Betari box model: de uitleg

Betari box: in dit artikel wordt de Betari box praktisch uitgelegd. Naast wat het is (definitie en theorie), belicht dit artikel ook de cyclus, een praktisch voorbeeld van de Betari Box, gedragsbeïnvloeding, conflicten en gedragsverandering. Na het lezen begrijp je de basis van deze communicatie tool. Veel plezier met lezen!

Wat is de Betari box? De uitleg

In de Betari Box worden menselijke houding en gedrag aan elkaar gekoppeld. Het is een eenvoudig rond diagram dat laat zien hoe houding en gedrag met elkaar verbonden zijn.

De oorsprong van de Betari box is onbekend. De naam ontleent zich aan de Perzische stad Betari, die middenin Iran ligt. Ook wordt Betari in de bijbel genoemd. Het is onbekend welke link beide gegevens met de Betari Box hebben.

De Betari Box cyclus

Als basis voor de Betari Box geldt dat menselijke gedrag de eigen attitudes beïnvloedt. Iemand signaleert en interpreteer het gedrag van een ander en dat is de start van de cyclus. Men acteert namelijk op het gedrag van de ander; het beïnvloedt het handelen en de acties die de ander neemt. Dat heeft wederom weer invloed op de andere persoon.

De Betari Box geeft inzicht in de houding en het gedrag op elkaars handelen, weergegeven in een gesloten cyclus. Het leert mensen om meer inzicht te krijgen in het eigen handelen en om bijvoorbeeld de sfeer op de werkplek te verbeteren. Vaak is er in werksituaties sprake van cyclische gedragspatronen.

De Betari Box helpt te begrijpen wat de invloed is die onze eigen houding en gedragingen hebben, op de houding en het gedrag van de mensen om ons heen. Hoewel het idee van de Betari Box vrij eenvoudig is, kan het goed helpen wanneer het contact met anderen niet soepel verloopt of mensen vastzitten in een negatieve spiraal.

Figuur 1 – de Betari Box cyclus

Een Betari Box voorbeeld uit de praktijk

De Betari Box gaat uit van het principe ‘zo de waard is, ontvangt hij zijn gasten’. Het gedrag dat jezelf tentoonspreidt krijg je vaak terug. Daarnaast gaat een individu er in veel gevallen vanuit dat anderen op een specifieke manier zullen reageren en staat hij niet meer open voor een andere gedachte. Deze perceptie zet hem vast in zijn handelen.

In het voorbeeld gaat het om de zeer directieve leidinggevende Herman. Hij is van nature wantrouwend en gelooft niet direct in de competenties van zijn vier medewerkers. Dat zorgt ervoor dat hij zich zeer controlerend opstelt naar zijn personeel.

Hij volgt van uur tot uur wat ze doen, houdt bij hoelang zij met bepaalde taken bezig zijn, spreekt ze erop aan dat ze te lang van hun werkplek afwezig zijn en controleert hun werk en corrigeert ze ogenblikkelijk als het in zijn ogen niet goed is.

Het gevolg van Hermans gedrag is, dat zijn vier medewerkers zich tegen hem gaan keren en zich van hem afzetten. Zij nemen geen zelfstandige beslissingen meer omdat dit ‘toch nooit goed is’ en ook verantwoordelijkheid leggen zij naast zich neer. Door dit gedrag wordt Herman bevestigd in zijn eerdere oordeel en stelt hij zich nog wantrouwender op naar zijn personeel. De cyclus van de Betari Box is nu compleet.

Beïnvloeding van gedrag

Het gebruik van de Betari Box gaat over het herkennen van negatieve cycli en het maken van een verandering in jezelf om eruit te breken. Menselijke houding speelt een grote rol in het gedrag dat we vertonen. Het gaat om actie-reactie patronen. Wanneer mensen vrolijk en positief zijn, dan heeft dat z’n weerslag op het gedrag. Ze zijn aardig en vriendelijk naar anderen, glimlachen en geven complimenten. Datzelfde gedrag geven anderen vervolgens terug; het is immers moeilijk om onaardig te doen tegen iemand die zo vriendelijk is.

