Sigmund Freud biografie, quotes en boeken

Sigmund Freud (6 mei 1856 – 23 september 1939), geboren Sigismund Schlomo Freud, was een Oostenrijkse neuroloog en tevens de grondlegger van de hedendaagse psychoanalyse. Freud wordt beschouwd als een van de meest invloedrijke, populaire en controversiële geesten van de 20e eeuw. Dit artikel beschrijft z’n biografie, z’n bekendste theorieën, quotes en publicaties. Veel leesplezier!

Sigmund Freud biografie: zijn vroege jaren en onderwijs

Sigmund Freud werd geboren op 6 mei 1856 in Freiberg, het huidige Pribor in Tsjechie. Toen hij vier jaar oud was, verhuisde het gezin naar Leipzig en vestigde zich vervolgens in Wenen, Oostenrijk. In Wenen blonk Freud al uit op het middelbare onderwijs. Hij scoorde hoge cijfers voor de vakken Grieks, Latijn, geschiedenis, wiskunde en verschillende wetenschapsvakken.

Door zijn verbluffende capaciteiten kreeg Freud vervroegd toegang tot de Universiteit van Wenen. Hij begon hier aan de studie medicijnen. Nadat hij was afgestudeerd in 1881 begon hij te werken in het algemeen ziekenhuis van Wenen.

Als student richtte hij zich al op neurobiologie, waarbij hij de focus legde op het bestuderen van de biologie van de hersenen en zenuwweefsel van zowel mens als dier. Hij werkte in deze tijd veel samen met Josef Breuer bij het behandelen van hysterie. Dit deden zij door het terugroepen van pijnlijke ervaringen onder hypnose.

In 1885 reisde Freud naar Parijs om zich als leerling van neuroloog Jean Charcot te ontwikkelen.

Na zijn afstuderen zette Freud een privépraktijk op en begon hij met het behandelen van verschillende psychische stoornissen. Hij zag zichzelf in de eerste plaats als wetenschapper, dan pas als arts. Hij probeerde zo de reis van menselijke kennis, ervaring en gesteldheid te begrijpen.

In het jaar dat hij zijn eigen kliniek begon, trouwde hij met Martha Bernays. Samen het haar kreeg hij zes kinderen. De jongste dochter van Sigmund, Anna Freud, werd zelf ook een invloedrijk persoon binnen de psychologie. Tot haar dood verdedigde zij vurig de theorieën van haar vader en borduurde erop voort.

De relatie van Sigmund Freud en zijn vader

Als zoon van een koopman was het gezinsleven van Freud ongebruikelijk en enigszins gecompliceerd. Zijn vader, Jakob Freud, trouwde op zijn veertigste met Amalia Nathanson, de moeder van Sigmund. Zij was 20 jaar jonger dan haar man en zelfs jonger dan de eerste zoon van haar man, Emanuel.

Vader Jakob was niet succesvol in het bedrijfsleven. Dit was ook de reden dat het gezin vertrok en zich vestigde in Wenen. Net na hun aankomst in Wenen kreeg het stel achtereenvolgens vijf kinderen. Dit zorgde voor grote financiële problemen.

Freud’s vader Jakob vertelde hem ooit een verhaal over dat hij misbruikt werd door een Oostenrijkse christen. Hij vertelde dat de man zijn hoed had afgepakt en hem dwong om naast de stoep te lopen.

Freud vroeg zijn vader wat zijn reactie was, waarop zijn vader antwoordde de hoed gepakt te hebben en vervolgens doorliep. Freud was zeer teleurgesteld in dit antwoord en vond zijn vader hiervoor zwak.

De broer van Sigmund, Josef, werd gearresteerd en belandde in de gevangenis voor het handelen in vals geld. Dit baarde vader Jakob grote zorgen, omdat hij mogelijk met zijn andere twee zonen, Emanuel en Philipp Freud bij de zaak betrokken was.

