Corporate Governance: de uitleg en betekenis

Corporate Governance: in dit artikel wordt Corporate Governance praktisch uitgelegd. Dit artikel belicht de betekenis van corporate governance, welke belanghebbenden erbij betrokken zijn, hoe het er in de praktijk kan uitzien (bij Enron) en wat er van bestuursleden verwacht wordt. Tot slot komt duurzaamheid aan bod. Veel leesplezier!

Wat is Corporate Governance?

Corporate Governance, oftewel deugdelijk ondernemingsbestuur, gaat over het managen van het systeem van regels, processen en andere praktijken waarmee een bedrijf bestuurd en gecontroleerd wordt.

Verder houdt Corporate Governance in dat de belangen van veel verschillende belanghebbenden binnen een bedrijf behartigd worden en in evenwicht gehouden worden. Het gaat hierbij over belanghebbenden zoals aandeelhouders, leveranciers, klanten, investeerders, overheden, het management en de gemeenschap. Corporate Governance biedt tevens een raamwerk voor het behalen van doelstellingen.

Corporate Governance betekenis

Wat betekent Corporate Governance? Het faciliteert de contacten tussen het bedrijf en de belanghebbenden voor het verdelen van de verantwoordelijkheden, rechten en beloningen.

Ook gaat het hierbij om procedures voor het verzoenen van belangenconflicten die ontstaan bij tegenstrijdige belangen. Die belangen moeten weer in overeenstemming worden gebracht met taken, privileges, rollen en procedures voor toezicht en controle.

Corporate Governance gaat dus vooral om het in goede banen leiden van de organisatie, met name intern. De belangstelling voor dit onderdeel van de bedrijfsvoering is ontstaat nadat een groot aantal grote organisaties ineenstortten in de periode net na de eeuwwisseling, en opnieuw tijdens de financiële crisis in 2008. Ook bedrijfsschandalen hebben hieraan bijgedragen.

Belanghebbenden

Verschillende belangrijke partijen zijn betrokken bij Corporate Governance. Het gaat hier om belanghebbenden zoals de raad van bestuur, het management en de aandeelhouders. Ook externe, kleinere belanghebbenden oefenen invloed uit. Onder externe belanghebbenden vallen onder anderen crediteuren, klanten, leveranciers en accountants.

In organisaties met een winstoogmerk verkiezen de eigenaren, de aandeelhouders, om hun belangen te laten behartigen door de raad van bestuur. Dat is een verantwoordelijke taak, en de belangen van de aandeelhouders zijn helder. Dat is het maximaliseren van de bedrijfswinst. Maar elke aandeelhouder heeft een verschillende tijdshorizon en risicobereidheid en dus worden hier vaak compromissen gesloten.

Volgens de Stakeholder Theory of Corporate Governance moeten managers en directeuren de belangen van elke aandeelhouder in overweging nemen in de bedrijfsvoering. Dat houdt ook in dat er energie moet worden gestopt in het actief voorkomen van conflicten tussen de aandeelhouders en hun belang.

Corporate Governance bij Elron

In juli 1985 werd Enron opgericht, een leverancier van aardgas.

Later begon het ook aardgasproducten te verkopen en in de tweede helft van de jaren negentig begon Enron ook met het handelen in elektriciteit. De organisatie introduceerde enkele revolutionaire veranderingen toe in de energiesector, voortgestuwd door de krachtige veranderingen in de aard van energiemarkten die in deze periode werden gedereguleerd. Dit zette de deur open voor nieuwe handelaren en leveranciers.

Enron lanceerde in 1999 Enron Online, en in 2001 voerde het online transacties uit ter waarde van ongeveer 2 miljard euro per dag.

Het werd daarmee een van de meest succesvolle bedrijven ter wereld met in amper vier jaar tijd een verkoopstijging van meer dan 50%.

Toch bleek dat de Corporate Governance bij Enron niet helemaal helder in elkaar zat. Veel van de balans en financiële verslagen bleken niet logisch voor analisten. Veel van de schulden van Enron werden verplaatst naar partnerschappen in het buitenland. Veel van die partnerschappen bleken te zijn gecreëerd door CFO Andrew Fastow. Ook fraudeerde het bedrijf met contracthandel, en gebruikte het partnerschappen om contracten heen en weer te verkopen aan zichzelf.

In februari 2001 nam Jeffrey Skilling, voormalig president, de taak over van CEO Kenneth Lay. Hij blijft aan als voorzitter, maar als later dat jaar Skilling plotseling ontslag neemt, nam Kenneth Lay de rol van CEO weer op zich.

