Bedrijfstransformatie: de uitleg

Bedrijfstransformatie: in dit artikel wordt bedrijfstransformatie praktisch uitgelegd. Naast wat het is, belicht dit artikel ook waarom deze nodig zijn, wat operationele transformaties zijn en hoe implementeer ik deze, inclusief een bedrijfstransformatie. Na het lezen begrijp je de basisprincipes van deze strategietool. Veel plezier met lezen!

Wat is bedrijfstransformatie?

Bedrijfstransformatie is een term waaraan veel verschillende definities gelinkt zijn. Voor sommigen is bedrijfstransformatie een synoniem voor verandermanagement; een strategie waarbij mensen, processen en technologie wordt afgestemd op de bedrijfsstrategie.

Anderen beschrijven bedrijfstransformatie als een overkoepelende term voor het aanbrengen van zekere veranderingen in hoe een bedrijf opereert. Ook in deze vorm gaat het dan over personeel, processen en technologie.

Transformaties worden vaak gedaan om organisaties effectiever te maken, efficiënter of groter. Redenen om bedrijfstransformaties door te voeren zijn om het potentieel ontsluiten bij werknemers, intellectueel eigendom en eigen technologieën gebruiken voor aanvullende doelstellingen, en efficiënter worden om potentieel beter te benutten.

Bij grote bedrijven zijn bedrijfstransformaties vaak grote, meerjarige initiatieven. Deze brengen grootschalige veranderingen te weeg, en vereisen dikwijls grootschalige veranderingen in de fundamentele kenmerken van een bedrijf.

Gezien de impact en de omvang van dergelijke transformaties worden deze van bovenaf aangestuurd. De reikwijdte is breed en strategisch, zoals het veranderen van operationele- of bedrijfsmodellen. Het topmanagement, of dat nu de CEO of de raad van bestuur is, heeft als doel het bedrijf zo te positioneren dat blijvend succes en groei in de nabije en verre toekomst gegarandeerd is.

Waarom zijn bedrijfstransformaties nodig?

Bedrijfstransformaties zijn over het algemeen antwoorden op zaken. Als eerste zijn er in veel organisaties onderliggende problemen of oorzaken van organisatorische inefficiënties en andere pijnen. Deze moeten worden aangepakt.

Daarnaast bestaat er de wens van het topmanagement en belangrijke aandeelhouders om de gelegenheid aan te pakken om deze problemen aan te pakken op manieren die de visie van de organisatie soms fundamenteel veranderen.

De behoefte aan een transformatie kan ook worden veroorzaakt door externe veranderingen (kansen en bedreigingen), zoals het verouderd zijn van producten of diensten, wijzigen van financieringsstromen, naleven van nieuwe wet- en regelgeving, of het vergroten van het concurrentievermogen van de organisatie.

De managementbenadering voor verandering wordt ondersteund door bijvoorbeeld Business Process Re-engineering (BPR).

Andere methoden zoals Six Sigma of Lean management zijn meer gefocust op het stapsgewijs doorvoeren van veranderingen in plaats van een radicale verschuiving. Andere redenen voor transformaties zijn:

• Omzet of marktaandeel vergroten
• Klantloyaliteit vergroten
• Kosten reduceren

Wat zijn de verschillende types bedrijfstransformaties?

Scott Anthony verdeelt bedrijfstransformatie onder in drie typen:

1. Operationele transformaties
2. Transformaties in operationele modellen
3. Strategische transformatie

In aanvulling hierop onderscheiden wij nog enkele types bedrijfstransformaties:

4. Bedrijfsprocestransformaties
5. Digitale transformaties
6. Managementtransformaties
7. Culturele transformaties

In de rest van dit artikel wordt dieper ingegaan op deze verschillende soorten transformaties.

Wat zijn operationele transformaties?

Operationele transformaties gaan over het verbeteren van wat en hoe een organisatie doet. De behoefte is om wat een organisatie doet, beter, sneller of goedkoper te doen. Bedrijven waarbij digitalisering een pijler is passen vaak in deze categorie.

