Waarderend luisteren: de uitleg

Waarderend luisteren: in dit artikel wordt waarderend luisteren, ook bekend als appreciative listening praktisch uitgelegd. Naast wat het is, belicht dit artikel ook de drie basisfactoren en een korte samenvatting. Na het lezen begrijp je de basis van deze communicatietheorie. Veel plezier met lezen!

Wat is waarderend luisteren?

Waarderend luisteren is een manier van luisteren waarin iemand opzoek gaat naar bepaalde auditieve informatie die deze persoon persoonlijk op prijs stelt of leuk vindt.

Waarderend luisteren doet iemand ook wanneer het helpt bij het bereiken van een bedoel of voldoen aan een behoefte. Men gebruikt waarderend luisteren bijvoorbeeld bij het luisteren naar goede muziek, meditatieseminars, poëzie, luisterverhalen of een toespraak van een persoon met hoog aanzien.

Welke auditieve informatie gewaardeerd wordt hangt af van persoon tot persoon. De menselijke perceptie heeft hier veel mee te maken.

Sommige mensen houden niet van opera en vinden het te dramatisch of ingewikkeld, anderen houden er juist wel van. De perceptie kan veranderen wanneer opera bijvoorbeeld in een nieuwe stijl wordt gezongen.

Ook zijn ervaringen uit het verleden direct van invloed op de perceptie van auditieve informatie en de manier waarop hier naar geluisterd wordt. Een lied uit de kindertijd kan aangename herinneringen oproepen, waardoor het waarschijnlijker wordt dat het luisteren hiernaar op oudere leeftijd gewaardeerd zal worden.

Waarderend luisteren doet de mens dus voor het plezier. Het vereist niet veel focus, al kan iemand wel helemaal opgaan in het moment van luisteren.

Het lijkt wat dat betreft veel op het luisteren naar geluiden uit de sociale omgeving, bijvoorbeeld het aanhoren van de verhalen van een grootmoeder op de voetbaltribunes.

Het grote verschil tussen waarderend luisteren en alleen aanhoren en ja knikken is dat bij sociaal luisteren visies, ideeën en reacties gevormd worden gebaseerd op de persoon. In waarderend luisteren gaat het puur om de reactie van de luisteraar, niet om de bron van het geluid.

Andere manieren van luisteren zijn: evaluerend luisteren, actief luisteren, empathisch luisteren en kritisch luisteren.

De 3 factoren van waarderend luisteren

Hoe iemand informatie tot zich neemt, ook auditieve informatie, wordt beïnvloed door een groot aantal factoren. Vaak hangt dit ook af van de percepties van anderen. Een vriend stuurt een muzieknummer naar een andere vriend met de boodschap: ‘dit is echt een goed nummer’.

De kans dat de ontvanger dit muzieknummer ook goed vindt wordt dan vergroot. Ook waarderend luisteren is subjectief. De mate waarin een persoon de auditieve informatie waarderend tot zich kan nemen hangt voor een groot gedeelte af van drie factoren:

Presentatie

De presentatie is erg belangrijk voor de wijze waarop auditief materiaal wordt geïnterpreteerd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het medium en de setting. Het luisteren naar een live concert van klassieke muziek is compleet verschillend van het luisteren naar klassieke muziek via de muziekspeler in huis of in de auto.

Het zien van een orkest bestaande uit verschillende groepen mensen met verschillende instrumenten doet iets met de beleving van de luisteraar. Het medium is daarom erg belangrijk. Ook de omgevingsfactoren spelen hierin een belangrijke rol.

Is het ontzettend warm in de concertzaal dan kan dit invloed hebben op de manier waarop geluisterd waargenomen wordt. Het verandert de handeling en het type luisteren echter niet. Een echte liefhebber kan in een snikhete setting alsnog de muziek waarderen.
Presentatie omvat veel factoren: het medium, de omgeving en de stijl of persoonlijkheid van de presentator. Soms is het ook de perceptie van de presentatie, de volgende belangrijke factor in waarderend luisteren.

