Convergent denken: de uitleg en betekenis

Convergent denken: in dit artikel wordt convergent denken en divergent denken praktisch uitgelegd. Na het lezen begrijp je de basis van deze manier van denken die wordt gebruikt voor probleemoplossing. Covergent denken is ontwikkeld door de psycholoog Joy Paul Guilford, die onderzoek deed naar menselijke intelligentie. Volgens Guilford beschikken mensen over twee vormen van denken: divergent denken en convergent denken. In dit artikel gaan we dieper in op convergent denken.

Wat is convergent denken?

Convergent denken is een vorm van denken die we allemaal toepassen, maar die zich bij sommige mensen anders ontwikkelt. Ieder mens zet deze vorm van denken om in daden afhankelijk van de situatie waarin hij of zij zich bevindt.

Convergent denken betekent dat je slechts één correct antwoord op een probleem of specifieke situatie zoekt. Er is geen creativiteit nodig voor de oplossingen. In plaats daarvan gebruikt convergent denken logica en reflectie om de antwoorden te vinden die leiden tot de oplossing van conflicten waar een persoon mee te maken heeft.

Het wordt ook gebruikt als een vorm van leren en onderwijs in scholen en op universiteiten over de hele wereld.

Daar wordt het toegepast in kennistoetsen zoals gestandaardiseerde meerkeuzetoetsen waar maar één antwoord per vraag correct is. De lijn van het denken is in dit geval verticaal en specifiek. De logica is rechtlijnig en resulteert in een exact en uniek antwoord.

In convergent denken is er geen ruimte voor andere mogelijkheden of keuzes. Een eenduidig antwoord is waar het om draait. Dit betekent dat convergent denken een proces is van reflectie, actie en een precies resultaat in een situatie die vraagt om snel en logisch handelen met gebruik van alle beschikbare informatie.

In welke situaties wordt convergent denken toegepast?

Zoals in het begin van het artikel werd vermeld, wordt convergent denken door iedereen gebruikt in verschillende situaties die zich in het leven kunnen voordoen, of dat nou op het werk of daarbuiten is.

Het is echter belangrijk om op te merken dat het vaker wordt toegepast in lastige situaties die concentratie vereisen, zoals bij belangrijke beslissingen waarbij je kritisch, analytisch en reflectief moet nadenken.

Logica als de spil van convergent denken

Bij deze manier van denken, worden de volgende instrumenten gebruikt om convergent denken te ontwikkelen: het evalueren, filteren en selecteren van de informatie die je hebt om één enkele oplossing te vinden voor het probleem of de situatie waar je mee te maken hebt.

Er zijn mensen bij wie convergent denken veel verder is ontwikkeld dan bij anderen. Deze mensen zijn niet impulsief of gepassioneerd wanneer ze beslissingen nemen. Ze denken eerst na, evalueren en reflecteren op wat de beste koers is op basis van indicatoren of wetenschappelijke criteria om het probleem op te lossen.

Het is belangrijk om vast te stellen wat echt bruikbaar is om gesloten, logische en concrete problemen op te lossen.

1. Logisch en rationeel denken.
2. Convergent denken probeert een oplossing te vinden door patronen binnen de beschikbare informatie te onderzoeken.
3. Het zoekt naar het concrete, het tastbare.
4. Ideeën vormen om iets wezenlijks te hebben.
5. Definiëren, specificeren, plannen en een oplossing vinden.

Creativiteits- en innovatiecursus door een Creativiteitscoach  Meer informatie

Voordelen van convergent denken

Convergent denken helpt bij het nemen van beslissingen in situaties die complex zijn. Mensen die deze vorm van denken diepgaand ontwikkelen, kunnen zelfverzekerder zijn wanneer ze beslissingen nemen, omdat ze de mogelijke alternatieven hebben geanalyseerd. Ze hebben gekozen voor het antwoord of de oplossing die zij als het beste en meest concreet beschouwen.

Het helpt ook bij logisch en kritisch denken. Deze vaardigheden worden ontwikkeld wanneer je onder druk staat of op lastige momenten op het werk, waar het nodig is om precieze beslissingen te nemen om succesvol conflicten op te lossen die het bedrijf zouden kunnen beschadigen.

Nadelen van convergent denken

De volgende nadelen worden in verband gebracht met convergent denken.

