Focus model

Focus model: in dit artikel wordt het Focus model praktisch uitgelegd. Na het lezen zal je een beter inzicht krijgen over verschillende manieren waarop je over iets kan denken of communiceren om problemen op te lossen.

Wat is het Focus model?

De vijf levels van het Focus Model is een bewerking van David Rock’s “Choose Your Focus” -model in zijn boek “Quiet Leadership”. Het model beschrijft vijf verschillende manieren waarop we over iets kunnen denken of communiceren. Als je bewust wordt van deze vijf niveaus en realiseert waar je vanaf denkt en communiceert, kan je ervoor kiezen om naar een ander en nuttiger niveau te gaan.

Het drama-niveau

Het minst bruikbare niveau van denken en communiceren is op drama-niveau. Het drama-niveau is een niveau waarbij emotie en ventilatie zijn overgenomen, het grootste deel van de energie wordt besteed aan het herhalen van bijvoorbeeld: ‘Hij zei, zij zei, weet je wat er toen gebeurde?’ Het gaat meer om de inhoud van een situatie. Hoewel ontluchten soms ook goed kan zijn, is het zelden nuttig en kan het je verhinderen om voorbij de emotie te gaan om het probleem op te lossen.

Het probleemniveau

Hier ligt de focus op het probleem. Zowel de drama als de details van een situatie kunnen bijdragen aan een beter begrip van het probleem, maar het is belangrijk dat een gesprek (of je gedachten) verder gaat dan de drama en de details om beter te begrijpen wat het probleem is, wat het kernprobleem is dat moet worden opgelost.

Het detailniveau

Het detailniveau richt zich op de specifieke kenmerken van een situatie en de kleine acties, gebeurtenissen of beslissingen die tot de huidige situatie leiden. Hierbij kunnen details nuttig zijn, afhankelijk van hoe ze worden gebruikt – als ze bijdragen aan het begrijpen van een breder probleem, dan zijn ze nuttig. Maar als ze je naar meer drama trekken terwijl de emotie rond elk detail weer opduikt, dan is dit alleen maar interessant.

De strategie / het planningsniveau

Dit niveau is gericht op het oplossen van een probleem. Het is oplossingsgericht in tegenstelling tot probleem- en detailgebaseerd. Hoewel er enige details vereist zijn bij de planning, ligt de focus hoger en strategischer dan het probleem.

Het visie niveau

Het visie niveau is als kijken naar het bos (in tegenstelling tot het focussen op de bomen – wat drama en detaildenken is). Een visie is wat onze bredere intenties op zijn plaats houdt. Waarom doe je dit? Wat is hier belangrijk aan? Wat is het bredere doel dat je wilt bereiken?

Wanneer je naar de visie voor begeleiding kijkt, hebben de problemen meer context en worden ze minder persoonlijk. Je kunt deze inspanningen achter het bereiken van die bredere visie dan ook verzinken in plaats van je energie te besteden aan kleinere problemen.

Waarom het Focus Model?

Het “Choose Your Focus model” helpt denkprocessen te oriënteren. Het helpt bij het identificeren van het soort denken dat je op elk moment doet en biedt de mogelijkheid om vervolgens te kiezen waar je je aandacht op wilt richten. Deze tool kan nuttig zijn voor elk type gesprek, bijvoorbeeld voor teamvergaderingen of wanneer je een moeilijke denktaak aanpakt.

Dit model is zo eenvoudig dat je de concepten in elk gesprek gemakkelijk kunt gebruiken. De auteur doet dit bijvoorbeeld door het op papier te schrijven of op een whiteboard te zetten, zodat mensen het concept zelf kunnen zien. De meest voorkomende impact van dit model is dat mensen zich verloren voelen in details, niet duidelijk weten wat ze proberen te bereiken of hoe.

Daarnaast helpt het Focus model je te herkennen vanuit welke hoek er wordt gedacht en laat vervolgens een andere manier van denken kiezen, of laat iedereen in het gesprek praten vanuit dezelfde invalshoek.

Visie

Visie denken gaat over het “waarom” of “wat”. Het is het grote beeld van wat je doel is of wat je probeert te bereiken.

Planning

Planning thinking gaat over hoe je daar komt.

Detail

Als je eenmaal weet waar je naartoe gaat en hoe je daar kunt komen, komt het detail van het denken.

Probleem

Probleem denken is het terrein waar gebeurtenissen misgaan.

Drama

Drama is de plaats waar dingen uit elkaar zijn gevallen en het enige dat overblijft zijn emotionele gevoelens.

Zoals David Rock zegt: “Stille leiders zijn zeer gedisciplineerd in hun gesprekken. Ze zijn er ijverig op gericht om ervoor te zorgen dat elk gesprek bij elke stap zo productief mogelijk is en zo niet, dan doen ze hier iets aan. Ze weten dat het belangrijk is om het proces van elk gesprek goed te krijgen voordat u de inhoud van een dialoog aangaat”.

