Inferentieladder van Chris Argyris: de uitleg

Inferentieladder: in dit artikel wordt de inferentieladder van Chris Argyris praktisch uitgelegd. Het artikel begint met de definitie, gevolgd door een korte paragraaf over de oorsprong ervan. Vervolgens worden de zeven stappen of sporten uitgelegd en eindigt het artikel met enkele praktische tips om dit model in jouw leven toe te passen. Veel plezier met lezen!

Wat is de inferentieladder?

Vaak laat de mens zich leiden door te snel conclusies te trekken. Dat kunnen juiste, maar ook verkeerde conclusies zijn die vervolgens kunnen leiden tot conflicten met andere mensen.

Om niet direct voorbarige conclusies te trekken en meer op basis van feiten te redeneren, kan de inferentieladder (ook bekend als ladder van gevolgtrekking) helpen.

Deze zogenoemde ladder van gevolgtrekking (in het Engels bekend als de Ladder of Inference) werd in 1970 ontwikkeld door de Amerikaanse bedrijfskundige Chris Argyris.

In 1992 kreeg de inferentieladder bekendheid doordat het werd omschreven in de bestseller The fifth discipline die Argyris schreef met de Amerikaanse wetenschapper Peter M. Senge.

Inferentieladder: onbewust

De inferentieladder geeft zicht op mentale processen die zich in het menselijk brein afspelen. Het beschrijft de waarneming vanuit zintuigen naar de serie mentale stappen die naar een handeling toewerken.

Dit denkproces van de mens gaat in een fractie van een seconde. Daardoor realiseren mensen zich niet hoe zij tot een bepaalde actie of reactie zijn gekomen; dit gaat onbewust.

De inferentieladder laat zien hoe mentale modellen onbewust gevormd worden. Die bepalen namelijk wat en hoe de mens ziet en hoe het denken en het gedrag van de mens geleid wordt. Elke mens geeft betekenis aan waarnemingen en stemt het handelen hierop af.

Van onder naar boven

De inferentieladder heeft zeven treden, waarbij het redeneerproces onderaan de ladder begint. Mensen selecteren feiten uit gebeurtenissen, die zij vanuit hun eerdere ervaringen vertalen. Deze geïnterpreteerde feiten zijn de basis voor veronderstellingen, die op hun beurt weer leiden tot bepaalde conclusies.

Vervolgens gaat de mens over op (inter)actie of handelen. Hieronder staan alle treden genoemd, te beginnen bij het laagste niveau:

Figuur 1 – De ladder van gevolgtrekkingen (Argyris)

1. Realiteit en feiten

Vanaf dit niveau heeft men zicht op dat wat direct waarneembaar is. De mens observeert alle gegevens uit de werkelijkheid.

2. Selecteren van feiten

Vanaf dit niveau worden de feiten geselecteerd op basis van overtuigingen en eerdere ervaringen. Het referentiekader speelt hierbij een rol.

3. Interpreteren van feiten

De feiten worden geïnterpreteerd en krijgen een persoonlijke betekenis.

4. Assumpties

Er worden op dit niveau aannames gedaan op basis van de betekenis die de mens geeft aan wat hij waarneemt. Deze veronderstellingen zijn persoonlijk en voor ieder individu anders.

5. Conclusies

Op dit niveau worden er conclusies getrokken op basis van de eerdere overtuigingen.

6. Overtuigingen

Op dit niveau worden conclusies getrokken op grond van de geïnterpreteerde feiten en de eerdere aannames.

7. Acties

Dit is het hoogste niveau. Er wordt nu gehandeld op basis van de eerdere overtuigingen en conclusies. De acties die worden ondernomen lijken op dat moment de beste.

Inferentieladder: vicieuze cirkel

De processen in de inferentieladder vinden vaak onbewust en in minder dan een seconde plaats in de menselijke hersenen. Dit is voor niemand waarneembaar. Alle overtuigingen die iemand vormt hebben ook weer invloed op de volgende keren dat er naar een situatie wordt gekeken.

Het proces herhaalt zich keer op keer, waardoor er sprake is van een vicieuze cirkel. Alle conclusies versterken de al bestaande overtuigingen, die vervolgens weer invloed hebben op de selectie van feiten. Daardoor negeren mensen soms bepaalde feiten, waardoor ze overhaaste conclusies trekken.

De Ladder of Inference leert om stapjes terug te gaan in het redeneringsproces, waardoor men in staat is om objectief te blijven en niet direct een conclusie te trekken.

Inferentieladder toepassing

Door het gebruik van De inferentieladder leert men om onbevooroordeeld naar feiten te kijken en niet voorbarig te oordelen. Het is een manier om op een positieve manier gebruik te maken van de eigen overtuigingen en ervaringen. Op de volgende drie manieren kan de inferentieladder gebruikt worden:

1. Bewustwording van het eigen denken en de eigen redenering.
2. Inzichtelijk maken voor anderen, hoe het eigen redeneerproces in werking treedt. Anderen kunnen hierdoor beter snappen wat iemands beweegreden is.
3. Onderzoeken wat het denkproces van anderen is, door er gericht naar te vragen.

De inferentieladder is in elk stadium van het denkproces te gebruiken. Iedereen kan zichzelf hierin trainen door bijvoorbeeld de onderstaande vragen te stellen:

• Trek ik de juiste conclusie?
• Waarom heb ik deze aanname?
• Is mijn conclusie gebaseerd op feiten?
• Waarom denk ik dat dit het juiste is om te doen?
• Kan ik het ook op een andere manier doen?

Ook is het handig om te weten op welk niveau van de ladder men zich bevindt en soms is het goed om een trede lager te gaan staan. Door in elke trede jezelf af te vragen wat je denkt en waarom, is iemand in staat om elke stap te analyseren en geen voortijdige conclusies meer te trekken.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Ben jij bekend met de verschillende treden binnen de inferentieladder? Herken je de praktische uitleg of heb je aanvullingen? Hoe ga jij om met het nemen van beslissingen en welke tips wil je delen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie over de inferentieladder

1. Argyris, C. (1982). The executive mind and double-loop learning. Organizational dynamics, 11(2), 5-22.
2. Senge, P. M. (2014). The fifth discipline fieldbook: Strategies and tools for building a learning organization. Crown Business.
3. Tompkins, T. C. & Rhodes, K. (2012). Groupthink and the ladder of inference: Increasing effective decision making. The Journal of Human Resource and Adult Learning, 8(2), 84.

Citatie voor dit artikel:
Mulder, P. (2018). Inferentieladder. Retrieved [insert date] from toolshero: https://www.toolshero.nl/besluitvorming/inferentieladder/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 21/01/2018 | Laatste update: 25/03/2024

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/besluitvorming/inferentieladder/>toolshero: Inferentieladder</a>

Artikel door:

Patty Mulder

Patty Mulder is een management expert op het gebied van competentie ontwikkeling, time management, persoonlijke effectiviteit en zakelijke communicatie. Naast content schrijven, is ze een business coach en verzorgt ze bedrijfstrainingen.