Onderzoeksvragen: uitleg plus voorbeelden

Onderzoeksvragen: in dit artikel wordt het onderwerp onderzoeksvragen praktisch uitgelegd. Het artikel begint met een algemene definitie van de term onderzoeksvraag en een uitleg over de verschillende soorten onderzoeksvragen. Ook vind je verschillende handige tips voor het ontwikkelen van jouw eigen onderzoeksvraag en deelvragen, bijvoorbeeld voor een scriptie of ander onderzoek. Veel leesplezier!

Wat is een onderzoeksvraag?

Bij het opstellen van een onderzoek zijn de onderzoeksvraag en deelvragen van essentieel belang. De onderzoeksvraag geeft de hoofdvraag van het onderzoek weer en de deelvragen dragen bij aan het beantwoorden van deze hoofdvraag. Het is daarom belangrijk om zorgvuldig na te denken over de formulering van de vragen.

Een goede onderzoeksvraag is concreet, relevant en goed afgebakend. Het moet duidelijk zijn wat er onderzocht wordt en wat het doel is van het onderzoek. De deelvragen moeten hierbij aansluiten en moeten specifiek genoeg zijn om beantwoord te kunnen worden binnen het onderzoek. Ook moeten de deelvragen bijdragen aan het beantwoorden van de hoofdvraag.

Een voorbeeld van een onderzoeksvraag

Een voorbeeld van een onderzoeksvraag met deelvragen zou kunnen zijn: “Hoe kan de communicatie tussen medewerkers en leidinggevenden binnen organisatie X verbeterd worden?” De deelvragen kunnen bijvoorbeeld zijn:

1. Hoe ziet de huidige communicatiestructuur eruit binnen organisatie X?
2. Wat zijn de knelpunten in de communicatie tussen medewerkers en leidinggevenden?
3. Welke communicatiemiddelen worden er momenteel gebruikt en zijn deze effectief?
4. Wat zijn best practices voor het verbeteren van communicatie tussen medewerkers en leidinggevenden?

Het opstellen van goede onderzoeksvragen en deelvragen is belangrijk om een duidelijk en relevant onderzoek uit te kunnen voeren. Door hier voldoende aandacht aan te besteden kan het onderzoek efficiënt en effectief uitgevoerd worden en kunnen er waardevolle resultaten behaald worden.

Veelgebruikte soorten onderzoeksvragen

Er zijn verschillende soorten vragen die gebruikt worden in onderzoek, afhankelijk van het doel van het onderzoek en de aard van de onderzoeksvraag.
Hieronder worden enkele veelvoorkomende soorten onderzoeksvragen toegelicht.

Figuur 1 – soorten onderzoeksvragen

1. Beschrijvende onderzoeksvragen

Deze vragen richten zich op het beschrijven van een fenomeen, situatie of populatie. Ze zijn gericht op het verzamelen van informatie over wat er gaande is en wat er bekend is over het onderwerp van onderzoek.

Een voorbeeld van een beschrijvende onderzoeksvraag is: “Hoeveel procent van de studenten op universiteit X heeft een bijbaan naast hun studie?”

2. Verklarende onderzoeksvragen

Deze vragen richten zich op het vinden van verklaringen voor een bepaald fenomeen of situatie. Ze zijn gericht op het vinden van oorzakelijke verbanden tussen verschillende variabelen.

Een voorbeeld van een verklarende onderzoeksvraag is: “Wat is de relatie tussen stress en slaapgebrek bij werknemers in de gezondheidszorg?”

3. Voorspellende onderzoeksvragen

Deze vragen richten zich op het voorspellen van toekomstige gebeurtenissen of uitkomsten op basis van bepaalde variabelen of factoren. Ze zijn gericht op het vinden van patronen en trends die kunnen helpen bij het maken van voorspellingen.

Een voorbeeld van een voorspellende onderzoeksvraag is: “Hoeveel zal de verkoop van product X naar verwachting stijgen in het komende jaar?”

4. Evaluatieve onderzoeksvragen

Deze vragen richten zich op het beoordelen van de effectiviteit of efficiëntie van een bepaalde interventie, beleid of programma.

Ze zijn gericht op het beoordelen van de impact van een bepaalde actie of verandering. Een voorbeeld van een evaluatieve onderzoeksvraag is: “Wat is het effect van het invoeren van een nieuwe lesmethode op de leerprestaties van studenten?”

Het is belangrijk om de juiste soort vraag te kiezen die past bij het doel van het onderzoek en de onderzoeksmethode die gebruikt wordt.

Door het formuleren van een heldere en specifieke vraag kan een onderzoeker gerichter te werk gaan en de gewenste resultaten behalen.

Online cursus onderzoeksmethoden voor business studenten  Meer informatie

Waaraan moet een goede onderzoeksvraag voldoen?

Hieronder vind je 6 kenmerken waaraan een goede onderzoeksvraag moet voldoen:

Specifiek

De onderzoeksvraag moet helder en specifiek geformuleerd zijn, zodat het duidelijk is wat het onderwerp van het onderzoek is.