Aan de slag met het Focus Model

Met behulp van het Focus model kunnen gedachten bewust meer gericht worden op visie en planning. Je kunt het model toepassen op verschillende manieren, een manier is bijvoorbeeld:

Schrijf eerst eenvoudig de focusgebieden op een flip-over. Leg ze uit aan het begin van de vergadering. Vraag of de deelnemers het nuttig zouden vinden om zich te concentreren op het verduidelijken van de visie en het plannen van het werk. Het is ook belangrijk om vooraf toestemming om te vragen om discussies te onderbreken wanneer je merkt dat ze uit de vooraf geselecteerde focusgebieden zijn afgedreven. Want als je eerst om toestemming vraagt, accepteren mensen dat je ze onderbreekt.

Wanneer je discussies ziet die in de richting van details of problemen gaan en die op een bepaald moment zullen voorkomen, wijs dan eenvoudigweg met een vinger naar de flip-over met de vijf focusgebieden. Dit is meestal een duidelijke teken voor de groep. Als je echt moet onderbreken, stel dan de vraag: “Wat is het aandachtsgebied in deze discussie?”

Het Focus model beschrijft vijf niveaus waarop jouw denken kan zijn gericht:

Visie
Planning
Detail
—
Probleem
Drama

Hoofdpunt van het model is dat drie niveaus boven de lijn (visie – planning – detail) de productieve, oplossingsgerichte zijn. In verschillende coaching technieken, doorloop je die drie niveaus wanneer je iets wilt bereiken.

Je moet een positieve visie hebben, op basis waarvan er gepland kan worden hoe je er komt, op basis waarvan er naar details gegaan kan worden over hoe te beginnen en wat je eigenlijk moet doen in de praktijk. De overige twee niveaus onderaan (Probleem – Drama) zijn de probleemgeoriënteerde niveaus, die heel natuurlijk zijn voor mensen, maar niet zo productief zijn om je focus op te houden als je dingen wilt veranderen.

Het Focus model kan ook effectief zijn in het focussen van je eigen gedachten. Heb je vandaag voldoende tijd besteed aan problemen? Misschien is het tijd om te overwegen wat je echt wilt bereiken in het grotere geheel?

De aandachtsgebieden zijn:

• Visie (bijv. wat wil je bereiken? Wat is het doel?)
• Planning (bijv. Wat is het plan? Hoe zorg je voor succes?)
• Detail (bijv. Welke actie moet je ondernemen? Wat moet je volgende week voltooien?)
• Probleem (bijv. Wat ga je doen met deze klachten van klanten?)
• Drama (bijv. Waarom faal je hier altijd in?)

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over het focus model of heb jij aanvullingen? Wanneer denk jij dat dit model effectief is? Wat zijn volgens jouw succesfactoren die bijdragen aan het toepassen in de praktijk?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Hilton, D. J., & Slugoski, B. R. (1986). Knowledge-based causal attribution: The abnormal conditions focus model. Psychological review, 93(1), 75.
2. Kelly, J. R., & Loving, T. J. (2004). Time pressure and group performance: Exploring underlying processes in the attentional focus model. Journal of experimental social psychology, 40(2), 185-198.
3. Leonardelli, G. J., Lakin, J. L., & Arkin, R. M. (2007). A regulatory focus model of self-evaluation. Journal of Experimental Social Psychology, 43(6), 1002-1009.
4. Rock, D. (2008). SCARF: A brain-based model for collaborating with and influencing others. NeuroLeadership Journal, 1(1), 44-52.
5. Rock, D. (2009). Managing with the brain in mind. PwC Strategy &.
6. Rock, D. (2010). Your brain at work: Strategies for overcoming distraction, regaining focus, and working smarter all day long. Journal of Behavioral Optometry, 21(5), 130.
7. Rock, D. (2014). Quiet leadership.
8. Rock, D., & Page, L. J. (2009). Coaching with the brain in mind: Foundations for practice. John Wiley & Sons.

Citatie voor dit artikel:
Sari, J. (2019). Focus model. Retrieved [insert date] from toolshero: https://www.toolshero.nl/persoonlijke-ontwikkeling/focus-model/

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/persoonlijke-ontwikkeling/focus-model/”>toolshero: Focus model</a>

Published on: 14/01/2019 | Last update: 02/02/2022

Artikel door:

Jessie Sari

Jessie Sari is content schrijver bij ToolsHero. Samen met het team draagt ze bij aan het schrijven van artikelen en website optimalisatie. Jessie studeert Trade Management in Asia aan de Hogeschool van Rotterdam. Binnen haar opleiding houdt ze zich bezig met opbouwen van fundamentele skills, waaronder marketing, import en export van producten en diensten in Azië, economie, financiën, management, consultancy en projectmanagement.