Pareto analyse maken: de uitleg

Pareto analyse: in dit artikel wordt de Pareto analyse van Vilfredo Pareto praktisch uitgelegd. We behandelen wat een Pareto analyse is, geven voorbeelden en leggen uit hoe deze analyse wordt uitgevoerd in de praktijk. Na het lezen begrijp je de basis van deze probleem analyse tool. Veel leesplezier!

Wat is een Pareto analyse?

De Pareto analyse, ook wel bekend als Pareto principe of de 80 20 regel, gaat er vanuit dat een grote meerderheid van de problemen (80%) te herleiden zijn naar een paar belangrijke oorzaken (20%).

De grondlegger en Italiaanse econoom Vilfredo Pareto deed deze constatering tijdens zijn onderzoek eind 18de eeuw waarbij hij vaststelde dat 20% van de bevolking 80% van het vermogen in Italië bezat.

Deze Pareto analyse is later door ontwikkeld door management goeroe Joseph M. Juran (na 1940) en kan op andere zaken worden toegepast (o.a. besluitvorming en ander complexe vraagstukken).

Een aantal 80/20 regel voorbeelden uit de dagelijkse praktijk die vaak genoeg kloppen zijn:

• 80% van de klachten van klanten komen voort uit 20% van de producten of diensten.
• 20% van de producten of diensten zijn goed voor 80% van de winst.
• 20% van de sales verantwoordelijken genereren 80% van de bedrijfsinkomsten.
• 80% van de systeemfouten worden veroorzaakt door 20% van de systeemproblemen.

Het principe achter de Pareto analyse is gebaseerd op de Zipfdistributie (wetmatigheid in de linguïstiek en discrete kansverdeling met parameters λ en N).

Naast dat de Pareto analyse een statische techniek is, is het ook een creatieve en praktische manier van kijken naar de oorzaken van problemen.

Het stimuleert namelijk het gedachtegoed over het denken en organiseren. De Pareto analyse techniek helpt bij het identificeren van de hoofdoorzaken (20%) die leiden tot 80% van de op te lossen problemen.

Zodra de hoofdoorzaken zijn geïdentificeerd, kunnen diagnosetechnieken zoals de Ishikawa diagram of visgraat-analyse worden ingezet om diepere oorzaken van problemen te identificeren en aan te pakken.

Pareto analyse in de praktijk

Om de Pareto analyse toe te passen in de praktijk zijn er een aantal basisstappen gedefinieerd die men kan volgen om tot een gedegen analyse te komen.

Stap 1: Meten – identificeer de problemen en leg deze vast in een tabel

Op basis van waarnemingen, interviews en rapportages kan men input verzamelen waaruit problemen te herleiden zijn. Vervolgens worden deze problemen vastgelegd in een tabel en waar mogelijk alvast gegroepeerd.

Voor elk probleem is het van belang om de oorzaak-gevolg theorie toe te passen om zo de bron van elk vastgelegd probleem te herleiden. Er zijn verschillende technieken bijvoorbeeld Root Cause Analyse (RCA) die hierbij kunnen helpen.

Stap 2: Bepaal de volgorde van belangrijkheid

Organiseer de geïnventariseerde problemen naar mate van afnemende belangrijkheid. Zorg dat de belangrijkste oorzaak van het probleem als eerste op de lijst staat.

Stap 3: Geef elk vastgelegd probleem een score of waardering

Nu dat de problemen zijn geïdentificeerd, herleid en op volgorde van belangrijkheid zijn gezet, is het van belang om een score of waardering aan te koppelen. De manier voor het berekenen van een score ligt aan het type probleem wat opgelost dient te worden.

Bijvoorbeeld bij een financiële benadering (verbeteren van winst) ligt de score op het zwaartepunt wat het de problemen de organisatie kost.

Is de benadering vanuit klantgerichtheid (verbeteren klanttevredenheid), dan ligt het zwaartepunt op het aantal klachten wat moet worden opgelost.

Pareto voorbeeld

Een voorbeeld is een uitwerking in percentages van het probleemkosten dus het aantal keer dat een afdeling het probleem tegenkomt of in de kans dat het de winst kan vergroten.

Figuur 1 – Pareto analyse maken in Excel / voorbeeld

Stap 4: Groepeerde vastgestelde problemen en tel de scores of waarderingen op

Op basis van oorzaken worden de vastgestelde problemen gegroepeerd. Als bijvoorbeeld er vijf problemen zijn die leidden tot het disfunctioneren van medewerkers, zet deze dan gezamenlijk in één groep.

Nu dat alles is gegroepeerd worden de scores of waarderingen opgeteld. De groep met de hoogste score dient de meeste prioriteit te krijgen om ermee aan de slag te gaan. Hier is dus het meeste winst qua optimalisatie in te behalen. Deze gegevens kunnen vertaald worden in een Pareto diagram (grafiek).

Pareto diagram

Figuur 2 – Pareto analyse diagram

Stap 5: tijd voor actie, aan de hand van de pareto analyse

Op basis van het verkregen inzicht uit stap 4 kan een actieplan worden opgemaakt waarbij er aan de hand van belangrijkheid verbeteracties kunnen worden geformuleerd.

Het maken van een separate business case per geprioriteerd en gegroepeerd probleem inclusief een Return on Investment (ROI) is een warme aanbeveling wil men het commitment van het hoger management verkrijgen.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? In hoeverre ben je bekend met de pareto analyse? Herken je het bovenstaande of heb je aanvullingen? Wat zijn volgens jou andere succes criteria of factoren die kunnen bijdragen aan goede probleem analyse en -aanpak?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Fotopoulos, C., Kafetzopoulos, D., & Gotzamani, K. (2011). Critical factors for effective implementation of the HACCP system: a Pareto analysis. British Food Journal, 113(5), 578-597.
2. Karuppusami, G., & Gandhinathan, R. (2006). Pareto analysis of critical success factors of total quality management: A literature review and analysis. The TQM magazine, 18(4), 372-385.
3. Kaliszewski, I. (1994). Quantitative Pareto analysis by cone separation technique. Kluwer Academic Publishers.

Citatie voor dit artikel:
Mulder, P. (2012). Pareto analyse Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/probleem-oplossen/pareto-analyse/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 08/12/2012 | Laatste update: 26/01/2024

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/probleem-oplossen/pareto-analyse/”> Toolshero: Pareto analyse</a>

Artikel door:

Patty Mulder

Patty Mulder is een management expert op het gebied van competentie ontwikkeling, time management, persoonlijke effectiviteit en zakelijke communicatie. Naast content schrijven, is ze een business coach en verzorgt ze bedrijfstrainingen.