CATWOE model

CATWOE: in dit artikel wordt het CATWOE model praktisch uitgelegd. Na het lezen begrijp je de basis van deze krachtige probleem aanpak tool.

Wat is het CATWOE model?

De Brits systeemdenker Peter Checkland ontwikkelde eind jaren zestig van de vorige eeuw de Soft Systems Methodology (SSM) aan de Universiteit van Lancaster in Groot Brittannië. De Soft Systems Methodology (SSM) kan worden gebruikt om bepaalde problemen in bedrijfsprocessen op te lossen.

Ten onrechte wordt vaak aangenomen dat Checkland zelf de Soft Systems Methodology (SSM) verbeterde door middel van de CATWOE methode, maar dit was David Smyth, een lid uit het team van Checkland.

Hij ontwikkelde in 1975 de CATWOE methode, om zo de Soft Systems Methodology (SSM) succesvoller te maken. Vervolgens voegde Checkland de W toe (Worldview) en werd over CATWOE voor het eerst gepubliceerd in 1976.

CATWOE is een acroniem dat staat voor Customers – Actors – Transformation proces – Worldview – Owners – Environmental constraints. Het is een eenvoudige checklist om tot probleemoplossingen te komen. Het levert verrassende oplossingen en het stimuleert meerdere benaderingswijzen.

Met het CATWOE model is het mogelijk om te achterhalen wat de probleemgebieden zijn, wat een bedrijf wil bereiken en welke oplossingen van invloed kunnen zijn op de betrokkenen. Het CATWOE model gaat uit van denkoplossingen vanuit meerdere percepties.

Toepassing

Het CATWOE model wordt gebruikt om zakelijke problemen te identificeren en op te lossen, waarbij meerdere en vaak tegenstrijdige belangen een rol spelen. Door alle perspectieven en standpunten de revue te laten passeren, biedt het een ethisch kader voor de probleemoplossende aanpak.

De analyse vanuit het CATWOE model vindt plaats op het bestaande systeem of proces binnen een organisatie. Onderstaande onderdelen worden gebruikt om na te denken over een probleem en/of de oplossing:

C – Customers

Dit zijn doorgaans de klanten van een organisatie. Zij zijn gebruikers en belanghebbenden van een systeem. Zij zullen er ongetwijfeld profijt van hebben wanneer er verandering gaat plaatsvinden binnen het systeem of proces of wanneer een probleem wordt opgelost.

De eerste stap van het CATWOE model is om de klanten te identificeren en te begrijpen hoe het proces of het systeem hen beïnvloedt. Daarnaast moet er achterhaald worden tegen welke problemen zij aanlopen alvorens naar een oplossing te kijken.

A – Actors

Dit zijn meestal de medewerkers binnen een organisatie. Zij zorgen ervoor dat een transformatieproces tot stand komt. Zij zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van werkzaamheden en zij zijn betrokken bij implementatie van veranderingen in het systeem. Door vooraf goed te weten wat hun kwaliteiten en capaciteiten zijn en hun belang, is er een goed beeld van hun impact op het proces of systeem.

T – Transformation proces

Transformatie is de verandering die een systeem of proces tot gevolg heeft. Het is het proces waarin input (waaronder grondstoffen, arbeidsuren) door een organisatie getransformeerd wordt tot een output (zoals een eindproduct op probleemoplossing). Behalve vooraf goed te weten wat er voor de input nodig is en welk eindresultaat dit heeft (output) moet er ook goed naar de tussentijdse stappen gekeken worden.

W – World view

Het gaat hier om het ‘grotere plaatje’ en beziet de verschillende stakeholders en belanghebbenden vanuit de omgeving rondom een organisatie en de invloed die zij kunnen uitoefenen. Het wordt ook wel gezien als de meest cruciale stap binnen het CATWOE model. Stakeholders hebben vaak verschillende benaderingen over hetzelfde onderwerp, met andere (tegenovergestelde) belangen. Het doel van de CATWOE-analyse is om hun verschillende denkbeelden expliciet te maken.

O – Owners

Het gaat hier meestal om de eigenaar, ondernemer of investeerder van de organisatie, die behoefte heeft om veranderingen door te voeren en beslist of een project start of juist moet stoppen. Als besluitvormers hebben zij de grootste bevoegdheid.

E – Environmental constraints

Anders dan bij Weltanschauung gaat het hier om feitelijke elementen vanuit de omgeving, die invloed op de organisatie kunnen hebben en het systeem kunnen belemmeren of beperken. Voorbeelden zijn onder andere ethische grenzen, regelgeving, financiële beperkingen en milieuaspecten.

CATWOE model voorbeeld

Het CATWOE model geeft inzicht in problemen en de meerdere percepties die verschillende publieksgroepen hebben om tot oplossingen te komen. Met de analyse vanuit het CATWOE model kunnen alle verschillende standpunten verzameld worden in een gemeenschappelijk platform. Het biedt een holistisch begrip op de diverse perspectieven en vormt de basis voor integratie van twee of meerdere invalshoeken.