Zij gebruiken nieuwe innovatieve ideeën en technologieën om oude problemen op te lossen. Hoewel een operationele transformatie veelomvattend en impactvol kan zijn, is het geen duidelijke verandering in de vorm, aard of uiterlijk van een organisatie.

Door operationele transformaties kan kostenreductie worden bereikt, evenals het verhogen van de klantloyaliteit, maar de essentie van het bedrijf verandert niet.

Wat zijn bedrijfsprocestransformaties?

Ook het transformeren van bedrijfsprocessen valt onder dit type bedrijfstransformatie. Deze transformatie is vooral gericht op optimaliseren en automatisering van repetitieve processen.

Hierdoor kan de organisatie zich beter concentreren op waardevollere bedrijfsprocessen. Het einddoel is om het bedrijf te ontlasten waar dat kan, zodat het kan innoveren of andere diensten aanbieden zodat uiteindelijk de consument meer waarde ontvangt.

Wat zijn digitale transformaties?

Digitale transformaties zijn specifiek gericht op het gebruik van technologie en digitalisatie om extra waarde te creëren, hetzij directe waarde voor de consument of extra waarde voor de organisatie door middel van kostenreductie of efficiëntieverhoging.

Een voorbeeld van digitale operationele transformaties is het in gebruik nemen van een digitaal CRM-systeem. Hierdoor wordt op een geautomatiseerde manier data verzameld en beheerd.

Wat zijn transformaties in operationele modellen?

Transformaties in operationele modellen worden ook wel kerntransformaties genoemd. Dit betekent dat organisaties een complete omslag maken in hoe zij dingen doen.

Netflix is een goed voorbeeld van een bedrijf dat zijn operationeel model getransformeerd heeft. In het verleden stapte Netflix over van het produceren en verkopen van DVD’s naar het online streamen van films en series. Ook maakten zij een radicale omslag door in wat zij aanboden. In het begin deelden zij alleen content van anderen, tegenwoordig produceert Netflix eigen content.

Wat zijn strategische transformaties?

Strategische transformaties zijn de meest ingrijpende transformaties van allemaal. Dit is transformeren in de meest letterlijke vorm van het woord, want het gaat hier om het veranderen van de essentie van een bedrijf. De meest succesvolle bedrijven zijn hier goed in.

Zo transformeerde Apple van een computerproducent tot een producent voor gadgets, Google van zoekmachines en reclames tot zelfrijdende auto’s, en Amazon van retail tot cloud servicediensten. Indien succesvol doorgevoerd stimuleert strategische transformatie de groeimotor van een bedrijf.

Wat zijn managementtransformaties?

Managementtransformaties omvatten vaak proactieve aanpassingen aan de richting of visie van het bedrijf en het besturend management. Managementtransformaties als bedrijfstransformatie worden doorgevoerd om veranderingen aan te brengen voordat zij daadwerkelijk nodig zijn, zodat verandering een vast onderdeel van de strategische manoeuvres wordt in plaats van een reactieve beweging.

Tijdens managementtransformaties is het belangrijk dat de werknemers voldoende betrokken, gemotiveerd en geïnformeerd worden.

Motivatie

Een kenmerk van managementtransformaties is het vermogen om volgens (lees medewerkers) te inspireren en motiveren voor een gemeenschappelijk doel. Dit is erg belangrijk omdat werknemers vertrouwen nodig hebben in de richting die de organisatie opgaat. Tijdens de transformatie is het essentieel dat het management de juiste knoppen gebruikt om het moreel te behouden en de werknemers enthousiast te maken voor de nieuwe doelstellingen.

Visie

Managementtransformaties omvatten vaak een verandering in de visie op het management van een bedrijf. Daarnaast is het belangrijk dat het vermogen bestaat om deze visie duidelijk te communiceren. Het is vaak een uitdaging om de visie en strategie op alle niveaus van de werknemers af te stemmen.

Wat zijn culturele transformaties?

