DMAIC model: de uitleg plus voorbeeld

DMAIC model: in dit artikel wordt een Lean Six Sigma model, te weten het DMAIC model praktisch uitgelegd. Naast de uitleg van wat het is, licht dit artikel ook de fasen uitgebreid toe, de koppeling met bedrijfsprocessen, de relatie tussen het DMAIC model en Six Sigma, DMAIC versus PDCA, de kracht van dit model en een DMAIC model voorbeeld vanuit de praktijk. Veel leesplezier!

Wat is het DMAIC model?

Om bedrijfsprocessen beter te laten verlopen, te optimaliseren en te stabiliseren, kan er gebruik worden gemaakt van het DMAIC model.

Dit cyclisch model heeft als doel om processen binnen een organisatie te verbeteren.

DMAIC model acroniem

DMAIC is een Engels Acroniem dat staat voor: Define, Measure, Analyse, Improve en Control. Dit wordt verder in het artikel uitgelegd in fasen, conform het cyclische karakter van het model.

Binnen Lean staat dit model ook bekend als de Poka Yoke methode.

Het DMAIC model wordt ook dikwijls toegevoegd aan project charters.

Binnen Lean Six Sigma bestaan verschillende belts, zoals de green belt en de black belt. Black belt professionals beschikken over alle informatie omtrent de verschillende fasen van bijvoorbeeld het DMAIC model.

DMAIC model uitleg

Het model bestaat uit vijf fasen, die naadloos in elkaar overgaan in een cyclus proces. Elke fase wordt hieronder uitgelegd.

Figuur 1 – DMAIC model, de vijf fasen

Define

In de define fase wordt het probleem gedefinieerd. Daarnaast is het belangrijk om de volgende onderdelen te onderkennen en te definiëren:

• wie zijn de klanten?
• wat zijn de kritieke fasen in het proces?
• wat is het doel en wat zijn de daarmee samenhangende bedrijfsprocessen?

Measure

In de measure fase van het DMAIC model worden de belangrijkste aspecten van het huidige proces gemeten en worden relevante gegevens verzameld. Daarbij zijn de volgende punten van belang:

• analyse van de input en de output
• definiëring van het meetplan
• test van het meetsysteem

Analyse

Vervolgens worden de onderzochte gegevens geanalyseerd. Er wordt gekeken naar de verschillende oorzaak-gevolg relaties. Er wordt gezocht naar de diepere oorzaken van het probleem, defect of fout. Er worden basisinstrumenten gebruikt om:

• hiaten tussen de huidige prestaties en de gewenste prestaties op te sporen
• de input en de output te identificeren
• prioriteren van potentiële kansen te inventariseren

Improve

Het huidige proces wordt verbeterd in de improve fase met behulp van creatieve oplossingen, tools en technieken.

Brainstormsessies kunnen daarbij een handig hulpmiddel zijn. Andere, voor de hand liggende oplossingen zijn:

• innovatieve ideeën
• focus op de eenvoudigste, gemakkelijkste en béste oplossingen
• opstellen van een gedetailleerd uitvoeringsplan
• implementatie van verbeteringen via bijvoorbeeld een kwaliteitscirkel
• achterhalen van fouten en oorzaken, met behulp van een Ishikawa diagram

Control

In de control fase draait het niet alleen om controle, maar bovenal op toezicht. Controle zorgt er voor. dat eventuele afwijkingen in de toekomst gecorrigeerd worden. Toezicht leidt tot blijvende verbetering en garandeert daardoor langdurig succes. Permanent toezicht is daarbij wel geboden.

Koppeling met bedrijfsprocessen

Ter aanvulling op het standaard DMAIC model, is het verstandig om dit stappenplan ook te implementeren binnen andere bedrijfsprocessen.

Door de ervaring en de nieuw opgedane kennis met andere afdelingen te delen, kunnen veranderingen gemakkelijker in de gehele organisatie plaatsvinden. Het is daarbij belangrijk dat medewerkers goed inzicht hebben in het nut van de werkwijze van het model, daar goed met elkaar over praten en bereid zijn om ervaringen delen.

