Dialogisch luisteren: de uitleg

Dialogisch luisteren - toolshero

Dialogisch luisteren: in dit artikel wordt dialogisch luisteren praktisch uitgelegd. Naast wat het is, belicht dit artikel ook de eigenschappen, tips, de voor- en nadelen en een praktisch voorbeeld van zo’n type dialoog. Na het lezen begrijp je deze luistervaardigheid. Veel leesplezier!

Wat is dialogisch luisteren?

Dialogisch luisteren werd ontwikkeld door John Stewart en Milt Thomas als een alternatief voor actief luisteren. Het is ook bekend als relationeel luisteren, omdat het helpt bij de uitwisseling van ideeën als de ene persoon luistert naar de andere en in de tussentijd een verstandhouding wordt opgebouwd.

Om dieper in te gaan op de kenmerken van dialogisch luisteren, moet je de betekenis van dialoog begrijpen. Dialoog komt van de Griekse woorden “dia”, dat “door” betekent en “logos” dat “woorden” betekent. Dialogisch luisteren betekent dus leren door conversatie.

Gratis e-book bij Toolshero

Dialoog is van groot belang in communicatie, wat meestal een tweerichtingsproces is waarbij de betrokkenen proberen om de boodschap die wordt uitgewisseld te begrijpen.

Dialogisch luisteren is een onderdeel van conversatie en wordt gezien als een gedeelde activiteit tussen twee mensen. In plaats van zich te concentreren op de standpunten die elke deelnemer heeft, gaat de aandacht vooral uit naar “onze” standpunten en het centrale thema van de dialoog dat het gesprek gaande houdt.

Ook stimuleert de creatieve en open houding in het gesprek de nieuwsgierigheid als een van de belangrijkste pijlers van dit type luisteren. Het resultaat van deze nieuwsgierigheid is een wisselwerking in het gesprek en een speels proces tussen beide deelnemers.

Dit voorkomt dat een gesprek abrupt wordt afgesloten, want nieuwsgierigheid biedt een aanknopingspunt voor meningen en opmerkingen, en vult ideeën aan over wat de ander zegt, zonder belangstelling te verliezen voor wat de ander op dat moment zegt.

Eigenschappen van dialogisch luisteren

De aanpak dialogisch luisteren heeft 4 kenmerken:

1. “Onze” standpunten

In plaats van te kiezen voor een individualistische benadering van wat iemand zegt, zorgt de persoon ervoor dat hij op zowel zijn eigen standpunt als dat van de ander reflecteert om de mening en de uitingen van de ander aan te vullen, te stimuleren en te begrijpen.

2. Rustige stijl van converseren

Bij dialogisch luisteren wordt een rustigere stijl gebruikt in de gesprekken die individuen voeren. De dialoog wordt gekenmerkt door toepassing van verzachtende eigenschappen om het gesprek plezierig te maken in plaats van star of hard.
De eigenschappen zijn: bescheidenheid, nederigheid, vertrouwen en erkenning van de ander bij het uiten van gedachten.

3. Co creatie proces

Concentreer je op wat er tussen beide partijen speelt, maak verbinding met elkaar en word dan een “wij” in het gesprek.

4. Tijd

Dit soort luisteren bevindt zich in de tijdslijn van het heden. Om dialogisch te kunnen luisteren, is het belangrijk om in het nu te zijn. De houding van aanwezig zijn helpt elke persoon om zijn acties, intenties en verlangens te kunnen communiceren.

Tips voor dialogisch luisteren

Je houding bij het luisteren is een belangrijk element om succesvol te zijn in een gesprek. Nog specifieker gezegd: om succesvol dialogisch te luisteren, is het nodig om verschillende houdingen te hebben om de positieve voordelen van deze manier van luisteren te benutten.

  • Meer zeggen
  • Metaforen gebruiken
  • Parafraseren (samenvatten van opmerkingen)
  • De context verkennen van wat er wordt gezegd

Meer zeggen moedigt de andere deelnemer in het gesprek aan om dieper in te gaan op of meer informatie toe te voegen over het onderwerp dat wordt besproken. “Meer zeggen” kan verder worden versterkt door strategische vragen te stellen om dieper op het onderwerp in te gaan en zo belangstelling te tonen voor de gesprekspartner.

Het gebruik van metaforen verrijkt de rustige taal en bevordert het gesprek, omdat het een pluspunt is in de manier waarop de persoon zich uitdrukt in relatie tot wat hij met de ander deelt.