• Het kan creativiteit beperken omdat een persoon die convergent denkt alleen op feitelijke, tastbare gegevens vertrouwt om een oplossing te vinden. Intuïtie speelt geen rol in deze manier van denken.
• Het is niet goed voor je stemming, omdat mensen die constant bezig zijn met kritisch denken en reflectie serieuzer, verdrietiger en nerveuzer zijn vanwege de inspanningen die ze dagelijks moeten doen om logisch te redeneren.

Voorbeelden van convergent denken

Hier volgen voorbeelden van situaties waarin convergent denken wordt toegepast in het dagelijks leven.

• Belangrijke beslissingen nemen wanneer je alternatieven overweegt voor een zakelijk project waarover jij de leiding hebt. De persoon in kwestie moet de mogelijkheden beoordelen, analyseren en erop reflecteren om het beste alternatief dat zijn of haar team te bieden heeft, te kiezen.
• Een student die een toets maakt, moet de informatie die hij/zij heeft bestudeerd voor de toets onthouden en analyseren. Met de informatie is hij of zij in staat de verschillende keuzemogelijkheden in de vragen te beoordelen en de beste te kiezen. Op basis van wat je hebt geleerd en de informatie die je voor je ziet in het document breng je convergent denken in de praktijk.
• Een reis plannen, iets dat eenvoudig lijkt maar wel belangrijk is omdat mensen buiten hun comfortzone treden, vergt dat je de beste opties identificeert en analyseert en er één kiest. Het logisch plannen van je budget, de accommodatie, het vervoer en wat het beste past bij je reisdoel, houdt in dat je deze vorm van denken in de praktijk brengt.

Dit zijn eenvoudige, alledaagse voorbeelden die mensen vaak benaderen met cognitieve processen.

Convergent denkende persoonlijkheid

Sommige onderzoeken laten zien dat de persoonlijkheid van convergent en divergent denkende mensen geassocieerd wordt met spontaniteit, fantasie, kunstzinnige interesse en dat andere persoonlijkheden juist geassocieerd worden met divergent denken.
Convergent denken hoort echter niet bij een bepaalde persoonlijkheid omdat alle mensen, ongeacht hun karakter, convergent denken zullen toepassen in situaties die daar om vragen.

Wat is het verschil tussen divergentie en convergentie? Convergent denken versus divergent denken

Zoals eerder uitgelegd, is convergent denken logisch, uniek en reflectief. Maar één antwoord of optie is juist. Er is geen creativiteit nodig om een oplossing of antwoord te vinden voor een situatie of een probleem.

Mensen die deze manier van denken het meeste gebruiken of ontwikkelen zijn analytischer en denken over alles na voor ze een beslissing nemen. Dit kan ertoe leiden dat de persoon strikter is wat betreft hun werk en ook in hun persoonlijke leven. Ze analyseren alles en zijn zelden spontaan.

Wat betekent divergent denken?

Divergent denken is het tegenovergestelde van het bovenstaande. Divergent denken gebruikt creativiteit om te zoeken naar alternatieven en oplossingen voor een situatie of een probleem. Iemand die deze manier van denken meer ontwikkelt, is vaak spontaan wat betreft het nemen van beslissingen en creëert verschillende opties op persoonlijk en professionele vlak.

Het stimuleren van creativiteit is de kracht van divergent denken. Constant werken aan deze stimulans kan leiden tot originele oplossingen voor een situatie, omdat ideeën meer spontaan kunnen ontstaan.

Kunnen deze vormen van denken samen worden gebruikt?

Hoewel deze vormen duidelijke verschillen hebben, is het belangrijk om te onthouden dat convergent en divergent denken hand in hand kunnen gaan om tot de meest efficiënte oplossing te komen.

Door de twee te combineren – divergent denken voor creatief zoeken naar alternatieve oplossingen voor verschillende problemen en convergent denken voor het logisch beredeneren van de verschillende opties – krijg je een succesvolle combinatie.

In de praktijk

Convergent denken wordt gebruikt in het onderwijs. De meeste toetsen die worden afgenomen door scholen of universiteiten zijn gestandaardiseerde meerkeuzetoetsen met één uniek correct antwoord per vraag.

Met deze techniek bestudeer je aangeboden keuzes in de toets en breng je convergent denken in de praktijk om de beste keuze te bepalen op basis van wat je hebt geleerd.