Vanaf toen begonnen er zich geruchten te verspreiden over de Corporate Governance bij Enron. Het bedrijf leed grote verliezen en bleek op grote schaal documenten te vernietigen. Het kwam onder toezicht te staan van verschillende commissies, en eind 2001 vroeg Elron faillissementsbescherming aan. Het antwoord was echter een strafrechtelijk onderzoek door justitie.

Het daar hierop lag het bedrijf, dat eerst zo machtig was, aan puin. De energietak van Elron was verkocht aan een Europese bank en gedurende het voorjaar werden verschillende Elron functionarissen voor de rechter gedaagd. De meesten waren ondertussen werkloos, en hun aandelen in het bedrijf waren weinig meer waard.

Na het Elron schandaal werden er in verschillende delen van de wereld maatregelen genomen tegen de wanordelijke praktijken van bestuursleden. Zo werd in de Verenigde Staten de Sarbanes-Oxley wet ingevoerd. Deze wet stelde de bestuurders in geval van wanbeleid persoonlijk aansprakelijk.

Verantwoordelijkheden en eigenschappen bestuursleden

De raad van bestuur krijgt de wettelijke verantwoordelijkheid om een organisatie te besturen. Om een organisatie te besturen zijn veel verschillende individuele rollen en verantwoordelijkheden nodig.

Net als in een team heeft ook elk bestuurslid verschillende sterktes, talenten en vaardigheden.

Effectieve bestuursleden beschikken over krachtige karaktereigenschappen en persoonlijke integriteit. Verder dient een bestuurslid ontvankelijk en geduldig te zijn.

Het bestuur is ook verantwoordelijk voor het selecteren en checken van directeur door een geschikte gekwalificeerde kandidaat te vinden. Ook is de raad belast met het beoordelen van de prestaties van de directeur. Leden van de raad van bestuur worden regelmatig gevraagd om deel te nemen in een functioneringsgesprek van de directeur.

Het grootste gedeelte van de tijd zijn bestuursleden echter bezig met organisatorisch plannen. Ze controleren de activiteiten van de organisatie omtrent producten, services en programma’s. Ook blijven ze op de hoogte van concurrenten en ontwikkelingen in de industrie.

In Corporate Governance gaat het vooral om effectief belangenconflicten voorkomen. Hiervoor wordt door de raad van bestuur een beleid opgesteld. Omdat er veel gestemd wordt over belangrijke zaken zal er van tijd tot tijd een conflict ontstaat in de raad van bestuur.

Individueel blijven de bestuursleden trouw aan de visie en missie van de organisatie, en dus worden er vaak compromissen gesloten.

Corporate Governance en duurzaamheid

Belanghebbenden hechten veel waarde aan de moeite die bedrijven doen om duurzaam te produceren en opereren. De externe omgeving van een organisatie leest graag hoe bedrijven de uitstoot verlagen, technologische oplossingen hebben ingevoegd die een reductie veroorzaken in het papiergebruik, en hoe het sustainability vraagstuk van deze tijd wordt aangepakt.

De belangen voor een duurzaam beleid zijn in zowel het voordeel van het klimaat als van de organisatie zelf. Los van kostenbesparingen die veel maatregelen opleveren zijn ook investeerders en beleggers geïnteresseerd hierin.

De principes van Corporate Governance zijn gebaseerd op transparantie, verantwoordelijkheid en rechtvaardigheid.

Die principes staan ook direct in verband met de maatschappelijke verantwoordelijkheid van een organisatie.

Goede Corporate Governance houdt hier rekening mee en helpt bedrijven een goede balans te houden. Het zorgt ook voor een controlemechanisme en benchmark tool, wat uiteindelijk de tevredenheid van aandeelhouders en andere belanghebbenden zal bevorderen.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over Corporate Governance? Herken jij de noodzaak van het afstemmen van de verschillende belangen tussen belanghebbenden? Wat zijn volgens jou cruciale aspecten om een goede verstandshouding te creëren in het bestuur van een organisatie? Heb jij tips of aanvullingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Council, A. C. G. (2007). Corporate governance principles and recommendations.
2. La Porta, R., Lopez-de-Silanes, F., Shleifer, A., & Vishny, R. (2000). Investor protection and corporate governance. Journal of financial economics, 58(1-2), 3-27.
3. Weston, J. F., Mitchell, M., Mulherin, J. H., Siu, J. A., & Johnson, B. A. (2004). Takeovers, restructuring, and corporate governance.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2019). Corporate Governance. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/strategie/corporate-governance/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 18/02/2019 | Laatste update: 07/03/2024

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/strategie/corporate-governance/”>Toolshero: Corporate Governance</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.