Gerbner communicatiemodel

Gerbner communicatiemodel: in dit artikel wordt het Gerbner communicatiemodel praktisch uitgelegd. Na het lezen begrijp je de basis van deze krachtige communicatietool.

Wat is het Gerbner communicatiemodel?

Het Gerbner communicatiemodel is een algemeen communicatiemodel en is ontwikkeld door George Gerbner in 1956. George Gerbner is bekend van onder andere de cultivatietheorie.

Het Gerbner communicatiemodel benadrukt specifiek de dynamische aard van menselijke communicatie en de verschillende factoren die de betrouwbaarheid van communicatie beïnvloedt. Daarnaast benadrukt het model het belang van context in communicatie. Een bron reageert bijvoorbeeld via een bepaald kanaal op een gebeurtenis in een situatie. De inhoud van de reactie wordt daarna weer in een andere vorm en context overgebracht en geïnterpreteerd. De uitdagingen die hiermee gepaard gaan komen terug in het model.

Het Gerbner communicatiemodel is een uitbreiding van het communicatiemodel van Lasswel. Gerbner’s model bestaat uit een verbaal aspect, waarbij iemand een gebeurtenis observeert en op een manier feedback geeft in de situatie, en een schematisch model waarbij iemand een gebeurtenis waarneemt en berichten naar de zender stuurt.

George Gerbner

George Gerbner wordt gezien als een pionier op het gebied van communicatieonderzoek. Zijn onderzoeken en artikelen waren eenvoudig geschreven en gemakkelijk te begrijpen voor iedereen. George Gerbner werd geboren in Boedapest in 1919.

Na zijn bachelorsdiploma journalistiek aan de Universiteit van California in 1942, kwam hij in 1943 terecht bij het Amerikaanse leger en werd later eervol ontslagen als eerste luitenant.

Later, als hoogleraar en hoofd van de Annenberg School of Communications van de Universiteit van Pennsylvania onderzocht hij het algemene doel van communicatie en modelleerde hij het volledige proces.

Perceptuele dimensie en Means & Control-dimensie

In zijn werken stelde George Gerbner twee dimensies voor het communicatiemodel: de perceptuele dimensie en de middelen en controledimensie.

Perceptuele dimensie

In de perceptuele dimensie is E een gebeurtenis of situatie in het leven die wordt waargenomen door M (mens of machine). De gebeurtenis of situatie die wordt waargenomen wordt in dit model E1. E1 is slechts een deel van de gebeurtenis omdat de waarnemer M is, die het heeft waargenomen vanuit zijn persoonlijkheid, stemming, houding, cultuur en andere factoren. Dit staat bekend als de perceptuele dimensie.

In de perceptuele dimensie zijn drie factoren belangrijk: selectie, context en beschikbaarheid. Selectie is belangrijk omdat waarnemer M alleen de interessante inhoud uit de situatie eruit haalt en de rest filtert.

De manier waarop E wordt waargenomen wordt dus bepaald door bovenstaande factoren. Dit is vergelijkbaar met het Berlo SMCR-communicatiemodel. Dit model vestigt de aandacht op de manier waarop houdingen, kennis, vaardigheden, cultuur en sociale positie invloed heeft op het coderen en decoderen van berichten. E zou in Berlo’s model dus de zender (S) zijn.

Means & Control-dimensie

In deze dimensie is E2 de nieuwe gebeurtenisinhoud getekend door M. M wordt hiermee de bron en kan het bericht over E naar iemand sturen. M creëert zelf uitspraken en signalen over het bericht (S) wat door George Gerbner SE2 genoemd wordt. De kanalen en middelen die hiervoor gebruikt worden zijn vastgesteld door M.

Het proces kan uitgebreid worden door nieuwe ontvangers (M2, M3, M4, etc.) toe te voegen die nieuwe percepties (SE2, SE3, SE4, etc.) over waargenomen gebeurtenissen.

Waarom is dit communicatiemodel belangrijk?

Communicatie is een essentiële voorwaarde voor een waardevolle samenwerking tussen verschillende mensen en belanghebbenden. Communicatie dient zowel efficiënt als effectief te zijn. Daarom is het belangrijk om de juiste informatie aan de juiste mensen en op het juiste moment te delen. Communicatie is een zeer gevoelig en kwetsbaar proces omdat het om mensen gaat. Kleine fouten of nalatigheden in de communicatie kunnen tot verwarring, misverstanden en chaos leiden.

Het is daarom nuttig als het onderliggende communicatiemechanisme begrepen wordt. Zo kunnen mensen de valkuilen in communicatie herkennen, begrijpen en zich voorbereiden op een manier die communicatie succesvol maakt. Communicatie is een tweerichtingsproces. Informatie wordt uitgewisseld tussen twee mensen of machines.

In Gerbner’s communicatiemodel is dit M. Bij iedere vorm van communicatie is er een ontvanger en een afzender. Verschillende communicatiemodellen leggen dit fundamentele proces vast. Voorbeelden van andere communicatiemodellen zijn Shannons communicatiemodel, Schramm’s communicatiemodel, Aristoteles communicatiemodel en Berlo’s communicatiemodel.