Parafraseren houdt in dat je de opmerkingen die de andere spreker maakt, samenvat. Dit betekent niet dat je alles herhaalt als een robot, maar dat je parafraseren inzet als een manier om te interpreteren wat de spreker zegt en dat je jouw gesprekspartner laat merken dat je gefocust bent op het onderwerp van gesprek.

De context onderzoeken van wat er gezegd wordt, betekent vragen naar wat de ander voelt: zijn verlangens, ideeën, gevoelens en meningen. Dit stimuleert een gedeeld begrip van het gesprek en verruimt de wederzijdse belangstelling.

Voordelen en nadelen van dialogisch luisteren

Voordelen van dialogisch luisteren

  • Een creatieve houding en open staan voor de ander kunnen leiden tot een rustig en vooral positief gesprek vol elementen die je kennis vergroten.
  • Een positieve relatie met de ander zal tijdens het gesprek tot nieuwe inzichten leiden die beide mensen zullen stimuleren gedeelde kennis opnieuw te overdenken.

Nadelen van dialogisch luisteren

  • Als je geen tijd hebt om dieper op een onderwerp in te gaan tijdens een gesprek dan is deze manier van luisteren niet de juiste optie. Dialogisch luisteren vergt tijd, geduld en concentratie. Als je haast hebt, zal dialogisch luisteren niet veel succes hebben.
  • Dialogisch luisteren vereist concentratie. Als je niet de wil en de aanleg hebt om je te concentreren, ben je niet in staat om een constructief gesprek met de ander te voeren en te bouwen aan een “wij-gevoel”, zoals aan het begin van het artikel werd genoemd.

Het verschil tussen dialogisch luisteren en actief luisteren

Actief luisteren is erop gericht om je in de schoenen van de spreker te plaatsen. Het brengt ook omstandigheden uit het verleden in het huidige gesprek. Deze methode wordt vaak gebruikt bij sollicitatiegesprekken. Dialogisch luisteren daarentegen richt zich op de verschillende stemmen in het gesprek.

John Stewart en Milt Thomas identificeerden drie soorten problemen bij actief luisteren. Deze zijn: onvermogen om je in de ander te verplaatsen en volledig te begrijpen wat hij of zij werkelijk bedoelt doordat je je eigen mening en denkwijze die je hebt gevormd tijdens het gesprek, niet opzij kan zetten.

Ook mag je niet eenzijdig zijn, omdat dit afbreuk doet aan het belang van het gesprek, waarmee het gezamenlijke werk dat tijdens de dialoog wordt verricht, verloren gaat.

Dialogisch luisteren richt zich op het hier en nu van wat er tussen mensen gebeurt, niet op wat er in het hoofd van de ander omgaat om het te begrijpen.

Voorbeeld van een gesprek met dialogisch luisteren

Hieronder kun je een gesprek lezen waarbij de methode dialogisch luisteren wordt gebruikt:
Paul: Hoi Louise, ik wil het met je hebben over een idee dat ik heb voor een merkversterkende strategie voor het koffie-exportbedrijf dat wil beginnen met content delen op sociale media.
Louise: Hoi Paul. Prima. Vertel me over het idee, zodat we aan de slag kunnen.
Paul: We weten allebei dat jij sterk bent in het creëren van content en dat ik sterk ben in marketingstrategieën. Ik wil daarom graag beginnen met een branding-strategie op Instagram en Facebook voor het doelpubliek. Wij hebben digitale stukken nodig die de interesse in deze koffie-exporteur bevorderen door antwoord te geven op vragen als: Wie zijn wij? Hoe doen we dat? Onder andere.
Louise: Ik vind het een geweldig idee om met jou aan dit project te werken. Ik denk dat een branding strategie essentieel is als je interesse wilt wekken op sociale media. Natuurlijk zorg ik voor de digitale stukken en het schrijven van content. Laat me de identiteit van het bedrijf zien.
Paul: Ja, ik stuur het je zo toe zodat je het kunt bestuderen. We zullen een geweldig team zijn!
Louise: Ik zou graag willen weten waar je je op wilt richten om de informatie vorm te geven. Ik zou het ook geweldig vinden als je me meer leert over digitale strategieën. Ik leer graag nieuwe dingen!
Paul: Goed om te weten, Louise, dat je geïnteresseerd bent, natuurlijk ben je dat. Laten we beginnen met te begrijpen wat branding is en waarom het essentieel is voor een bedrijf…

Het gesprek tussen Paul en Louise gaat verder, het centrale thema is branding.

