Situational Judgement Test (SJT): uitleg en tips

Situational Judgement Test: in dit artikel wordt de Situational Judgement Test (SJT) praktisch uitgelegd. Naast de uitleg van deze test, licht dit artikel ook de ontwikkeling en een voorbeeld situatie toe. Dit artikel bevat tevens Situational Judgement Test tips. Tevens vind je in dit artikel een voorbeeld vragenlijst om zelf te oefenen met het type vragen dat je krijgt tijdens de test. Veel leesplezier!

Wat is de Situational Judgement Test (SJT)?

De Situational Judgement Test (SJT), of situationele beoordelingstest, is een psychologische test waarbij de persoon in kwestie hypothetische, realistische scenario’s voorgeschoteld krijgt waarop deze persoon de meest geschikte reactie moet geven.

De SJT is een psychometrisch instrument, waar ook persoonlijkheidstesten en cognitieve testen onder vallen. SJT’s worden in verschillende formats gepresenteerd aan de testpersoon, waaronder boekjes, films of audio-opnames.

De situationele stresstest is ook populair binnen human resources afdelingen binnen organisaties, meer specifiek bij de wervingsselectie van nieuwe kandidaten en het trainen van reeds in dienst genomen personen.

In tegenstelling tot bijvoorbeeld een persoonlijkheidstest voor werving en selectie, is de SJT niet een kant-en-klaar instrument dat ingezet kan worden. In plaats daarvan wordt het gebruikt als methode om een test op maat te ontwerpen voor een specifieke functie.

Ontwikkeling van de situationele beoordelingstest

De Situational Judgement Test bestaat al enkele decennia. De eerste versies werden ontwikkeld en gedocumenteerd waren de How Supervise and de Cardall Practical Judegment Test.

In 1958 verscheen de Supervisory Practice Test, ontwikkeld door Martin Bruce en D. B. Learner. Pas in de jaren negentig kwam de test echt van de grond en werd het toegepast op het gebied van werkgelegenheid.

Tegenwoordig wordt de SJT ook gepromoot door adviesbureaus. Toch klinkt er ook kritiek op de methode. Zo zou de methode vooringenomenheid stimuleren tegen personen met een laag inkomen en zouden voornamelijk mannen de test aanvragen.

Voorbeeld situatie Situational Judgement Test (SJT)

Hieronder volgt een kort voorbeeld. Verderop in het artikel vind je een voorbeeld SJT-test, bestaande uit vier scenario’s + mogelijke antwoorden.

Stel je voor dat je voor een callcenter werkt voor een groot telecommunicatiebedrijf uit Amsterdam. U ontvangt een telefoontje van een klant die aangeeft dat hij 2 uur lang heeft gewacht op een monteur, maar dat de monteur niet kwam opdagen binnen het geplande tijdvak. De klant is allerminst tevreden en verheft van tijd tot tijd zijn stem in het telefoongesprek.

Geef aan welk van de volgende mogelijke antwoorden meest effectief is, en welk minst effectief.

1. Bied uw excuses aan en stel voor om een nieuwe afspraak te maken.
2. Leg uit dat de monteur een erg drukke agenda heeft en dat vertraging snel op de loer ligt. Het is daarom moeilijk om altijd op tijd te komen, maar u weet zeker dat de monteur er snel zal zijn.
3. Luister naar het verhaal van de klant en vertel hem dat je begrijpt waarom hij niet blij is en dat het een erg vervelende ervaring voor hem moet zijn.
4. Vraag de klant even te wachten terwijl u contact opneemt met de monteur op erachter te komen hoe laat de monteur verwacht er te zijn. Nadat je contact hebt opgenomen weetje of de klant kan wachten of dat een nieuwe afspraak maken beter is.

Er zijn geen echt goede of foute antwoorden te kiezen. Het kan ook voorkomen dat uw instinctieve reactie niet onder de keuzemogelijkheden is. U maakt daarom gebruik van uw ervaring en kennis om het antwoord te selecteren waarvan u denkt dat goed is.

Over het algemeen wordt in dit soort scenario’s vooral gekeken naar:

• Communicatieve vaardigheden
• Interpersoonlijke vaardigheden
• Relatiemanagement
• Teamwerk & team management
• Commercieel bewustzijn

Gaat het om een managementpositie, dan zijn andere competenties belangrijk, bijvoorbeeld:

• Motivatie
• Strategie
• Resultaatgerichtheid
• Langetermijnplanning

Tips voor het voorbereiden op een Situational Judgement Test (SJT)

Hieronder worden enkele tips gedeeld waarmee u zich beter voor kan bereiden op het afleggen van een situationele beoordelingstest, of Situational Judgement Test (SJT).

Raak vertrouwd met de tests

Voordat je welke test dan ook aflegt, is het belangrijk om te weten wat je kan verwachten. Zo ook bij de Situational Judgement Test (SJT). Raak bekend met het format door middel van het uitvoeren van oefentesten en casussen op het Internet. Dit is belangrijk om efficiënt door de vragen te kunnen navigeren zonder teveel tijdsverlies.

Begrijp de functievereisten

Zoals eerder opgemerkt is er niet altijd een uniform juist antwoord op een situatie. U moet daarom de branche en de rol waarvoor u solliciteert goed begrijpen. Sommige persoonlijkheidskenmerken en vaardigheden zijn in een bepaalde branche zeer belangrijk, maar in andere sectoren weer niet.

Situational Judgement Test voorbeeld

Hoewel er geen standaard Situational Judgement Test bestaat, omdat deze wordt afgestemd op de specifieke functie, is het wel belangrijk om bekend te raken met het concept.