Voor- en nadelen Gerbner communicatiemodel

Het Gerbner communicatiemodel kent de volgende voor- en nadelen:

Voordelen

• Dit communicatiemodel benadert communicatie als tweerichtingsverkeer. Dit maakt het model toepasbaar in algemene communicatie
• Vergeleken met bijvoorbeeld het Shannon Weaver model is dit model eenvoud te begrijpen
• De rol van feedback speelt een belangrijke rol waardoor nuance kan worden aangebracht
• Gerbner’s communicatiemodel is toepasbaar voor zowel menselijke als telecommunicatie

Nadelen

• Gerbner’s communicatiemodel gaat verder niet in op barrières en uitdagingen in communicatie naast feedback

Het Gerbner communicatiemodel en bedrijfscommunicatie

Bedrijfscommunicatie gaat verder dan slechts het contact tussen medewerkers in een vergadering. Bedrijfscommunicatie heeft in feite alles te maken met het creëren van een merk en het onderhouden van de communicatie met het grote publiek. Deze bestaan uit alle belanghebbenden. Communicatieteams ontwikkelen een plan, bouwen het imago deels op, communiceren met interne en externe doelgroepen om een gunstige reputatie te behouden en zorgen voor de overbrugging van de kloof tussen medewerkers en het management.

Interne communicatie richt zich vooral op het delen van informatie binnen een bedrijf. Dit omvat zowel communicatie van medewerkers tussen leidinggevenden als interdepartementale communicatie. Voorbeelden hiervan zijn nieuwsbrieven, teamvergaderingen, kennisbeheersystemen etc.

Externe communicatie richt zich met name op de branding van het bedrijf naar de externe wereld. Hieronder vallen niet langer slechts de pers, maar ook sociale media. Veel gebruiken deze kanalen om berichtgeving van het bedrijf te delen met de buitenwereld. Voorbeelden van externe communicatie zijn persberichten, advertenties, persconferenties etc.

Communicatiemodellen zoals het Gerbner communicatiemodel worden veelvuldig gebruikt in het bedrijfsleven, hoewel vaak onopgemerkt. Het model staat aan de basis van alle pogingen die het bedrijf doet om zowel intern als extern communicatie te managen.

De belangrijkste prioriteit van het communicatieteam van een bedrijf is het opbouwen en behouden van het merk en de identiteit van het merk. Perceptie en reputatie zijn belangrijke factoren als het gaat om het opbouwen van relaties met nieuwe belanghebbenden. Een duidelijke identiteit is essentieel in een concurrerende markt. Een sterke identiteit levert zowel korte als lange termijnvoordelen.

Klanten voelen zich aangetrokken tot het merk, blijven loyaal aan het merk en voelen zich veilig bij het consistente en sterke merk van een bedrijf. De medewerkers blijven tegelijkertijd vertrouwen hebben in de capaciteiten van de leidinggevenden en de algemene richting en toekomst waar de organisatie op af stevent.

Gerbner communicatiemodel samenvatting

Gerbner’s communicatiemodel benadrukt de dynamische aard van communicatie in het dagelijks leven. Daarnaast spelen verschillende factoren een rol in de betrouwbaarheid van communicatie. Het model is een uitbreiding van het Lasswel communicatiemodel en beschrijft het proces van communicatie in twee dimensies: perceptuele dimensie en de middelen en controledimensie. Hierin is E de gebeurtenis of situatie, M de waarnemer, en perceptievariabele S.

Communicatie is belangrijk omdat het samenwerking mogelijk maak tussen bijvoorbeeld een bedrijf en belanghebbenden. Communicatie is een kwetsbaar proces en vereist tact en consistentie. Fouten of andere verstoringen in de communicatie kunnen leiden tot grootschalige (negatieve) gevolgen.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over het Gerbner communicatiemodel? Zie jij overeenkomsten met andere communicatiemodellen? Wat is volgens jou de kracht van dit model? Hoe denk jij dat deze modellen ingezet kunnen worden voor effectievere communicatie in het bedrijfsleven? Heb jij tips op opmerkingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Gerbner, G. (1956). Toward a general model of communication. Audiovisual communication review, 4(3), 171-199.
2. Gerbner, G. (1958). On content analysis and critical research in mass communication. Audiovisual communication review, 6(3), 85-108.
3. Gerbner, G. (1967). Mass media and human communication theory. Human communication theory, 40-57.
4. Gerbner, G. (1969). Analysis of communication content.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2020). Gerbner communicatiemodel. Retrieved [insert date] from toolshero: https://www.toolshero.nl/communicatie-modellen/gerbner-communicatiemodel/

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/communicatie-modellen/gerbner-communicatiemodel/”>toolshero: Gerbner communicatiemodel</a>

Published on: 19/03/2020 | Last update: 27/01/2022

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.