5G model voor reflectie en gedragstherapie

5G model voor reflectie: in dit artikel wordt het 5G model voor reflectie praktisch uitgelegd. Naast wat het 5G model is, belicht dit artikel ook waarom is het belangrijk om ons eigen gedrag te analyseren, een voorbeeld uit de praktijk, de relatie met gedragstherapie en waarom negatieve gedachten ontstaan. Na het lezen begrijp je de basis van deze krachtige reflectie methode voor zelfontwikkeling en gedragsverandering. Veel plezier met lezen!

Wat is het 5G model?

Het 5G model is een hulpmiddel uit de cognitieve gedragstherapie voor het organiseren van gedachten en gedrag. Het is ontwikkeld om een dieper begrip te ontwikkelen van de manieren waarop bepaalde gebeurtenissen invloed hebben op menselijk gedrag.

Het helpt om gedachten en gevoelens nauwkeurig uiteen te zetten en om hierin patronen, schema’s en niet functioneel gedrag kunnen ontdekken. Daarmee wordt het makkelijker om ons gedrag aan te passen en beter te functioneren.

De betekenis van gebeurtenissen wordt vooral duidelijk uit de manier waarop we omgaan en reageren op deze gebeurtenissen. De interpretatie ervan en bijbehorende gevoelens spelen dus een belangrijke rol.

Waar een persoon snel van slag raakt bij een bepaalde gebeurtenis, kan een ander makkelijk zaken parkeren of naast zich neer leggen. Wat geldt voor iedereen, is dat gebeurtenissen gebruikt kunnen worden om iets te leren over onze eigen reactie. Die reactie is ook het enige waar we als mens controle over kunnen hebben. De gebeurtenissen zelf liggen buiten onze invloed cirkel.

De 5G’s zijn als volgt:

1. Gebeurtenis
2. Gedachten
3. Gevoelens
4. Gedrag
5. Gevolg

Figuur 1 – het 5g model voor reflectie

Waarom is het belangrijk om ons eigen gedrag te analyseren?

Op moeilijke momenten en in moeilijke situaties gedragen mensen zich vaak op dezelfde manier. Sommige mensen zullen met de kracht van positief denken er alles aan doen om de situatie op een positieve manier te benaderen.

Andere mensen denken snel negatief en herhalen doemscenario’s in hun hoofd waardoor de uitkomst bijna altijd negatief is. De focus ligt dan op het negatieve, op wat er fout kan gaan.

Deze focus op het negatieve weerhoudt mensen ervan om nieuwe dingen te ondernemen. Ze trekken zich terug uit nieuwe situaties en doen vrijwel geen nieuwe ervaringen op. Het gevolg daarvan is dat men op lange termijn vaster komt te zitten in het negatieve denkpatroon.

Deze situatie verbetert niet zolang gedrag en reactie hetzelfde blijft. We noemen dit een niet-functionele reactie. Deze mindset maakt mensen passief en negatief.

5G model: de 5G’s uitgelegd

Hieronder worden de vijf G’s kort toegelicht:

Gebeurtenis

Een persoon wordt de hele dag door geconfronteerd met gebeurtenissen. Deze gebeurtenissen zijn ofwel leuk of minder leuk.

Gedachten

Deze gebeurtenissen leiden tot het hebben van gedachten. Deze gedachten worden niet handmatig gemaakt, maar komen automatisch in iemands gedachten en zijn eigenlijk de concrete interpretatie van de gebeurtenissen. Het soort gedachten dat iemand krijgt bij het meemaken van een gebeurtenis zijn vaak gebaseerd op eerdere ervaringen bij een soortgelijke gebeurtenis.

Gevoelens

Bij het krijgen van bepaalde gedachten hoort een gevoel. De primaire, meest belangrijke categorieën gevoelens zijns angst, boosheid, verdriet, blijheid etc. Deze gevoelens zijn altijd persoonlijk en gebaseerd op emoties.

Gedrag

Gevoel wordt geuit in gedrag. Als iemand bang is voor iets, dan kiest deze persoon vaak de makkelijke uitweg. Dit gebeurt ook wanneer iemand weet dat het kiezen van de makkelijke uitweg niet tot het gewenste resultaat leidt. Gedrag komt voort uit gevoelens en emoties en is dus ook niet altijd rationeel.

Gevolg

Het gedrag dat men laat zien heeft consequenties, of gevolgen. Er zijn leuke en minder leuke gevolgen verbonden aan verschillende soorten gedragingen.

Hoe kan het 5G model helpen?

Het 5G model kan helpen om deze gedragingen en patronen in deze gedragingen in kaart te brengen. Noteer welke gedachten en gevoelens naar boven komen terwijl je een gebeurtenis ervaart. Bepaal achteraf of deze gevoelens en gedachten realistisch waren of niet.

Bepaal daarna of de gedachten en gevoelens die je hebt, helpen om bij het gewenste resultaat te komen. Of zijn deze gebaseerd op angst voor het onbekende of simpelweg een irrationele angst voor iets waar geen angst voor hoeft te zijn? Wat zou er gebeuren wanneer negatieve gedachten worden vervangen voor positieve gedachten? Wat zou dit voor effect hebben op jouw gevoelens en gedrag? Zou de gewenste uitkomst nu wel behaald worden?