Het volgende voorbeeld gaat over de verandering die een luchthaven wil doorvoeren bij de landingsprocedures. Vliegtuigen worden verplicht gesteld om op een andere manier de landing in te zetten, zodat de geluidsoverlast flink gereduceerd wordt. Aan de hand van de CATWOE-analyse krijgen we met het volgende te maken:

C – Customers

De klanten (customers) zijn in deze situatie de luchtvaartorganisaties, hun personeel en passagiers, die met de verandering te maken krijgen. Het zijn voornamelijk de luchtvaartorganisaties en het luchtvaartpersoneel die de verandering moeten gaan doorvoeren en uitvoeren. In die zin hebben zij invloed op het veranderingsproces.

A – Actors

De uitvoerenden (actors) zin in dit geval de luchtverkeersleiders die op de luchthaven werken; zij moeten andere instructies geven voor bijvoorbeeld een langere aanvliegroute, waardoor er minder hard geremd hoeft te worden op de landingsbaan. Ook de piloten van de verschillende luchtvaartorganisaties moeten op een andere manier hun landing inzetten en op hun remweg letten. Ook zij zijn uitvoerenden.

T – Transformation-proces

Het gehele proces (transformatieproces) van landen zal flink worden aangepast. Wanneer een vliegtuig de landingsbaan vanuit de lucht aanvliegt, is de snelheid al een stuk verminderd. Op de landingsbaan wordt na ‘touch down’ van de wielen geremd om zo het toestel tot stilstand te brengen.

Door een langere aanvliegroute kan er in de lucht al aardig wat snelheid verminderd worden, waardoor het remmen op de landingsbaan (dat met veel geluid gepaard gaat) minder lang aanhoudt. Voor deze gehele procedure moeten er andere signalen en aanwijzingen vanuit de luchtverkeersleiding naar de vliegtuigen in de lucht worden gegeven.

W – World view

Vanuit de omgeving van de luchthaven (weltanschauung / world view) zullen de huizenbezitters pleiten voor geluidsreductieprocedures bij vliegtuiglandingen. Anderen stakeholders, waaronder de vliegtuigmaatschappijen, hebben tegenoverstelde belangen. Zij zullen waarschijnlijk aangeven dat een langere aanvliegroute gevaarlijke situaties in de lucht kan opleveren. Voor passagiers geldt wellicht dat zij het vervelend vinden om een langere reistijd te hebben en op basis van commerciële overwegingen kan het luchthavenbeheer aangeven dat er nu minder vliegtuigen per uur kunnen landen.

O – Owners

De eigenaren (owners) van de luchtvaartmaatschappijen zijn degenen die uiteindelijk wel of geen toestemming zullen geven om de aanvliegroute en de remweg te veranderen. In dit geval geldt ook de directie van de luchthaven als belangrijke eigenaar, met een flinke vinger in de pap waarmee zij de procedure met dwang kunnen veranderen.

E – Environmental constraints

De omgevingselementen (environmental constraints) zullen de nieuwe aanpak behoorlijk beïnvloeden. Denk hierbij aan onder andere wetgeving vanuit de overheid, weersomstandigheden, geografische kenmerken van de landingsbaan en de vermeerderde kerosine-uitstoot die tot milieuproblemen kan leiden.

Ook de concurrentie van andere luchthavens kan als omgevingselement onder de loep worden genomen.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Is het CATWOE model voor jou herkenbaar en toepasbaar in het hedendaagse bedrijfsleven? Wat zijn volgens jou andere succescriteria of -factoren bij het identificeren en oplossen van problemen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Basden, A., & Wood‐Harper, A. T. (2006). A philosophical discussion of the root definition in soft systems thinking: an enrichment of CATWOE. Systems Research and Behavioral Science, 23(1), 61-87.
2. Bergvall-Kåreborn, B., Mirijamdotter, A. & Basden, A. (2004). Basic principles of SSM modeling: an examination of CATWOE from a soft perspective. Systemic Practice and Action Research, 17(2), 55-73.
3. Checkland, P. (1999). Systems Thinking, Systems Practice: Includes a 30-Year Retrospective. Wiley.
4. Flood, R.L., & Carson, E.R. (1993). Dealing with Complexity: An Introduction to the Theory and Application of Systems Science (Language of Science). Springer.
5. Smyth, D. S. and Checkland P. B. (1976). Using a Systems Approach: The Structure of Root Definitions. Journal of Applied Systems Analysis, Vol 6, No.1.
6. Sylvester, A., Tate, M. & Johnstone, D. (2007). Re-presenting the literature review: a rich picture of service quality research in information systems. PACIS 2007 Proceedings, 113.

Citatie voor dit artikel:
Mulder, P. (2017). CATWOE model. Retrieved [insert date] from ToolsHero: https://www.toolshero.nl/probleem-oplossen/catwoe-model/

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/probleem-oplossen/catwoe-model/”>ToolsHero: CATWOE model</a>

Published on: 08/10/2017 | Last update: 05/02/2022

Article by:

Patty Mulder

Patty Mulder is een management expert op het gebied van competentie ontwikkeling, time management, persoonlijke effectiviteit en zakelijke communicatie. Naast content schrijven, is ze een business coach en verzorgt ze bedrijfstrainingen.