Andersom geldt hetzelfde. Als iemand niet goed in z’n vel zit, chagrijnig of verdrietig, dan is hij minder in staat om dit voor de buitenwereld te verbloemen. In z’n gedrag is iemand dan kortaf, niet vriendelijk of zelfs onterecht boos naar de mensen in zijn omgeving. De omgeving reageert hier op dezelfde wijze op en gaat deze persoon uit de weg of gaat de confrontatie aan. Daaruit kunnen vervolgens weer conflicten ontstaan.

Menselijke houding komt naar voren in onze externe gedragsweergaven. Denk hierbij aan gezichtsuitdrukkingen, stemgebruik en intonatie of het gebruik van bepaalde woorden. Het doet zich vooral voor in het handelen met betrekking tot andere mensen. Alles wat we in gedrag laten zie, heeft effect op de houding van anderen.

Conflicten

Als de cyclus van de Betari Box niet wordt doorbroken, is de kans op conflicten erg groot. Zodoende dat het belangrijk is om het proces te herkennen en het aan te pakken. Iemand die erg gedreven en daardoor perfectionistisch is, heeft vaak met stress te maken die hij zichzelf oplegt. Hij legt dit echter ook aan zijn omgeving op en wordt ongeduldig als het werk van zijn collega’s niet op tijd af is.

Daarnaast is hij snel ontevreden met het resultaat dat zij aanleveren en vindt dat het altijd beter kan. Dit negatieve gedrag en het korte lontje wordt hem door collega’s niet in dank afgenomen. Naast het feit dat het hen van streek maakt, zullen zij zich tegen de persoon keren en hem nukkig benaderen. Wellicht dat ze zich cynisch of sarcastisch naar hem opstellen en buiten hem om, over hem roddelen.

De enige die dit kan doorbreken is de perfectionist zelf. Hij zou tot inkeer moeten komen en zich bewust moeten worden van zijn eigen handelen en gedrag. Vervolgens doet hij er goed aan het gesprek met zijn collega’s aan te gaan en toe te geven dat hij fout zat. Zijn collega’s zullen dat in eerste instantie vreemd vinden, maar uiteindelijk zullen zij het waarderen dat hij deze dappere stap heeft durven maken. Bovendien zorgt het ervoor dat in een volgende soortgelijke situatie het gemakkelijker wordt voor alle partijen, om er direct over te praten.

Gedrag veranderen

Om het gedrag van anderen te veranderen, moet men eerst de hand in eigen boezem steken. Eerst het eigen gedrag en de eigen houding aanpassen, waarna het gedrag van anderen vanzelf ook in positieve richting verandert. De Betari Box is niet voor niks ook bekend als de conflictcyclus; het laat feilloos zien hoe houding en gedrag aan elkaar verbonden zijn.

Effectieve conflictoplossing is alleen mogelijk als personen in staat zijn hun gedrag te veranderen of aan te passen, waardoor er geen ruimte meer is voor negatieve gedachten of gevoelens die hun handelen beïnvloeden.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Kan jij de Betari box toepassen in jouw dagelijkse (werk)omgeving? Herken je de praktische uitleg of heb je meer toevoegingen? Wat zijn tips om je bewustzijn van je houding en gedrag te verbeteren?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Bosco, A., Schneider, J., Coleston-Shields, D. M., Sousa, L., & Orrell, M. (2018). Dyadic construction of dementia: meta-ethnography and behaviour-process synthesis. Aging & mental health, 1-9.
2. Fadaeimanesh, O., & Vanelslander, T. (unknown). Rail customer satisfaction based on cultural theories.
3. Sappington, R. (2003). Turning practitioners into trainers. The Journal for Quality and Participation, 26(4), 15.

Citatie voor dit artikel:
Mulder, P. (2018). Betari box. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/communicatie-modellen/betari-box/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 12/12/2018 | Laatste update: 02/06/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/communicatie-modellen/betari-box/”> Toolshero: Betari box </a>

Article by:

Patty Mulder

Patty Mulder is een management expert op het gebied van competentie ontwikkeling, time management, persoonlijke effectiviteit en zakelijke communicatie. Naast content schrijven, is ze een business coach en verzorgt ze bedrijfstrainingen.