Vijf functies van management van Henri Fayol

Vijf functies van management: in dit artikel worden de vijf functies van management van Henri Fayol praktisch uitgelegd. Na het lezen begrijp je de basis van deze krachtige wetenschappelijk management beginselen.

Inleiding over de vijf functies van management

Begin vorige eeuw (1916) werden er door de Franse ingenieur Henri Fayol de eerste beginselen van de klassieke management theorie ontwikkeld. Henri Fayol geldt als grondlegger van onder andere de lijn-staforganisatie.

Vanuit zijn ervaring als succesvol directeur van een mijnbouwbedrijf, ontwikkelde hij verschillende belangrijke management theorieën die vandaag de dag nog steeds actueel zijn. In die tijd genoten managers geen formele opleiding. Door de toenemende mate van complexiteit van organisaties, ontstond er echter wel de behoefte aan professioneel management.

Wat zijn de vijf functies van management?

Henri Fayol werd wereldwijd vooral bekend door zijn 14 algemene principes van management. Hij onderscheidde zes generieke activiteiten voor elke industriële onderneming: het technisch -, commercieel -, financieel -, beveiligings -, accountant – en management gedeelte.

Voor het onderdeel management, definieerde hij de vijf functies van management, die nog steeds als pijlers gelden voor het moderne management: plannen, organiseren, instrueren, coördineren en controleren. Deze vijf functies van management zijn gericht op de relatie tussen personeel en het management en bieden handvatten om problemen creatief op te lossen.

Figuur 1 – Vijf functies van management (Fayol)

Vijf functies van management uitleg (Engelstalige video)

1. Plannen

Plannen is vooruitzien. Het opstellen van een goed plan van aanpak (Planning) is volgens Henri Fayol de moeilijkste van de vijf functies van management. Het vereist een actieve deelname van iedereen binnen een organisatie.

Planning moet daarom qua tijd en uitvoering worden gekoppeld aan de verschillende niveaus en van hieruit gecoördineerd worden. Bij planning moet rekening worden gehouden met de beschikbare middelen en flexibiliteit van de medewerkers. Dan kan de continuïteit worden gewaarborgd.

2. Organiseren

Alleen door goede organisatie (Organizing) kan een bedrijf goed functioneren. Dat houdt in dat er voldoende kapitaal, personeel en grondstoffen beschikbaar moeten zijn, waardoor een bedrijf goed kan draaien en kan bouwen aan de werkstructuur.

De organisatiestructuur met daarin een goede verdeling van functies en taken is daarbij van cruciaal belang. Wanneer het aantal functies toeneemt, zal de organisatie zowel horizontaal als verticaal toenemen. Dat vereist een andere manier van leiding geven.

3. Instrueren

Door het geven van opdrachten en duidelijke werkinstructie (Commanding), weten medewerkers wat er van hen verlangd wordt. Wanneer er op basis van de plannen, concreet wordt aangegeven welke handelingen uitgevoerd moeten worden, ontstaat optimalisatie van hun inzet.

Succesvolle managers zijn integer, communiceren duidelijk en baseren hun beslissingen op regelmatig tussentijdse controles. Zij zijn in staat om een team te motiveren en stimuleren eigen initiatief bij hun medewerkers.

4. Coördineren

Wanneer alle activiteiten met elkaar in overeenstemming (Coordinating) worden gebracht, zal er binnen een organisatie beter worden gefunctioneerd. Het positief beïnvloeden van het gedrag van de medewerkers is daarbij belangrijk.

Coördinatie richt zich daarom op het stimuleren van de motivatie en discipline binnen de groepsdynamica. Dat vereist duidelijke communicatie en goed leiderschap. Alleen door het personeelsgedrag positief te sturen, kunnen de beoogde doelstellingen worden bereikt.

5. Controleren

Door goed te verifiëren of alles volgens plan verloopt, weet de organisatie precies of de opdrachten in overeenstemming worden uitgevoerd (Controlling). Controle vindt plaats in een vier stappen proces:

1. vaststelling van de prestatienormen op basis van de ondernemingsdoelstellingen
2. meting en rapportage van de werkelijke prestaties
3. vergelijking van beide
4. het nemen van eventueel corrigerende of preventieve maatregelen

Bij elk van deze functies gaat het om het creatief oplossen van problemen.

Een creatieve oplossing is vaak moeilijker dan het probleem zelf te achterhalen, keuzes te maken of het proces van besluitvorming. Het begint met het maken van een omgevingsanalyse van de organisatie en reikt tot aan de evaluatie van de uitkomsten van de geïmplementeerde oplossing.

Vijf functies van management: organiseren nader bekeken

Als een van de sleutelfuncties binnen management, splitste Henri Fayol “organiseren” verder op in vijf subcategorieën. Deze vijf spelen tot op de dag van vandaag binnen organisaties een belangrijke rol. Als eerste noemt hij “specialisatie”; wanneer iedere medewerker zijn individuele vaardigheden inzet en gebruikt, komt dat ten goede van het vakgebied.

Als tweede noemt Henri Fayol “eenheid van commando”, waarbij iedere medewerker één leidinggevende heeft. Daaraan wordt de “formele communicatieketen” gekoppeld, waardoor het voor iedere medewerker duidelijk is hoe en met wie hij communiceert.

De vierde categorie is de “eenheid van richting”; alle medewerkers moeten zich bewust zijn van de strategische doelstellingen. Als vijfde categorie noemt hij de “autoriteit en verantwoordelijkheid”, waarbij leidinggevenden de machtiging hebben om opdrachten te geven.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken je de vijf functies van management van Henri Fayol of heb je aanvullingen? Wat zijn volgens jou succesfactoren die kunnen bijdragen aan goed management?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Fayol, H. (1917). Administration industrielle et générale; prévoyance, organisation, commandement, coordination, controle (in French). Paris, H. Dunod et E. Pinat, OCLC 40224931.
2. Fayol, H. , Gray, I. (2013). General and Industrial Management. Martino Fine Books.
3. Narayanan, V. K., Nath, R. (1993). Organization theory: a strategic approach. Irwin Publisher.
4. Peaucelle, J. (2015). Henri Fayol, the Manager. Routledge.
5. Wren, D. A. , Bedeian, A. G. , Breeze, J. D. (2002). The foundations of Henri Fayol’s administrative theory. Management Decision, Vol. 40 Iss: 9, pp.906 – 918 state: It was not until the Storr’s translation that Fayol’s (1949) Administration Industrielle et Générale reached a wider audience, especially in the USA and established Fayol as a major authority on management.

Citatie voor dit artikel:
Van Vliet, V. (2011). Vijf functies van management (Fayol). Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/management-modellen/vijf-functies-van-management/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 23/06/2011 | Laatste update: 20/04/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/management-modellen/vijf-functies-van-management/”>Toolshero: Vijf functies van management (Fayol)</a>

Artikel door:

Vincent van Vliet

Vincent van Vliet is oprichter van Toolshero en verantwoordelijk voor de content en release management. Samen met het team bepaalt hij de strategie en beheert de content planning, marktintroducties, klantervaring en beleidsontwikkeling onderdelen van het bedrijf.