Perceptie

De mening of waardering van een luisteraar over het auditieve materiaal dat binnenkomt speelt een grote rol in waarderend luisterend en kan snel veranderen.

Na het aanhoren van een goede presentatie van een goede presentator kan in de pauze door nieuwe informatie de perceptie van de presentator en vervolgens ook de perceptie van de presentatie compleet veranderen. Ook tijdens het luisteren kan dit overigens gebeuren.

In een bepaald muziekgenre moet de luisteraar bekend zijn met de verschillende vormen van het genre om te weten wat gewaardeerd wordt en wat niet. Tevens is het belangrijk dat een persoon openstaat voor het nieuwe auditieve materiaal.

Als iemand bijvoorbeeld jarenlang ervan overtuigd is dat rockmuziek niks voor hem is, wordt de muziek waarschijnlijk niet gewaardeerd als deze persoon gedwongen moet luisteren naar rockmuziek.

Leert hij vervolgens iemand kennen die hij ontzettend waardeert of waarvoor hij veel bewondering heeft, kan het zijn dat de deur naar rockmuziek op een kier wordt gezet.

Percepties beïnvloeden alle gebieden van het leven. Het zijn cruciale factoren die bepalen of iets wel of niet gewaardeerd kan worden. De perceptie van iets bepaalt in de eerste plaats waarnaar geluisterd wordt.

Ervaringen uit het verleden

Sommige mensen genieten van het geluid dat wordt geproduceerd door een grote stad. Misschien was het opgroeien in een grote stad wel een gelukkige ervaring voor hen, zij waarderen het horen van deze geluiden. Andere mensen, opgegroeid op het platteland, waarderen de vaak subtiele geluiden van de natuur meer.

Voor hen produceert een wandeling door het land genot. Het waarnemen van auditief materiaal kan dus duidelijk worden beïnvloed door eerdere ervaringen en impact hebben op het al dan niet genieten van het luisteren naar iets. Ook de bereidheid om te luisteren naar nieuwe dingen kan hierdoor sterker of zwakker worden.

Aangename herinneringen vergroten de bereidheid en onaangename herinneringen verzwakken de bereidheid om naar nieuwe dingen te luisteren. Het is echter belangrijk om open te blijven staan voor nieuwe dingen en ervaringen.

Luistervaardigheid en ook de waardering voor nieuwe informatie of stijlen kunnen ontwikkeld worden.

Waarderend luisteren samenvatting

Veel mensen beschouwen luisteren als iets vanzelfsprekends en denken niet dat de waardering voor een bepaald soort auditief materiaal kan ontstaan als het voorheen ook niet gewaardeerd werd.

Toch kunnen de drie factoren die bepalen of auditief materiaal gewaardeerd kan worden, presentatie, perceptie en ervaringen uit het verleden, tot op zekere hoogte invloed hebben op het al dan niet waarderen van bijvoorbeeld nieuwe muziek.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over waarderend luisteren? Wat zijn volgens jou factoren die bijdragen waarderen van bepaalde geluiden? Sta jij open voor nieuw auditief materiaal of heb jij een bepaalde weerstand ontwikkeld? Kun jij de weerstand misschien wegnemen met de informatie uit dit artikel?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Mendelsohn, D. J. (1984). There ARE Strategies for Listening.
2. Nunan, D. (2002). Listening in language learning. Methodology in language teaching: An anthology of current practice, 238-241.
3. Wolvin, A. D., & Coakley, C. G. (1985). Listening. Wm. C. Brown Publishers, 2460 Kerper Blvd., Dubuque, IA 52001.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2018). Waarderend luisteren. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/communicatie-modellen/waarderend-luisteren/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 13/08/2018 | Laatste update: 23/01/2024

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=” https://www.toolshero.nl/communicatie-modellen/waarderend-luisteren/>Toolshero: Waarderend luisteren</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.