Jakob Freud probeerde wel een goede vader te zijn. Zijn kinderen waren succesvol en hij bleef actief en ondersteunend bij zijn kinderen betrokken, evenals zijn kleinkinderen. Toen Sigmund 35 jaar werd, kreeg hij van zijn vader een exemplaar van de Philippson-bijbel. Freud schreef achterin de bijbel: ‘als een teken van liefde van je oude vader’.

Toen vader Jakob later stierf, schreef Freud aan een vriend van hem dat de dood van zijn vader hem zwaar had geraakt. Hij voelde zich ontworteld, zo schreef hij. Zelf beschreef Freud de dood van een vaderfiguur als het meest ingrijpende verlies in het leven van een volwassen man.

De relatie van Sigmund Freud en zijn moeder

Ook de relatie van Sigmund met zijn moeder was niet eenvoudig. Amalia Freud wordt beschreven als energiek, jong en aantrekkelijk. Ze was altijd erg trots op haar kinderen en was ook voor Sigmund een belangrijke invloed gedurende zijn leven.

Over het moederfiguur in een gezin schreef Sigmund later: een man die de onbetwistbare favoriet van zijn moeder is geweest, behoudt voor het leven het gevoel van een overwinnaar, dat vertrouwen van succes dat vaak tot echt succes leidt’.

Rond het jaar 1897 begon Sigmund met een zelfanalyse. Tijdens deze analyse ontdekte hij diepe herinneringen aan zijn kindertijd.

Toen hij tussen de 2.5 en 4 jaar oud was, zag Sigmund zijn moeder per ongeluk naakt. Deze gebeurtenis wekte bij Sigmund een diep verlangen op. Hij herinnerde zich ook het gevoel van jaloezie die hij had gevoeld toen zijn broer Julius werd geboren.

Freud was zo jaloers dat hij de dood van zijn jongste broertje verwelkomde. Deze incidenten hadden zeker een impact op de ontwikkeling van zijn theorie over het Oedipuscomplex.

Freud’s verdere loopbaan

Kort nadat Freud trouwde met Marta Bernays, startte Sigmund zijn hechtste vriendschap tot nu toe met de Berlijnse arts Wilhelm Fliess. Zijn rol in de ontwikkeling van de psychoanalyse heeft voor veel discussies gezorgd.

Gedurende de 15 jarige vriendschap tussen de twee, bood Fliess Freud een gesprekspartner van onschatbare waarde.

De meest controversiële en gedurfde ideeën werden door Freud met Wilhelm besproken. Zo geloofde Freud in menselijke biseksualiteit, erotische zones op het lichaam, en een link van seksualiteit aan zuigelingen. Deze theorieën zijn mogelijk gestimuleerd en gevormd door de innige vriendschap van de twee.

Freud begon op 24-jarige leeftijd met het roken van sigaretten. Hij geloofde dat roken zijn vermogen om te werken verbeterde en dat hij zelfbeheersing kon oefenen door zijn rookgebruik te matigen. Later wisselde hij naar sigaren en kreeg uiteindelijk mondkanker.

Freud suggereerde dat verslavingen, waaronder roken, een vervanging was voor masturbatie. Over masturberen zei Freud: dit is de enige goede gewoonte.

Freud ontwikkelde een grote bewondering voor zijn filosofieleraar tijdens zijn studententijd: Brentano. Brentano stond bekend over zijn visie op perceptie en introspectie. Het mogelijke bestaan van een onbewuste geest in het brein besprak hij in het artikel ‘Psychology from an Empirical Standpoint’.

Verder werd Freud beïnvloed door de werken van Charles Darwin en Eduard von Hartmanns. Freud putte ook inspiratie en bevestiging uit de werken van Theodor Lipps, een van de belangrijkste theoretici van de concepten van het onbewuste brein en empathie.

Aanvankelijk twijfelde Freud om zijn eigen inzichten te vergelijken en associëren met andere filosofische werken. Toch zijn er wel vergelijkingen te maken met zijn werk en dat van zowel Schopenhauer als Nietzsche.

