Capital budgeting

Capital budgeting: in dit artikel wordt capital budgeting/ kapitaal budgettering praktisch uitgelegd. Na het lezen begrijp je de basis van deze krachtige tool voor financieel management.

Wat is de definitie van capital budgeting?

Capital budgeting bestaat uit twee delen: kapitaal en budgettering. In de context van capital budgeting gaat kapitaal met name over grote kapitaaluitgaven door een organisatie.

Kapitaaluitgaven is de besteding van middelen voor grote uitgaven en aankopen. Deze uitgaven kunnen uiteenlopen van vaste activa, apparatuur, onderzoek of uitbreiding.

Aan de andere kant bestaat het uit budgetteren. Dit is onder andere het stellen van doelen voor projecten. Dit wordt gedaan om maximale winstgevendheid na te streven.

Het geheel van kapitaalbudgettering is het proces waarbij investeringen en grote uitgaven worden geëvalueerd, ook om het beste Return on Investment (ROI) te behalen.

De technieken die hiervoor gebruikt worden vallen over het algemeen in twee categorieën: traditionele methoden en cashflowmethoden.

Waarom is capital budgeting belangrijk?

Capital budgeting wordt vaak toegepast in het bedrijfsleven. Elke organisatie wordt wel eens geconfronteerd met de uitdaging om te kiezen tussen bijvoorbeeld twee investeringen of twee projecten.

Ook kan het voorkomen dat een bedrijf moet kiezen om bepaalde apparatuur te repareren of om het nieuw aan te schaffen. In een ideale wereld zou het bedrijf willen investeren in alle winstgevende projecten. Vanwege de beperkte hoeveelheid middelen is dit echter niet mogelijk. Daarom moet de organisatie met behulp van capital budgeting de beste keuze vinden.

Een voorbeeld van capital budgeting in het dagelijks leven

Iedereen wordt met kapitaalbudgettering geconfronteerd in het dagelijkse leven, maar dan vaak met minder grote uitgaven. Stel Jeffrey laat zijn mobiele telefoon kapot vallen.

Hij heeft dan twee keuzes: de telefoon laten repareren, of een nieuwe kopen. Door de telefoon te repareren wordt waarschijnlijk de levensduur van de telefoon verlengd.

Het is echter misschien ook mogelijk om een nieuwe telefoon aan te schaffen voor een prijs die minder hoog is dan de reparatiekosten van de oude telefoon. Om de beste keuze te maken moet Jeffrey dan een maximaal budget instellen voor de aanschaf van een nieuwe telefoon, om zo onder de alternatieve kosten van een reparatie te blijven.

Time Value of Money (TVM)

De tijdswaarde van geld is het concept dat geld meer waard is vandaag, dan hetzelfde bedrag in de toekomst vanwege de potentiële verdiencapaciteit. Dit houdt in dat elk bedrag meer waard wordt naarmate het eerder wordt ontvangen. Dit concept wordt ook wel de huidige contante waarde genoemd.

De tijdswaarde van geld komt voort uit het idee dat investeerders liever vandaag geld ontvangen dan in de toekomst omdat zij het potentieel in dat geld zien om in waarde te laten groeien in een bepaalde periode. Om dit te illustreren nemen we het voorbeeld van een rationele belegger.

Stel voor dat deze belegger de keuze heeft tussen tienduizend dollar nu ontvangen, of hetzelfde bedrag over twee jaar. Het is dan redelijk om aan te nemen dat de meeste mensen de eerste keuze kiezen. Ondanks de gelijke waarde van het te ontvangen bedrag, heeft de tienduizend dollar vandaag meer waarde en nut voor degene die krijgt dan hetzelfde bedrag in de toekomst.

Aan het wachten op geld zijn kosten verbonden. Dit worden alternatieve kosten genoemd, en kunnen bijvoorbeeld de potentiële winst op de rente omvatten.

Het capital budgeting proces uitgelegd

Kapitaaluitgaven zijn vaak enorm groot, en hebben een effect op de bedrijfsvoering op de lange termijn. Het is daarom raadzaam om een sterke analyse uit te voeren. Het capital budgeting proces kent de volgende stappen.

Stap 1: Identificeer verschillende investeringsmogelijkheden

Een bedrijf moet allereerst een mogelijkheid hebben om kapitaal te investeren. Een investeringsmogelijkheid kan van alles zijn. Van een nieuw bedrijfspand, tot productuitbreiding en de aankoop van nieuwe machines. Een alternatief voor die investeringsmogelijkheid zal altijd bestaan. In plaats van een product toe te voegen aan de huidige productlijn kan het bedrijf er ook voor kiezen om eerst de productiefaciliteit een upgrade te geven.

Stap 2: Evalueer de verschillende investeringsmogelijkheid

Zodra de opties voor investeringen bekend zijn bij de organisatie, moet deze haar opties evalueren.

Als eenmaal besloten is dat er een nieuw product moet worden toegevoegd aan de productlijn, moet de organisatie beslissen hoe deze producten moeten en kunnen worden aangeschaft.

