Materiaalbeheer
Materiaalbeheer: in dit artikel wordt materiaalbeheer praktisch uitgelegd. Na het lezen begrijp je de basis van deze krachtige zakelijke tool voor planning, producten, locaties en andere activiteiten in de organisatie.
Wat is materiaalbeheer?
Materiaalbeheer is een methode voor het plannen, organiseren en beheren van de activiteiten die te maken hebben met de stroom van materialen in een bedrijf. Het zorgt ervoor dat je controle hebt over de locatie, het vervoer en het tijdsbestek van de aankoop, productie en uiteindelijke levering van deze materialen.
Materiaalbeheer zorgt ervoor dat de beschikbare materialen overeenkomen met de vraag van de klant en biedt inzicht in de kosten en middelen die het bedrijf heeft, of mogelijk nodig heeft. Materiaalbeheer ordent de stroom van materialen aan de hand van vraag, prijzen, kwaliteit en leveringsschema’s.
De leveringsketen (supply chain) is verbonden met materiaalbeheer omdat deze methode wordt gebruikt voor de planning en bevoorrading van het bedrijf. Het systeem is ook gekoppeld aan de inventarisatie van de voorraad grondstoffen en specifieke producten. Dit houdt de kosten laag en verzekert de organisatie van een maximaal rendement op het bedrijfskapitaal.
Daarbij worden materialen onderverdeeld in directe en indirecte materialen. Directe materialen worden verwerkt tot een eindproduct; indirecte materialen leveren geen eindproduct op.
Directe materialen
Directe materialen zijn materialen of grondstoffen die van waarde of belang zijn om het benodigde product te maken. Zij vormen ook de kosten en baten van dat proces.
Deze directe materialen zijn essentieel voor de kwaliteit van het product, omdat het product zonder deze materialen waarde kan verliezen op de markt. Ze zijn een cruciaal onderdeel van de inventaris en onmisbaar voor de productie.
Indirecte materialen
Dit zijn de materialen die wel onderdeel zijn van de productie van het product, maar geen verschil maken in het eindproduct. Ze kunnen niet berekend of gemeten worden, dus hun aanwezigheid is niet van groot belang voor de levering van het eindresultaat.
Wat een materiaalbeheerder doet
Hij of zij is verantwoordelijk voor de doorlopende toevoer van materialen zodat de productie niet stagneert. Zorgt ervoor dat de inventaris van alle opslaglocaties in de leveringsketen up-to-date is. Verbetert operationele efficiëntie en minimaliseert materiaalbeheerkosten om klanten tevreden te houden. Is ook betrokken bij aankoopbeslissingen die nodig zijn voor productie.
Andere rollen in materiaalbeheer:
- Materiaalbeheerder
- Inventarisbeheerder
- Inventarisanalyst
- Materiaalplanner
Het belang van materiaalbeheer
Materiaalbeheer is met name essentieel voor het beheren van grondstoffen, machines, productieprocessen en onderhoud om de inventaris nauwkeurig te ordenen en vast te stellen.
Een materiaalbeheerder is verantwoordelijk voor de planning, het vervoer, de opslag en het beheer van materialen om de klanttevredenheid te garanderen, met vooraf bepaalde kosten die minimaal zijn.
Doelen van materiaalbeheer
Een van de doelen is om klanten een ononderbroken levering van productieonderdelen te garanderen. De materiaalafdeling zorgt ervoor dat de benodigdheden op tijd worden bezorgd.
Materiaalbeheer zorgt ook voor de inkoop van materialen door contact te houden met leveranciers. In sommige organisaties hebben ze hiervoor een aparte afdeling: de inkoopafdeling.
Het hoofddoel van deze methode is het beheren van de relevante processen van materialen tegen de laagst mogelijke kosten.
Selecteren van het materiaal
De juiste keuze van het benodigde materiaal en de evaluatie hiervan met de verkoopafdeling.
Lage operationele kosten
Lage operationele kosten en winst behouden zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit die aan de klant werd beloofd. Ontvang en bewaar het materiaal op een veilige manier en zorg ervoor dat het in goede staat is. Inventariseer de voorraad en doorloop het productieproces tot aan het eindproduct.
Resultaten van deze doelstellingen van materiaalbeheer zijn:
- Constante toevoer van grondstoffen voor ononderbroken productie
- Lage inkoopwaarde kan leiden tot een toename van productiviteit
- Minimale opslag- en voorraadcontrole
- Minimaliseren van productiekosten om winst te vergroten
- Betere kwaliteitsproducten kopen voor een lagere prijs
Hoofddoelen van materiaalbeheer
Deze doelen worden ook wel de vijf J’s van materiaalbeheer genoemd en draaien om de acquisitie van materiaal en diensten.
- Het juiste materiaal
- Op het juiste moment
- In de juiste hoeveelheid
- De juiste kwaliteit
- Voor de juiste prijs
- Van de juiste bron
Planning en controle
De planning en controle van materiaalbeheer is belangrijk om de gewenste resultaten te behalen. Planning en controle is noodzakelijk op alle gebieden die te maken hebben met het productieproces.
Dit betekent dat het nodig is de juiste onderdelen te hebben, de materialen te budgetteren en inventariseren, de bestellingen in te plannen, en dit af te zetten tegen de productie en verkoop, omdat deze kosten een investering zijn in het eindproduct.
Omdat grondstoffen een investering zijn, moeten de aankoop en het beheer van de materialen die nodig zijn voor het produceren van het eindproduct geïnventariseerd worden.
Een essentieel onderdeel van materiaalbeheer
Het is de verzameling van materialen die nodig zijn om de productie te voltooien en te beheren. Als dit op orde is, kun je de prestaties en financiën van het bedrijf bijhouden.