Freud vertelde in 1908 dat hij geregeld het werk van Nietzsche bestudeerde. Hij ontwikkelde een fascinatie voor het werk van Nietzsche, maar bestudeerde hem niet, omdat hij vond dat Nietzsche’s ideeën teveel op die van hemzelf leken. De interesse van Freud in psychologie nam af toen hij besloot een loopbaan in de neurologie te gaan najagen.

Gedurende zijn hele leven las Freud William Shakespeare. Er wordt gesuggereerd dat het begrip van Freud van de psychologie gedeeltelijk is afgeleid van de toneelstukken van Shakespeare.

Sigmund Freud laatste levensjaren

Sigmund Freud stierf in London op 23 september 1939. De laatste Jaren van zijn leven was een tijd van ontreddering en worsteling met zijn ziekte. Het grootste gedeelte van zijn leven woonde Freud in Wenen, maar toen de nazi’s Oostenrijk in 1938 annexeerden veranderde dit.

Freud was Joods, maar ook het feit dat hij de grondlegger was van de psychoanalyse maakte van hem een doelwit. Zowel Sigmund als zijn dochter Anna werden ondervraagd door de Gestapo. Veel van zijn boeken en werken werden verbrand.

Freud werd door de Gestapo gedwongen om een verklaring te ondertekenen waarin stond dat hij niet mishandeld werd. Freud schreef, met gevoel voor sarcasme, dat hij de Gestapo ten zeerste aan iedereen zou aanbevelen.

Een vriend van de familie zorgde er daarnaar voor dat het gezin naar Engeland kon vertrekken. Zijn vier zussen Dolfi, Mitzi, Rosa en Pauli waren niet in staat om op tijd te vluchten. Zij stierven allen in een concentratiekamp.

Ze vestigden zich in een nieuw huis in London. Freud leed al sinds 1923 aan mondkanker en had tegen die tijd zo’n 30 mondoperaties ondergaan. Nadat de kanker was teruggekeerd, verklaarden de artsen dat genezing niet meer mogelijk was.

Zijn hond, waar Freud zielsveel van hield, huilde vanwege de geur van Freud’s kaakbot. Freud moest een prothese dragen om zijn neus- en mondholte te scheiden. Hierdoor kon hij moeilijk eten en praten.

Op 21 september 1939 vroeg Sigmund de arts om hem een dodelijke hoeveelheid morfine toe te dienen. Freuds arts diende hem twee centigram morfine toe, waarna Freud in een vredige slaap kwam. Na 12 uur herhaalde de arts deze handeling en raakte Freud in een coma. Hij stief in de ochtend van 23 september 1939 waarna zijn lichaam werd gecremeerd.

Op 31 december 2013 werd het crematorium waar zijn as werd bewaard overvallen. De oude urn met daarin de as van zowel Freud als zijn vrouw raakte daarbij beschadigd.

Theorie: ontwikkeling van psychoanalyse

Freud begon pas aan de ontwikkeling van psychoanalyse toen hij professor werd aan de Universiteit van Wenen. Al snel kreeg hij een groepje volgelingen. Het geheel werd de Psychoanalytic Society genoemd. Ook in andere steden en landen werden dit soort groepen gevormd.

Psychologen zoals Alfred Adler en Carl Jung waren vroege volgelingen van Freud.

In 1905 werd het meest controversiële werk van Freud gepubliceerd: ‘Drei Abhandlungen zur Sexualtheorie’. Hij besprak hierin dat seksuele driften een grote factor spelen bij het bepalen van iemands psychologie, zelfs bij baby’s.

In dezelfde studie definieerde Freud ook het Oedipuscomplex. Deze theorie stelt dat jongens als baby al een bepaalde seksuele aantrekkingskracht hebben op hun moeder. Hierdoor gaan zij hun vader als concurrent zien.