Complete cursus voor persoonlijke ontwikkeling en verandering  Meer informatie

5G model voorbeeld uit de praktijk

In onderstaande voorbeeld lees je hoe een gebeurtenis op twee verschillende manieren zou kunnen uitpakken.

Situatie 1

• Gebeurtenis: Ricky heeft zich voorgenomen om een maand geen alcohol te drinken. Bij het nuttigen van een lunch met zijn 5 vrienden wordt er een fles wijn besteld. Zijn vrienden vragen hem of hij gezellig meedoet.
• Gedachten: Als ik nee zeg, dan vindt iedereen mij ongezellig en saai.
• Gevoel: Angst voor de mening van zijn vrienden. Mogelijk een behoefte aan goedkeuring en gevoelig voor groepsdruk.
• Gedrag: Ook al had Ricky zich voorgenomen om geen alcohol te drinken, zegt hij toch ja tegen het glas wijn dat hem wordt aangeboden.
• Gevolg: Ricky houdt zich niet zijn eigen afspraak en haalt de doelstelling dus niet.

Situatie 2

• Gebeurtenis: Ricky heeft zich voorgenomen om een maand geen alcohol te drinken. Bij het nuttigen van een lunch met zijn 5 vrienden wordt er een fles wijn besteld. Zijn vrienden vragen hem of hij gezellig meedoet.
• Gedachten: Zo’n wijntje zou ik wel zin in hebben, maar ik kan mijn vrienden gerust uitleggen waarom ik op dit moment niet wil drinken en om steun vragen om me hierin te helpen.
• Gevoel: Trots op het feit dat hij zichzelf aan zijn eigen afspraak houdt.
• Gedrag: Ricky deelt zijn voornemen met zijn vrienden en neemt geen wijntje.
• Gevolg: Ricky houdt zich aan zijn eigen afspraken en haalt zijn doelstelling.

Gedragstherapie

Zoals vermeld is het 5G model gebaseerd op de cognitieve gedragstherapie, of CBT en op het model van Aaron Beck.

Deze cognitieve gedragstherapie (CGT), focust zich met name op het veranderen en elimineren van nutteloze en schadelijke gedachten. Door schadelijke denkpatronen te veranderen, kan verlichting vinden voor heftige emoties zoals angst die tot een depressie kunnen leiden.

CBT-methoden zorgen ervoor dat de hersenen opnieuw geleerd wordt om hoe met bepaalde gedachten om te gaan. Dit verandert vaak het humeur van de cliënt op korte en lange termijn. Het is aangetoond dat deze vorm van therapie effectief is bij:

• Angststoornissen
• Depressies voorkomen en bestrijden
• Behandeling van posttraumatische stress stoornis (PTSS)
• Chronische vormen van pijn
• Hormonale problemen
• Stress
• Zelfbeeldproblemen
• Paniekaanvallen

Waarom negatieve gedachten?

Zelfs als men geen cognitieve gedragstherapie nodig heeft, kan het toch een goed idee zijn om het af en toe te gebruiken. Veel mensen ervaren dagelijks stress. Met deze methode kan deze stress het hoofd geboden worden.

Vele mensen zien negatieve gedachten die ontstaan bij stress als een innerlijke pestkop. Deze gedachten komen uit een bepaald gedeelte van het brein.

Dit gedeelte van het brein wordt breed geassocieerd met een mechanisme dat ons wilt helpen. De gedachten missen vaak het doel en laten ons dus vaker slechter voelen dan beter. Deze dysfunctie kan opgelost worden met CBT.

Samengevat kan je de volgende stappen zetten om hiermee aan de slag te gaan:

1. Identificeer een negatieve gedachte die vaak door je gedachten gaat.
2. Vraag jezelf af wat het doel is van deze gedachten.
3. Verzamel bewijs voor het ontkrachten van deze gedachten.
4. Vraag jezelf wat de meest wijze en kalme versie van jezelf zou zeggen over deze gedachten.
5. Zorg dat je deze kritiek op iets anders kan focussen. Onttrek betekenis aan de gedachten.
6. Bedenk een andere gedachte voor jezelf die jou kan helpen om uit een negatieve situatie te komen.
7. Herinner jezelf aan de nieuwe gedachte tot je het gelooft.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over het 5G model? Kan jij dit model gebruiken voor het organiseren van jouw gedachten en acties? Welke andere methoden voor het in kaart brengen van gedrag ken jij? Heb jij tips of opmerkingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. van den Berg, B. (unknown). Gedachtentraining… maar dan anders.
2. Rothbaum, B. O., Meadows, E. A., Resick, P., & Foy, D. W. (2000). Cognitive-behavioral therapy.
3. Beck, A. T., Ward, C., Mendelson, M., Mock, J., & Erbaugh, J. J. A. G. P. (1961). Beck depression inventory (BDI). Arch Gen Psychiatry, 4(6), 561-571.
4. Hollon, S. D., & Beck, A. T. (2013). Cognitive and cognitive-behavioral therapies. Bergin and Garfield’s handbook of psychotherapy and behavior change, 6, 393-442.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2022). 5G model. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/psychologie/5g-model/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 11/08/2022 | Laatste update: 04/01/2024

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/psychologie/5g-model/”>Toolshero: 5G model</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.