Stereotype Content Model (SCM)

Stereotype Content Model: in dit artikel wordt het Stereotype Content Model (SCM) praktisch uitgelegd. Hoogtepunten van dit artikel zijn: de SCM-definitie en uitleg, de twee dimensies (warmte en competentie) uitgelegd, de vier dimensiecombinaties (bewondering, jaloezie, medelijden, minachting) onderzocht en een samenvatting. Veel plezier met lezen!

Wat is het Stereotype Content Model (SCM)?

Het Stereotype Content Model is een psychologische theorie die suggereert dat groepsstereotypen uit twee dimensies bestaan: warmte en competentie. Niet alle stereotypen en stereotype groepen zijn hetzelfde.

Sommige worden gezien als onbekwaam en nutteloos, bijvoorbeeld ouderen, en andere juist worden gerespecteerd vanwege de buitensporige, misschien wel bedreigende competenties die zij zouden bezitten, zoals Aziaten. Andere stereotype groepen worden graag gezien als lief en onschadelijk, zoals vrouwen, en sommige rijke mensen worden als koud en onverschillig gezien.

Binnen de sociale psychologie is er veel onderzoek gedaan naar deze stereotypen. Uitkomsten hiervan schetsen dat het negatieve stereotype, van incompetentie of ondergeschiktheid, altijd samen gaat met het positieve stereotype van warmte.

De samenstelling van deze combinatie resulteert in een unieke verzameling van vooroordelen gericht op verschillende groepen uit de samenlevingen en etnische groepen in het algemeen.

Het Stereotype Content Model (SCM) werd voor het eerst voorgesteld door sociaal psychologe Susan Fiske en haar collega’s Amy Cuddy, Peter Glick en Jun Zu in 2002.

Latere experimentele testen op diverse nationale en internationale steekproeven lieten zien dat de betrouwbaarheid van het Stereotype Content Model (SCM) voldoende was in verschillende culturele contexten en dat het de affectieve reacties op een verscheidenheid van verschillende groepen kon voorspellen. Ook heeft het model ondersteuning gekregen op gebieden als interpersoonlijke perceptie.

Figuur 1 – twee dimensies van het Stereotype Content model (SCM)

De twee dimensies van het Stereotype Content model (SCM)

Warmte en competentie zijn de fundamentele dimensies waarop beide individuen en groepen worden beoordeeld. Deze twee dimensies hebben een rijke geschiedenis in de hoeveelheid en intensiteit van onderzoek dat er naar gedaan is.

In een klassieke studie van Asch uit 1946 werd informatie over de warmte van een persoon gemanipuleerd en veranderd, terwijl de informatie over diens competentie hetzelfde bleef. Het resulteerde in een radicale verandering in de perceptie van het individu bij een ander persoon.

Warmte

Warmte in deze context gaat gepaard met de vraag of iemand te vertrouwen is, en dan met name de geuite intenties van een persoon richting iemand anders. Warmte is om deze reden belangrijker dan de vraag of iemand competent genoeg is om deze intenties daadwerkelijk uit te voeren.

Een warm persoon is vriendelijk tegenover anderen, respecteert hen en zorgt voor hen. Met dergelijke warmte creëren ze een wederzijds gevoel van vertrouwen en binding. Een koud persoon heeft daarentegen veel meer moeite om sympathie op te wekken bij anderen en geeft daar ook niet veel om.

Door zich afstandelijk op te stellen lijkt het alsof deze persoon zich superieur acht wat ertoe leidt dat anderen het vertrouwen beperken. Bij stereotypering worden groepen op verschillende manier beschouwd als warm of koud. Managers worden al snel gezien als koud en psychologen als warm. Mensen die niet binnen een bepaalde groep passen worden sneller als koud bestempeld dan mensen binnen een groep.

Enkele warme eigenschappen zijn:

• Vriendelijkheid
• Betrouwbaarheid
• Empathie

Competentie

Competentie gaat over hoe capabel iemand is in het uitvoeren van zowel de goede als de slechte intenties. Het oordeel over deze dimensie vormt zich kort nadat iemand beoordeeld is op de warmte-dimensie.

Het modereren van warmte is de mate waarin andere mensen als bekwaam worden beoordeeld. Als iemand als capabel wordt gezien is dit een reden om ze te bewonderen, soms met tegenzin door jaloezie. Competentie wordt vaak gebruikt bij het vormen van stereotypen. Een voorbeeld hiervan is dat iemand kan denken dat mensen in een lagere sociale klasse hun soms erbarmelijke situatie meer aan hun eigen incompetentie te danken hebben dan aan andere factoren.