Hieronder vind je 2 beschreven hypothetische situaties. Onder elke situatie vind je meerdere antwoorden. Kies het antwoord waarvan jij denkt dat het meest geschikt is. Kies ook het antwoord waarvan je denkt dat het minst geschikt is. Er zijn geen goede of foute antwoorden.

Situatie 1: het opleiden van een nieuwe collega en werkdelegatie

De afgelopen maanden heb je hard gewerkt aan een klantproject. Het project is uitdagend en neemt veel tijd in beslag. Je hebt dit samen gedaan met een nieuwe collega, die vanzelfsprekend veel minder ervaring heeft en nog begeleid moet worden.

Hoewel er een paar uitdagingen waren in het samenwerken, ben je over het algemeen tevreden en heeft de nieuwe collega voldoende vooruitgang laten en is het zelfvertrouwen van haar gegroeid.

Op een gegeven moment komt de manager aan je vragen of je een nieuw project van de grond wil tillen. Dat zorgt ervoor dat je het huidige project moet laten vallen en af moet laten maken door de nieuwe, minder ervaren collega.

Hoe reageer je?

1. Wees eerlijk naar de manager toe. Leg uit dat het huidige project door moet gaan en dat jouw input nodig is tot het einde van het project. Leg uit dat je het project nog niet volledig wil delegeren en dan het project zien mislukken.
2. Accepteer het nieuwe project en vertel de manager dat je extra uren zal werken in de avond en het weekend om voldoende support te bieden aan de nieuwe collega. Dit zorgt ervoor dat zij zich niet alleen voelt en dat je tegelijkertijd een nieuw project kan starten.
3. Vertel de manager dat je het nieuwe project graag op je neemt en verzeker hem dat je beide projecten succesvol zal afronden door de minder ervaren collega meer autonomie te geven. Je zal regelmatig een follow-up uitvoeren met haar, en extra afspreken bij nieuwe uitdagingen.
4. Accepteer het nieuwe project en zeg dat je dagelijks contact opneemt met de nieuwe collega om ervoor te zorgen dat alles goed verloopt.

Situatie 2: werken in teamverband

Je bent als student bezig met een project waarin je een nieuwe productlijn ontwerpt, inclusief de branding strategie.

Naarmate je vordert, blijkt dat de rest van de projectleden een wat apart plan van aanpak prefereren. Je denkt dat ze niet precies weten hoe het werkt om een productlijn te lanceren. Andere teamleden raken gefrustreerd met hun aanpak en zien de ingeslagen weg als verloren tijd.

Je start een vergadering, maar de vergadering loopt niet en je besluit dat iemand de leiding moet nemen en knopen moet doorhakken.

Hoe reageer je?

1. Leg met tact uit dat de groep zou moeten focussen op de productlijn waarmee ze al begonnen waren, omdat er geen tijd meer is om een heel nieuwe productlijn te lanceren. Dit zorgt ervoor dat de projectgroep weer kan focussen en productief kan zijn.
2. Doe de suggestie dat de projectgroep een lijst met criteria kan opstellen waarmee alle gedane suggesties beoordeeld kunnen worden. Dat zorgt ervoor dat alle opties op een eerlijke manier beoordeeld zullen worden.
3. Doe de suggestie dat de groep opsplitst in 2 en dat elke subgroep doorgaat met het ontwikkelen van een eigen productlijn.
4. Vraag aan ieder lid van de groep welke optie volgens hen het beste is. Geef aan dat jij als bemiddelaar alle opties wil afwegen. Als iedereen zijn of haar input heeft gegeven, kan je verdergaan met een groepsbespreking waarin iedereen focust op het komen tot een oplossing.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over de Situational Judgement Test (SJT)? Heb jij ervaring met het invullen van een dergelijke test? Welke tips kan jij delen ter voorbereiding op deze test? Welke vragen mis jij in de vragenlijst die wordt gedeeld in dit artikel? Heb je andere tips of opmerkingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Webster, E. S., Paton, L. W., Crampton, P. E., & Tiffin, P. A. (2020). Situational judgement test validity for selection: A systematic review and meta‐analysis. Medical education, 54(10), 888-902.
2. Patterson, F., Ashworth, V., Zibarras, L., Coan, P., Kerrin, M., & O’Neill, P. (2012). Evaluations of situational judgement tests to assess non‐academic attributes in selection. Medical education, 46(9), 850-868.
3. Schubert, S., Ortwein, H., Dumitsch, A., Schwantes, U., Wilhelm, O., Kiessling, C., … & Kiessling, C. (2008). A situational judgement test of professional behaviour: development and validation. Medical teacher, 30(5), 528-533.
4. Sorrel, M. A., Olea, J., Abad, F. J., de la Torre, J., Aguado, D., & Lievens, F. (2016). Validity and reliability of situational judgement test scores: A new approach based on cognitive diagnosis models. Organizational Research Methods, 19(3), 506-532.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2020). Situational Judgement Test (SJT). Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/psychologie/situational-judgement-test/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 11/05/2022 | Laatste update: 21/03/2024

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/psychologie/situational-judgement-test/”>Toolshero: Situational Judgement Test (SJT)</a>

Article by:

Vincent van Vliet

Vincent van Vliet is oprichter van Toolshero en verantwoordelijk voor de content en release management. Samen met het team bepaalt hij de strategie en beheert de content planning, marktintroducties, klantervaring en beleidsontwikkeling onderdelen van het bedrijf.