Met een goed beheerde inventaris worden aankoopbeslissingen gemakkelijker omdat je kunt zien wat er nodig is voor de productie en hoeveel er geïnvesteerd moet worden. Zo wordt een goede kostenbalans behouden.
Het zorgt er ook voor dat je weet wat er in de opslag staat en hoe het proces van binnenkomst tot levering is verlopen.
Inventarisbeheer
Om de inventaris van jouw bedrijf te beheren moet je drie factoren identificeren:
Maximale voorraad
Dit is de maximale hoeveelheid aan materiaal die je in opslag wilt hebben staan. Houd hierbij onder andere rekening met factoren zoals de tevredenheid van de klant met het product, de kosten van opslag en transport en de verzameltijd die de leverancier nodig heeft.
Minimale voorraad
Dit is de minimale hoeveelheid materiaal of producten die je in opslag wil hebben. Houd hierbij rekening met de levertijd van de leverancier, de kosten van de bestellingen, prijzen etc.
Herbevoorradingsniveau
Dit is het voorraadniveau waarop je, afhankelijk van de leveringstijd, nieuw materiaal moet bestellen om geen problemen te krijgen met de toevoer.
Inventarisbeheer is nuttig voor alle operationele afdelingen in de organisatie en zorgt ervoor dat alleen de noodzakelijke kosten en investeringen worden gemaakt om tot een positief eindresultaat in de productie en levering aan de klant te komen.
Functies van materiaalbeheer
Materiaalbeheer betreft de kosten van materialen, de bevoorrading en het gebruik. Daarbij zijn ook afdelingen als productiecontrole, expeditie, ontvangst en opslag betrokken, zoals hieronder wordt uitgelegd.
Productie en controle van materialen
Het maken van schema’s is heel belangrijk om resultaat te boeken. De benodigde onderdelen of materialen worden bepaald aan de hand van de productieschema’s. Deze worden gemaakt op basis van de bestellingen die van tevoren worden gedaan door klanten. Zo kan de productie zonder problemen worden uitgevoerd.
Inkoop
De inkoop van de materialen die nodig zijn voor het gehele productieproces. Het doel van deze afdeling is om de stroom van materialen en diensten die nodig zijn voor het bedrijf op gang te houden. Om investeringen en voorraadverlies tot een minimum te beperken.
De leveringsbronnen te kiezen, de koopvoorwaarden te bepalen, de relaties met leveranciers te onderhouden, betalingen aan leveranciers goed te keuren, de kwaliteit van leveranciers te evalueren en kwalificeren. Deze afdeling is verantwoordelijk voor het inkopen van kwaliteitsproducten voor een redelijke prijs.
Opslag
Opslag nadat het materiaal is geleverd, wordt het in de opslag gecontroleerd en geregistreerd en op de juiste locatie en manier opgeslagen.
Transport
Het is essentieel dat het materiaal vervoerd kan worden van het verkooppunt naar het bedrijf, naar de klanten, of naar de plek waar het opgeslagen wordt. Afhankelijk van hoe vaak je het productiemateriaal moet vervoeren, heb je een snelle en betaalbare manier van transport nodig.
Materiaalbehandeling
Het vervolg op het materiaalproces, te weten dat alle benodigdheden aanwezig zijn voor de productie.
Ontvangst
De ontvangst is verantwoordelijk voor het uitladen van het materiaal, het tellen van de eenheden en het plaatsen in de opslag.
Conclusie
Bedrijven gebruiken materiaalbeheer om het productieproces en de inventaris bij te houden, zodat zij logistieke en zelfs economische controle hebben over alle investeringen. Stap voor stap kunnen zij volgen wat er is gedaan en wat er in de toekomst nog gedaan gaat worden.
Materiaalbeheer is ook essentieel om het eindproduct bij de klant te krijgen. Door de kwaliteit en de aankoop en productie van het benodigde product of dienst tot de levering te bewaken, zorgt materiaalbeheer ervoor dat alle producten de juiste stappen doorlopen om tot het beste resultaat te komen.
Materiaalbeheer werd vroeger vooral toegepast door bedrijven om hun machinepark te beheren. Tegenwoordig gebruiken moderne bedrijven dit systeem ook om de materialen te beheren voor hun productieprocessen, om orders te leveren en om de grondstoffen aan te kopen die nodig zijn om de processen draaiende te houden en tot het eindproduct te komen.
Nu is het jouw beurt
Wat denk jij? Is het nodig om aan materiaalbeheer te doen bij een niet-industrieel bedrijf? Hebben jullie materiaalbeheer bij jouw bedrijf en hoe heeft deze methode voor jullie gewerkt? Is een inventaris essentieel voor de financiële controle van de organisatie? Heb je nog aanvullingen?
Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.
Meer informatie
- Arnold, J. T., Chapman, S. N., Clive, L. M., & Gatewood, A. K. (2001). Introduction to materials management.
- Lee, L., & Dobler, D. W. (1977). Purchasing and materials management: Text and cases. New York, NY: McGraw-Hill.
- Brown, R. G., Brown, V. C. M., Basler, P., & Gene, S. (1977). Materials Management. New York.
- Kini, D. U. (1999). Materials management: The key to successful project management. Journal of management in engineering, 15(1), 30-34.
Citatie voor dit artikel:
Ospina Avendano, D. (2020). materiaalbeheer. Retrieved [insert date] from toolshero: https://www.toolshero.nl/management-modellen/materiaalbeheer/
Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/management-modellen/materiaalbeheer/”>toolshero: materiaalbeheer</a>
Published on: 22/07/2020 | Last update: 01/02/2022
Gerelateerde Artikelen
Accountmanagement: de uitleg en voordelen
Kraljic matrix: de uitleg
Peter Kraljic biografie en boeken