Dit korte voorbeeld opent het gesprek over een specifiek onderwerp, namelijk de samenwerking van twee medewerkers aan een project dat tot doel heeft sociale media te gebruiken als middel om het koffie-exportbedrijf te promoten.

Dit gesprek eindigt niet met een verklaring van Paul dat hij bereid is met Louis samen te werken, maar ze komen tot een dialoog om een gemeenschappelijk doel te bereiken. Met de kennis die zij elk hebben, kunnen zij “onze kennis”, “ons werk”, “onze doelstelling”, “ons doel” hebben.

Er moet ook op worden gewezen dat de manier waarop Louise een vraag toevoegt, die in dit geval gericht is op nieuwsgierigheid en leren, zal resulteren in het uitbreiden en steunen van gedeelde belangstelling in het gesprek dat zij voeren.

Conclusie

Dit hulpmiddel kan in bedrijven of scholen worden gebruikt om de communicatievaardigheden en competenties van de mensen die deel uitmaken van de organisatie te verbeteren.

Sinds mensenheugenis zijn verbale vormen van communicatie van groot belang om belangrijke boodschappen over te brengen, om informatie te verspreiden en veranderingen teweeg te brengen.

Dit hulpmiddel kan ook professioneel worden gebruikt. Houd rekening met het feit dat dit de relaties op een positieve manier zal bevorderen op de werkplek als dit het geval is.

Zo wordt dialogisch luisteren een essentiële factor van een gezamenlijke activiteit. Deze gedeelde activiteiten kunnen bijvoorbeeld de dagelijkse samenwerkingen omvatten die in een organisatie plaatsvinden. Het individualisme komt op de tweede plaats en de nadruk ligt op het “onze” in het gesprek dat twee individuen voeren. Ze luisteren naar elkaar, vullen elkaar aan en geven hun mening.

Dialogisch luisteren is gericht op je uitdrukken, op luisteren en empathie tonen zonder defensief te zijn. Een rustig en vreedzaam gesprek leidt tot een vereniging van belangen met dezelfde doelen.

Word lid van Toolshero

Nu is het jouw beurt

Wat vind jij? Vind je dialogisch luisteren een waardevol communicatie hulpmiddel? Heb je dialogisch luisteren in je werk geïmplementeerd? Heeft dialogisch luisteren bijgedragen aan het succes van organisatiedoelen? Vind je dat dialogisch luisteren zich onderscheidt van andere verbale communicatiemiddelen? Heb je suggesties of aanvullingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

  1. Cunliffe, A. L., Locke, K., & Helin, J. (2013). Dialogic listening: Toward an embodied understanding of how to “go on” during fieldwork. Qualitative Research in Organizations and Management: An International Journal.
  2. Penman, R. (2014). Dialogic listening. Communication Theory, 20, 348-362.
  3. Floyd, J. (2010). Provocation: Dialogic listening as reachable goal. The Intl. Journal of Listening, 24(3), 170-173.

Citatie voor dit artikel:
Ospina Avendano, D. (2021). Dialogisch luisteren. Retrieved [insert date] from toolshero: https://www.toolshero.nl/communicatie-modellen/dialogisch-luisteren/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 05/07/2021 | Laatste update: 30/08/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/communicatie-modellen/dialogisch-luisteren/”>toolshero: Dialogisch luisteren</a>

Interessant artikel?

Geef je waardering of deel het artikel via social media!

Gemiddelde beoordeling 4 / 5. Totaal aantal beoordelingen: 9

Dit artikel is nog niet beoordeeld! Wees de eerste met jouw beoordeling.

We vinden het jammer dat het artikel niet waardevol voor je was

Laat ons dit artikel verbeteren!

Vertel ons wat er beter kan aan het artikel? Wat mis je bijvoooebeeld of wat kan worden aangevuld?

Daniela Avendaño
Article by:

Daniela Avendaño

Daniela Avendaño werkt als contentschrijver en vertaler voor toolshero. Daniela is afgestudeerd in communicatie & journalistiek, en met haar theoretische en praktische kennis ondersteunt zij het toolshero content productieteam met het schrijven en vertalen van artikelen over managementtopics, persoonlijke en professionele ontwikkeling, marketing en meer. Daniela is gedreven en gemotiveerd om kennis te delen, en anderen te motiveren om te ontwikkelen.

Tags:

Geef een reactie