Enkele competentie eigenschappen zijn:

• Intelligentie
• Kracht
• Werkwilligheid
• Vaardigheid

Stereotype Content Model: dimensiecombinaties

Warmte en competentie zijn twee afzonderlijke dimensies die conceptueel orthogonaal zijn, niet overlappend. Daarom kan een lage of lage score in een van de dimensies worden gecombineerd met ofwel een hoge ofwel een lage score in de andere dimensie.

Aan het resultaat van de combinatie werd door de bedenkers van het Stereotype Content Model (SCM) een overkoepelende naam gegeven. De volgende vier combinaties werden gevonden:

Bewondering (admiration)

Zowel warmte als competentie worden beschouwd als aangename factoren, en dus is het makkelijker om mensen te bewonderen die beide bezitten.

Competentie kan worden gezien als een geschenk of vermogen, maar over het algemeen worden aardige mensen dergelijke vaardigheden meer gegund dan onaardige mensen, die worden hun talenten niet gegund.

Jaloersheid / afgunstig (envy)

Wanneer een persoon koud overkomt en onvriendelijk lijkt is het aannemelijk dat deze niet geliefd wordt. Zij worden als ‘slechte’ mensen geclassificeerd, maar als ze in hoge mate competent zijn leidt dit tot een conflictueuze kijk op hen. Het vermogen wordt hen niet gegund, en dus blijft er een afgunst over.

Betreurenswaardig/jammer (pity)

Warme mensen worden gewaardeerd en een gebrek aan competentie wordt dan ook niet als een negatieve eigenschap gezien. De echte competentie van warme mensen is juist het gegeven dat ze goede mensen zijn, al is dat voor sommige mensen lastig te zien. Sommige mensen voelen zich om hun vermogen superieur aan anderen en zullen een gevoel van medelijden uitdrukken naar minder capabele mensen.

Minachtend (contempt)

Een koud persoon wordt niet gewaardeerd en wordt als slecht of verkeerd gezien. Als deze persoon ook incompetent is wordt hij als volkomen inferieur geclassificeerd, waardoor er met minachting op hem neergekeken wordt.

Minachting wordt gezien als een van de meest sociaal-onvriendelijke emoties omdat het de ander regelrecht afwijst.

Stereotype Content Model samenvatting

Vooroordelen worden gevormd sinds jaar en dag, over elk bevolkingstype en over elke sociale groep. Susan Fiske en haar collega’s deden onderzoek naar de basis van deze vooroordelen en ontdekten dat twee fundamentele dimensies in het vormen van deze vooroordelen altijd samen gaan: warmte en competentie.

Zij beschrijven deze in het Stereotype Content Model (SCM). Warme incompetente mensen worden meer competentie gegund dan koude competente mensen, en koude mensen worden niks gegund.

De warmte, de oprechtheid van de geuite intenties, speelt dus een belangrijke rol in het vormen van vooroordelen, terwijl de competentie, het vermogen om deze intenties daadwerkelijk uit te voeren, minder belangrijk is.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over het Stereotype Content Model (SCM)? Wat denk jij dat de twee dimensies, warmte en competenties, zeggen over een stereotype groep? Heb jij tips of aanvullingen over de theorie over het Stereotype Content Model?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Cuddy, A. J., Fiske, S. T., & Glick, P. (2008). Warmth and competence as universal dimensions of social perception: The stereotype content model and the BIAS map. Advances in experimental social psychology, 40, 61-149.
2. Fiske, S. T., Cuddy, A. J., Glick, P., & Xu, J. (2018). A model of (often mixed) stereotype content: Competence and warmth respectively follow from perceived status and competition (2002). In Social Cognition (pp. 171-222). Routledge.
3. Lin, M. H., Kwan, V. S., Cheung, A., & Fiske, S. T. (2005). Stereotype content model explains prejudice for an envied outgroup: Scale of anti-Asian American stereotypes. Personality and Social Psychology Bulletin, 31(1), 34-47.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2018). Stereotype Content Model (SCM). Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/communicatie-modellen/steretype-content-model-scm/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 30/10/2018 | Laatste update: 25/07/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=” https://www.toolshero.nl/communicatie-modellen/steretype-content-model-scm/>Toolshero: Stereotype Content Model (SCM)</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.