Culturele transformaties zijn in veel opzichten het moeilijkst uit te voeren. Dat komt omdat bedrijfsculturen, net als andere culturen, evolueren op een organische manier, gedreven door leiderschap en beloningsmechanismen. Het veranderen van een bedrijfscultuur duurt lang, deels omdat het moeilijk is om de opvattingen, intenties en concepten van werknemers te vertalen in beleid en actie.

Hoe implementeer ik een bedrijfstransformatie?

Zoals met vrijwel elk proces in het bedrijfsleven begint een transformatie met een strategie. Zonder duidelijk gedefinieerde doelstellingen en het grote plaats is elke transformatie gedoemd te mislukken. De strategie moet ook duidelijk zijn voor lagere werknemers. Als dat niet het geval is gaat er waarde verloren bij de ‘vertaling’ van de transformatie.

Daarna is het zaak dat de capaciteiten geïdentificeerd worden die veranderd of verbeterd moeten worden om de strategische doelstellingen te bereiken. Dat zijn capaciteiten die de organisatie op dit moment niet heeft, niet goed kan, of die duidelijk verbetering nodig hebben .

Denk daarna over de volgende zaken:

• De missie is rechtstreeks afgeleid van de strategie, en gaat over het waarom, hoe en wat van een bedrijf.
• Hoe worden gegevens verzameld? Hoe wordt er gecommuniceerd binnen het bedrijf. Hoe wordt informatie gebruikt in de besluitvorming?
• Welke regels gelden er binnen het bedrijf? Welke rollen zijn belangrijk? Welke verantwoordelijkheden hebben verschillende sleutelwerknemers?
• Hoe zijn de bedrijfsprocessen vormgegeven? Zijn deze goed gedefinieerd? (Business Process Mapping), zijn deze geschikt om de gewenste resultaten te bereiken?
• Talent & personeel. Welke vaardigheden zijn nodig? Is er specifieke expertise of ervaring voor nodig?

Elke transformatie vereist uithoudingsvermogen. Transformatie wordt namelijk niet gestart om het op een halfbakken manier te doorlopen en ervoor te zorgen dat het bedrijf terugvalt op zijn oude activiteiten.

Bedrijfstransformatiemodel

Het transformatiemodel is een raamwerk waarmee leiders en andere gebruikers hun organisatie goed leren begrijpen. Het is als het ware een schets van hoe de organisatie werkt, en is essentieel om een succesvol herontwerp te ontwikkelen en implementeren.

Het model reduceert de activiteiten van een organisatie tot de belangrijkste acht overkoepelende elementen die begrepen moeten worden. Daarna moeten deze op elkaar worden afgestemd om van het bedrijf een soepel werkend geheel te maken. Hoe beter deze acht elementen op elkaar zijn afgestemd, hoe sneller inzichten kunnen worden gevormd over hoe verbeteringen kunnen worden doorgevoerd in kwaliteit, efficiëntie, kosten, winstgevendheid of tevredenheid van medewerkers en klanten.

Figuur 1 – het bedrijfstransformatie model

1. Omgeving

Organisaties doen er alles aan, net als alle andere actieve systemen, om in harmonie te blijven met hun externe omgeving. Deze externe omgeving verandert snel, en biedt de organisatie zowel kansen als bedreigingen. Een voorbeeld is van externe veranderingen is het veranderen van behoeften en percepties van de klant.

Ook worden veranderingen in de externe omgeving gestimuleerd door technologieën, concurrentie, wet- en regelgeving, sociale invloeden, politieke invloeden en de natuurlijke omgeving. De meeste bedrijven streven ernaar om verandering op te nemen in hun strategisch beleid zodat zij geen responsieve houding hoeven aan te nemen ten opzichte van hun omgeving.

2. Kernprocessen

De kernprocessen vormen de werkstroom door de organisatie.

Het geeft de volgorde van gebeurtenissen en stappen weer die nodig zijn om een product of dienst te verlenen aan de consument. Ook technologische oplossingen zijn hier onderdeel van (apparatuur, software etc.).

De kernprocessen vormen samen als het ware het kloppend hart van een organisatie, waarrond alle andere processen gevormd zouden moeten worden.