Een andere controversiële theorie van Freud is genaamd ‘Femininity’. Hij noemde de theorie penisverheerlijking. Hij stelde dat vrouwen als baby penissen verheerlijken en een bepaalde jaloezie ontwikkelingen. Dit manifesteert zich in de wens dat haar moeder een zoon zou baren, omdat dit het dichtstbij komt bij het zelf hebben van een penis.

Er wordt vaak opgemerkt dat Freud er alles aan deed om zoveel mogelijk een seksuele betekenis toe te kennen. Hoewel niet bevestigd, zou een persoon hebben opgemerkt dat sigaren eigenlijk fallische symbolen waren. Freud zou hierover gezegd hebben: ‘soms is een sigaar gewoon een sigaar’.

In deze periode ontwikkelde hij ook de theorie die later de Freud theory genoemd zou worden. Hierin besprak hij de verschillende elementen van het menselijk bewustzijn: ego, de id en superego.

Zijn bijdragen aan de psychologie

Hoewel de werken van Sigmund Freud op verschillende manieren worden geïnterpreteerd, is er geen twijfel over het feit dat zijn werken een enorme impact hebben gehad op het gebied van de psychologie. Mede dankzij zijn onderzoeken werd duidelijk dat niet alle psychische aandoeningen een fysiologische oorzaak hebben. Ook erkende hij de invloed van verschillende culturele aspecten op psychologie en gedrag.

Freud’s onderzoeken zijn zeer waardevol gebleken voor het hedendaagse begrip van persoonlijkheid, klinische psychologie, ontwikkeling en andere vormen van psychologie.

Sigmund Freud quotes

• “Being entirely honest with oneself is a good exercise.”
• “Anatomy is destiny.”
• “How bold one gets when one is sure of being loved.”
• “A woman should soften but not weaken a man.”
• “Out of your vulnerabilities will come your strength.”
• “The unconscious of one human being can react upon that of another without passing through the conscious.”
• “When one does not have what one wants, one must want what one has.”
• “We are never so defenseless against suffering as when we love.”
• “It is impossible to escape the impression that people commonly use false standards of measurement — that they seek power, success and wealth for themselves and admire them in others, and that they underestimate what is of true value in life.”
• “One day, in retrospect, the years of struggle will strike you as the most beautiful.”
• “Most people do not really want freedom, because freedom involves responsibility, and most people are frightened of responsibility.”
• “Unexpressed emotions will never die. They are buried alive and will come forth later in uglier ways.”
• “From error to error, one discovers the entire truth.”
• “The virtuous man contents himself with dreaming that which the wicked man does in actual life.”
• “In the small matters trust the mind, in the large ones the heart.”

Boeken en publicaties

• 1977. The meaning of illness: Selected psychoanalytic writings including his correspondence with Sigmund Freud. In The Meaning of Illness: Selected Psychoanalytic Writings Including his Correspondence with Sigmund Freud (pp. 1-266). London: The Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis.
• 1964. The standard edition of the complete psychological works of Sigmund Freud.
• 1963. Psychoanalysis and faith: The letters of Sigmund Freud and Oskar Pfister.
• 1962. Psychoanalysis and religion.
• 1954. The origins of psychoanalysis: Letters to Wilhelm Fliess, drafts and notes: 1887-1902.
• 1925. The origin and development of psychoanalysis. In Sigmund Freud’s lectures at Clark University. 1910, Clark University, Worcester, MA, US; These five lectures were delivered by Freud at Clark University. The lectures were translated from the German by Harry W. Chase and revised by Freud.. Modern Library.
• 1920. A general introduction to psychoanalysis. Boni and Liveright.
• 1920. One of the difficulties of psychoanalysis. International Journal of Psychoanalysis, 1, 17-23.
• 1916. The history of the psychoanalytic movement. Psychoanalytic Review, 3(4), 406-454.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2021). Sigmund Freud. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/bekende-auteurs/sigmund-freud/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 09/09/2021 | Laatste update: 07/12/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/bekende-auteurs/sigmund-freud/”>Toolshero: Sigmund Freud</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.