Dat kan vaak op meerdere manieren. Zo is een optie om het product in eigen huis te gaan produceren. Ook kan de productie van het product worden uitbesteedt, of het product kan in zijn geheel ingekocht worden.

Stap 3: Selecteer de winstgevende optie

Zodra de opties van het bedrijf zijn geïdentificeerd, en alle voorstellen zijn beoordeeld, moet de organisatie beslissen wat de meest winstgevende optie is.

Bij het selecteren van een project moet een organisatie door middel van redenering de lijst rangschikken op basis van het rendement en de beschikbaarheid van de opties.

Het ligt voor de hand om in elke scenario voor de meest winstgevende optie te kiezen. Soms moet hier echter van worden afgeweken, bijvoorbeeld wanneer bepaalde van de productiefaciliteit aan vervanging toe zijn. Dit kan de stroom van waarde binnen een organisatie in gevaar brengen.

Stap 4: kapitaal budgettering

In deze stap is de gewenste investeringsmogelijkheid geselecteerd. In deze stap moet de organisatie het project gaan financieren.

Dat wordt gedaan door verschillende financieringsbronnen te identificeren, en deze toe te wijzen aan het investering. Deze bronnen kunnen van alles zijn: leningen, reserves, investeringen van derden, of een andere bron.

Stap 5: Prestatiebeoordelingen

In deze laatste stap in het proces van kapitaal budgettering is het evalueren van de investeringen na verloop van tijd.

In eerste instantie heeft de organisatie de mogelijkheid geselecteerd op basis van het verwachte rendement. Nu kan de organisatie controleren of de verwachte prestaties inderdaad gelijk of beter zijn aan de werkelijke prestaties.

Wat zijn de verschillende methoden van capital budgeting?

Onder anderen de volgende methoden worden ingezet voor het proces van kapitaal budgetteren:

Net Present Value (NPV)

De Net Present Value (NPV), of netto contante waarde, vertegenwoordigt de waarde van alle instromen en uitstromen die gegenereerd worden door een project als de huidige waarde.

Elk project vertegenwoordigt een reeks van instromen en uitstromen van kasmiddelen. Geld heeft tijdswaarde, en dus moet er vergeleken worden tussen geld dat vandaag wordt ontvangen of geld dat later wordt ontvangen.

Om een investeringsbeslissing te nemen worden al deze instromen en uitstromen omgerekend naar de huidige waarde met behulp van een disconteringsvoet.

Voorbeeld disconteringsvoet

Een kwitantie 500 dollar is vandaag hetzelfde waard. Hier wordt geen korting op gegeven. Een kwitantie van 500 dollar in een jaar wordt verdisconteerd. Als de disconteringsvoet vijf procent bedraagt, dan is de berekening als volgt:

500/1.05= 476,19 dollar

De disconteringsvoet omvat meer dan alleen correcties voor inflatie. Het vertegenwoordigt daarnaast alle alternatieve kosten. Dat wil zeggen, het bedrag dat het project moet genereren om te kunnen concurreren met andere opties die een organisatie heeft.

Payback Period (PP)

Met de Payback Period wordt berekend hoe lang het duurt om de kosten van een investering terug te verdienen. De Payback Period is een van de eenvoudigste vormen van kapitaalbudgettering, maar ook een van de minst nauwkeurige.

De methode wordt nog steeds vaak gebruikt omdat het makkelijk te gebruiken is, en managers een inzicht kan geven in de werkelijke waarde van een bepaald project dat wordt voorgesteld.

De terugverdientijd wordt berekend door de initiële investering van het project te delen door de gemiddelde jaarlijkse stroom van kasinkomsten die voortkomen uit het project.

Internal Rate of Return (IRR)

Zoals besproken hebben organisaties vaak meerdere opties waar zij hun middelen kunnen inzetten. De overtollige middelen die uit andere operaties worden gegenereerd, kunnen weer in andere winstgevende operaties worden geïnvesteerd.

Hierdoor wordt rendement gegenereerd dat vergelijkbaar is met de vorige activiteiten. Ook kunnen de middelen geïnvesteerd worden in een kapitaalproject, nieuwe onderneming of de uitbreiding van de bestaande onderneming.

Veel projecten binnen een organisatie strijden zelfs om financiering. Om een beslissing te maken wordt gebruik gemaakt van de Internal Rate of Return (IRR).

Het interne rendement meet het rendement dat de investering bereikt gedurende het project. Dit kan worden vergeleken met het rendement van de aandelenmarkt.

Discounted Cash-Flow (DCF)

Ook de Discounted Cash-Flow is een populaire methode voor capital budgeting. Deze analyse kijkt naar de uitgaande kasstroom die nodig is om een project te financieren, de instroom van kasmiddelen in de vorm van inkomsten, en toekomstige uitstromen.