Het begrijpen en stroomlijnen (Business Process Mapping & Management), is de centrale taak van elke organisatie.

3. Strategie

De strategie bestaat uit meerdere elementen. Als eerste is de strategie een reeks bewuste activiteiten en beslissingen over hoe een organisatie waarde toevoegt en zich onderscheid van de rest van de markt. Ook bevat de strategie een prestatieaspect, en een groeiaspect. Een goed ontwikkelde bedrijfsstrategie vertelt iedereen uit de strategie waar zij heen gaan en leidt de organisatie als het ware als een roer van een schip.

De strategie geeft een organisatie karakter, samen met de bedrijfscultuur. Een duidelijke en motiverende organisatiestrategie helpt bedrijfstransformatie van een doodnormaal kantoor naar een plek waarop mensen geïnspireerd worden om het beste uit zichzelf te halen.

4. Structuur

De structuur vertelt iets over hoe de mensen georganiseerd zijn rond de voorheen genoemde kernprocessen. Het gaat verder dan een functiebeschrijving, verantwoordelijkheden of rapportage tussen mensen, maar bevat ook de coördinatie van taken en toewijzing van middelen. Het zou altijd het streven moeten zijn om de structuur zo af te stemmen op de doelstellingen dat het de prestaties helpt in plaats van belemmert.

5. Systemen

Systemen zijn activiteiten of mechanismen die helpen bij het organiseren van de organisatie. Verschillende voorbeelden van systemen zijn werving en selectie, training, planning, personeelsbeleid, prestatiemanagement etc. Systemen worden zoveel mogelijk gestandaardiseerd en liggen verspreid over de hele linie.

6. Cultuur

De bedrijfscultuur zegt iets over hoe de organisatie echt werkt in termen van mensen en dynamiek. Het bestaat uit leiderschap, de houding en gewoonten van werknemers en verschillende managementtechnieken.

Het geheel vormt een onderscheidende persoonlijkheid van een organisatie. Dit dringt in alles door, en is zowel een oorzaak als gevolg van bepaald gedrag. De cultuur weerspiegelt de waarden en visies van de organisatie.

7. Resultaten

De resultaten van een organisatie bepalen het succes of de gezondheid van een organisatie.

In het kader van bedrijfstransformaties zijn de prestaties vaak de leidende factor om een transformatie in te zetten. Alles is uiteindelijk gekoppeld aan resultaten. Geen duidelijke kijk hebben op de resultaten, zowel huidige als toekomstige, is als een schip verloren op zee.

8. Leiderschap

Leiders hebben invloed op de mate van succes van een bedrijf.

Zij stellen doelstellingen, monitoren resultaten en processen, definiëren en passen de strategie aan, ontwikkelen mensen en bouwen de bedrijfscultuur op.

Succesvolle leiders veranderen constant hun veronderstellingen over arbeid, organisaties en mensen om een samenwerkende en proactieve organisatie op te bouwen.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over bedrijfstransformatie? Heb jij al eens een bedrijfstransformatie doorgemaakt? Denk jij dat het nodig is om een transformatie door te voeren in jouw werkomgeving of bedrijf? Wat is volgens jou belangrijk bij bedrijfstransformaties? Heb jij tips of opmerkingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Koehler, J., Hauser, R., Küster, J., Ryndina, K., Vanhatalo, J., & Wahler, M. (2008). The role of visual modeling and model transformations in business-driven development. Electronic Notes in Theoretical Computer Science, 211, 5-15.
2. Mirvis, P. H., Ayas, K., & Roth, G. (2003). To the desert and back: The story of one of the most dramatic business transformations on record. John Wiley & Sons.
3. Safrudin, N., Rosemann, M., Recker, J. C., & Genrich, M. (2014). A typology of business transformations. The 360º Business Transformation Journal, 2014(10), 24-41.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2020). Bedrijfstransformatie. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/strategie/bedrijfstransformatie/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 14/07/2020 | Laatste update: 28/11/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/strategie/bedrijfstransformatie/”>Toolshero: Bedrijfstransformatie</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.