Relevant

De onderzoeksvraag moet relevant zijn voor het vakgebied en aansluiten bij bestaande kennis en inzichten.

Haalbaar

De onderzoeksvraag moet haalbaar zijn binnen de beschikbare tijd, middelen en kennis van de onderzoeker.

Verifieerbaar

De onderzoeksvraag moet verifieerbaar zijn door middel van empirisch onderzoek of data-analyse, zodat de resultaten objectief kunnen worden beoordeeld.

Origineel

De onderzoeksvraag moet origineel zijn en bijdragen aan het uitbreiden van bestaande kennis of het ontwikkelen van nieuwe inzichten.

Inspirerend

De onderzoeksvraag moet uitdagend en inspirerend zijn, zodat het de onderzoeker motiveert om zich in te zetten voor het onderzoek en het op een hoog niveau uit te voeren.

Hoe schrijf ik een goede onderzoeksvraag?

Met de volgende stappen kun je een goede vraag formuleren die relevant is voor het vakgebied waarin je onderzoek doet.

Stap 1: kies een onderwerp

Kies een onderwerp dat relevant is voor je vakgebied en zoekwoorden bevat waar mensen naar zoeken. Gebruik bijvoorbeeld een tool zoals Google Keyword Planner om zoekwoorden te vinden.

Stap 2: bereid voor

Lees literatuur en artikelen over het onderwerp en identificeer hiaten in de kennis of conflicterende resultaten die het waard zijn om verder te onderzoeken.

Stap 3: ontwikkel een voorlopige onderzoeksvraag

Formuleer een algemene voorlopige vraag op basis van de bevindingen uit de literatuur. Zorg ervoor dat deze vraag duidelijk, beknopt en relevant is. Gebruik relevante termen in je vraag.

Stap 4: verfijn

Verfijn de algemene vraag tot een specifieke vraag die beantwoord kan worden met behulp van empirisch onderzoek of data-analyse. Gebruik heldere en eenvoudige taal, en vermijd vakjargon.

Stap 5: check

Check of de vraag voldoet aan de kenmerken van een goede vraag: is de vraag specifiek, relevant, haalbaar, verifieerbaar, origineel en inspirerend?

Andere tips voor het opstellen van een onderzoeksvraag voor je scriptie

Het ontwikkelen van een goede vraag is essentieel voor een succesvolle scriptie.

Hier zijn enkele tips die je kunnen helpen bij het ontwikkelen van een vraag:

Kies een relevant onderwerp

Kies een onderwerp dat relevant is voor jouw studiegebied en waar je gepassioneerd over bent. Dit zal je motivatie vergroten en je helpen om een betekenisvolle bijdrage te leveren aan jouw vakgebied.

Bepaal het doel van je onderzoek

Stel jezelf de vraag wat je wilt bereiken met je onderzoek. Wil je bijvoorbeeld een nieuw probleem ontdekken, een bestaand probleem oplossen of een nieuw concept introduceren?

Wees specifiek

Zorg ervoor dat je onderzoeksvraag specifiek is en niet te breed. Het moet een duidelijk doel hebben en zich richten op een beperkt onderwerp.

Gebruik heldere taal

Zorg ervoor dat je onderzoeksvraag duidelijk en begrijpelijk is voor anderen. Vermijd vakjargon en technische termen, tenzij het nodig is voor de context van je onderzoek.

Maak het meetbaar

Zorg ervoor dat je onderzoeksvraag meetbaar is, zodat je de resultaten van je onderzoek kunt beoordelen en analyseren.

Houd rekening met de beschikbaarheid van data

Controleer of er genoeg data beschikbaar is om je vraag te beantwoorden. Als er geen relevante data beschikbaar is, kan het nodig zijn om je vraag aan te passen.

Door deze tips in gedachten te houden kun je een vraag ontwikkelen die relevant is, specifiek en meetbaar, en die een bijdrage levert aan jouw vakgebied.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over de onderzoeksvraag? Heb jij vaak met onderzoeksvragen gewerkt? Bijvoorbeeld tijdens het schrijven van een scriptie of ander onderzoek? Zijn de tips die gedeeld worden in dit artikel voor het ontwikkelen van goede vragen bruikbaar voor jou? Heb je andere tips of opmerkingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Agee, J. (2009). Developing qualitative research questions: A reflective process. International journal of qualitative studies in education, 22(4), 431-447.
2. Andrews, R. (2003). Research questions. Bloomsbury Publishing.
3. Barick, R. (2021). Research Methods For Business Students. Retrieved 02/16/2024 from Udemy.
4. Dillon, J. T. (1984). The classification of research questions. Review of Educational Research, 54(3), 327-361.
5. White, P. (2017). Developing research questions. Bloomsbury Publishing.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2023). Onderzoeksvragen. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/onderzoek/onderzoeksvragen/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 12/05/2023 | Laatste update: 16/02/2024

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/onderzoek/onderzoeksvragen/> Toolshero: Onderzoeksvragen</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.