Het wordt ook gebruikt in situaties waarin iemand onder druk staat, op het werk of in geval van privéproblemen. Dit vereist dat de persoon geconcentreerd is en de voor- en nadelen van de situatie afweegt om de juiste beslissing te nemen.

Daarom gebruikt iedereen deze manier van denken soms wanneer de situatie erom vraagt. Dit zijn vaak situaties waarin je veel verantwoordelijkheid draagt.

Kritiek op convergent denken

Convergent denken is door meerdere onderzoekers bekritiseerd. Volgens hen kunnen er verschillende oplossingen zijn voor problemen. Die kunnen zelfs tegelijkertijd worden toegepast, dus het is niet nodig om maar één correct antwoord te kiezen.
Deze manier van denken toepassen kan ook minderheden die een meer divergente denkstijl hebben, overschaduwen. Uiteindelijk neemt de persoon die logisch denken toepast de juiste beslissing om het probleem op te lossen en vergeet daarbij te luisteren naar anderen.

Samenvatting

Alle mensen gebruiken convergent denken in bepaalde processen in hun dagelijks leven. Sommige mensen ontwikkelen deze vorm van denken echter meer dan anderen.

Deze manier van denken is altijd gericht op het voorkomen van risico’s, de veilige weg kiezen voor een resultaat dat 100% correct is. Wiskunde en exacte wetenschappen bewijzen dat logica onweerlegbaar en precies is en dat er maar één uitkomst is.
Veel mensen ontwikkelen convergent denken en passen het regelmatig toe vanwege de situaties die zich voordoen.

Convergent denken gaat over vaststellen, reflecteren, evalueren en handelen op basis van één keuze. Het is een prima instrument om belangrijke beslissingen te nemen die nodig zijn om middelen te beschermen of te besparen, in het bedrijfsleven en daarbuiten.

Fantasie en flexibiliteit spelen geen rol in deze manier van denken. Objectiviteit heeft een lineaire (en linieair denken), verticale richting om het antwoord te vinden dat je zoekt.

Convergent denken houdt ook in dat er een begin en een eind is volgens logische en rationele patronen, leidend naar dat ene unieke antwoord.

Nu is het jouw beurt

Wat vind jij? Wat denk jij? Denk je dat convergent denken en divergent denken kunnen worden gecombineerd? Wordt convergent denken altijd en zonder uitzondering door iedereen toegepast in het dagelijks leven? Welke denkstijlen herken je bij jezelf? Wil je met ons delen hoe je je manier van denken toepast en in welke situaties? Heb je nog aanvullingen of andere suggesties?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Chamorro-Premuzic, T., & Reichenbacher, L. (2008). Effects of personality and threat of evaluation on divergent and convergent thinking. Journal of Research in Personality, 42(4), 1095-1101.
2. Chermahini, S. A., & Hommel, B. (2012). Creative mood swings: divergent and convergent thinking affect mood in opposite ways. Psychological research, 76(5), 634-640.
3. Cropley, A. (2006). In praise of convergent thinking. Creativity research journal, 18(3), 391-404.
4. Guilford, J.P. (1988). Some changes in the structure of intellect model. Educational and Psychological Measurement, 48, 1-4.
5. Taft, R., & Rossiter, J. R. (1966). The remote associates test: divergent or convergent thinking?. Psychological Reports, 19(3_suppl), 1313-1314.
6. Wallace, G. (2022). Creativity Course by a Creativity Coach | Art & Innovation. Retrieved 15/02/2024 from Udemy.

Citatie voor dit artikel:
Ospina Avendano, D. (2021). Convergent denken (Guilford). Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/psychologie/convergent-denken/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 21/03/2021 | Laatste update: 15/02/2024

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/psychologie/convergent-denken/”>Toolshero: Convergent denken (Guilford)</a>

Article by:

Daniela Avendaño

Daniela Avendaño werkt als contentschrijver en vertaler voor toolshero. Daniela is afgestudeerd in communicatie & journalistiek, en met haar theoretische en praktische kennis ondersteunt zij het toolshero content productieteam met het schrijven en vertalen van artikelen over managementtopics, persoonlijke en professionele ontwikkeling, marketing en meer. Daniela is gedreven en gemotiveerd om kennis te delen, en anderen te motiveren om te ontwikkelen.