Deze kosten worden verdisconteerd tot op heden. Het getal wat voortkomt uit de DCF-analyse is de netto contante waarde (NPV). Projecten met de hoogste NPV zouden hoger moeten scoren dan projecten met lagere NPVS, tenzij de ene de ander uitsluit.

Throughput-analyse

De doorvoeranalyse is waarschijnlijk een van de meest gecompliceerde methoden van kapitaalbudgettering. Het is tevens de meest nauwkeurige methode om managers te ondersteunen met de projectkeuze.

Volgens deze analyse wordt het hele bedrijf beschouwd als een enkel winstgevend systeem.

Doorvoer wordt gemeten als de hoeveelheid materiaal die door het complete systeem gaat. Verder gaat de tool ervan uit dat bijna alle kosten bedrijfskosten zijn, en dat een bedrijf de doorvoer van het hele systeem moet maximaliseren om de kosten te betalen op een manier dat de winst gemaximaliseerd blijft. Dat betekent dat managers altijd de hogere prioriteit projecten zullen verkiezen boven een project met lagere prioriteit.

Key-points capital budgeting

• Met kapitaalinvesteringen is vaak een grote som geld gemoeid. Dit heeft effect op de winstgevendheid van een organisatie. Daarom is kapitaal budgettering een zeer belangrijke taak
• Eenmaal gedane investeringen zijn niet of slecht terug te draaien zonder aanzienlijk te verliezen op geïnvesteerd kapitaal. De investering wordt als het ware verzonken, en fouten moeten worden hersteld totdat het project kan worden teruggetrokken of liquidatie
• Investeringsbeslissingen zijn een van de belangrijkste beslissingen die ervoor zorgen dat winst voor het bedrijf gerealiseerd wordt. Dit wordt gemeten aan de hand van het rendement op het geïnvesteerde kapitaal
• Een goede mix van kapitaalinvesteringen is belangrijk om een passend rendement te garanderen
• Implicaties van kapitaalinvesteringen en beslissingen hierover zijn op lange termijn uitgebreider dan beslissingen op korte termijn
• Kapitaalinvesteringsbeslissingen zijn onderhevig aan een grote mate van risico en onzekerheid

Voor- en nadelen van capital budgeting

Hieronder worden enkele voor- en nadelen van capital budgeting en de daar bij behorende methoden beschreven:

Voordelen

• Kapitaal budgettering helpt bedrijven om strategische langetermijninvesteringen te doen en te rechtvaardigen;
• Kapitaal budgettering helpt organisaties om in te schatten waar het zijn middelen het best kan verspreiden;
• Kapitaal budgettering helpt aan te geven of een investering de waarde van het bedrijf daadwerkelijk zal verhogen of niet;
• Het helpt management niet te veel, maar ook niet te weinig te investeren;
• Kapitaal budgettering helpt het bedrijf om de verschillende risico’s van verschillende investeringen bloot te leggen;
• Kapitaal budgettering kan als hulptool dienen om op terug te vallen in een sterk concurrerende markt.

Nadelen

Naast delen voordelen kent het gebruik van capital budgeting ook enkele nadelen:

• Beslissingen over dergelijk groot kapitaal hebben verregaande gevolgen voor de toekomst, en zijn vaak grotendeels onomkeerbaar;
• De technieken die gebruikt worden voor kapitaal budgettering zijn vaak gebaseerd op schattingen en aannames omdat de toekomst altijd onzeker is. Dit maakt de modellen ook allerminst zeker;
• Kapitaal budgettering is niet objectief, aangezien de risicofactor en de disconteringsfactor subjectief blijven voor perceptie;
• Een verkeerde beslissing over het toewijzen van middelen die voorkomt uit kapitaal budgettering kan de winstgevendheid en duurzaamheid van een bedrijf bedreigen, en moet daarom oordeelkundig worden uitgevoerd door professionals.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over capital budgeting? Heb jij ervaring met deze financiële tool? Wat weet jij over andere budgetmethoden? Wordt deze tool in jouw werkomgeving gebruikt? Over welke soorten methodes of aspecten van capital budgeting zou jij nog meer willen weten? Heb jij tips of opmerkingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Aggarwal, R. (1980). Corporate use of sophisticated capital budgeting techniques: a strategic perspective and a critique of survey results. Interfaces, 10(2), 31-34.
2. Gitman, L. J., & Forrester Jr, J. R. (1977). A survey of capital budgeting techniques used by major US firms. Financial management, 66-71.
3. Klammer, T. P., & Walker, M. C. (1984). The continuing increase in the use of sophisticated capital budgeting techniques. California Management Review, 27(1), 137-148.
4. Schall, L. D., Sundem, G. L., & Geijsbeek, W. R. (1978). Survey and analysis of capital budgeting methods. The journal of finance, 33(1), 281-287.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2020). Capital budgeting. Retrieved [insert date] from toolshero: https://www.toolshero.nl/financieel-management/capital-budgeting/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 17/01/2020 | Laatste update: 27/08/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/financieel-management/capital-budgeting/”>toolshero: Capital budgeting</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.