DMAIC model en Six Sigma

In eerste instantie werd het DMAIC model gekoppeld aan Six Sigma. Six Sigma is door Motorola en General Electrics ontwikkeld en is bedoeld om de kwaliteit van de productie (output) van een proces te verbeteren. Dat gebeurt door oorzaken van fouten te identificeren en weg te nemen.

Het model is echter niet exclusief voor Six Sigma en kan daardoor ook prima gebruikt worden ter verbetering van processen bij andere organisaties.

DMAIC versus PDCA

Het model is eigenlijk een toepassing van de PDCA cyclus van W. Edwards Deming.

Daar waar het DMAIC model meer uitgaat van een projectmatige aanpak van het probleem, is de PDCA cyclus zowel breed toepasbaar als toepasbaar op één project.

DMAIC analyseert de hoofdoorzaak van het probleem, terwijl de PDCA cyclus de aandacht op het geheel richt en ook naar andere oorzaken boven water haalt.

Kracht van het DMAIC model

Het DMAIC model gaat uit van kaderdenken binnen bijvoorbeeld productgroep, klantgroep of servicedienst. De kracht van het model ligt in het aanpakken en optimaliseren van hoofdoorzaken van problemen in een proces.

Voor een geheel creatieve verandering waarbij het roer binnen een organisatie totaal wordt omgegooid, is het model echter minder toepasbaar.

Bij het doorlopen van de stappen in het model, mag geen sprake zijn van overlapping. Met een planmatige teamaanpak wordt het beste resultaat bereikt.

DMAIC model voorbeeld

Neem als voorbeeld een autogarage met landelijk 50 vestigingen, gespecialiseerd is in autobanden. Tot nu toe hebben zij in elk filiaal volop voorraad van diverse typen zomer- en winterbanden. Daarmee kunnen zij de klant snel helpen en dat levert vervolgens tevredenheid op en goede mond-tot-mond reclame.

Nu blijkt dat het afgelopen jaar de kosten van het autobedrijf erg hoog zijn geweest. Zodoende dat de directie besluit om met alle 50 filiaalhouders in gesprek te gaan en te achterhalen waar dit aan zou kunnen liggen.

Define

De kosten zijn flink omhoog gegaan en bestaan onder andere uit personeelskosten, huur van de 50 panden en voorraad.

Measure

De kosten worden vergeleken met de norm van het jaar ervoor en er blijkt dat de kosten 20% hoger zijn, zonder dat er meer omzet gedraaid is.

Analyse

In samenspraak met alle 50 filiaalhouders wordt gekeken wat de grootste kostenpost is geweest. Hieruit komen verschillende factoren aan het licht.

Gemiddeld blijkt dat bij alle filialen de voorraadkosten 15% hoger waren dan het jaar daarvoor, wat onder andere te maken heeft met te weinig variëteit waardoor ‘oudere’ modellen langer in het magazijn blijven liggen.

Improve

Gezamenlijk met de 50 filiaalhouders kijkt de directie naar mogelijke verbeteringen. Zo is het voorstel om te werken met een centraal magazijn, van waaruit 3x per week de filialen bevoorraad gaan worden.

Een andere mogelijkheid is om alleen gangbare banden op voorraad te hebben en de specifiekere typen autobanden in het centraal magazijn op te slaan. Voor de eerste oplossing wordt unaniem gekozen.

Control

Na een testperiode vindt er met alle filiaalhouders en de directie een evaluatie plaats. Het blijkt dat er vaker ‘nee’ verkocht moet worden aan klanten of dat klanten pas na enkele dagen geholpen kunnen worden.

Na deze evaluatie kijken zij naar de andere oplossing die zij voor handen hadden en besluiten gangbare autobanden per filiaal in voorraad te hebben en de rest vanuit het centrale magazijn aan te voeren. Natuurlijk zal ook na deze keuze een testperiode en evaluatie plaatsvinden en ook een doorberekening van de kosten is op zijn plaats.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Hoe pas jij het DMAIC model toe? Herken je de vijf stappen voor een goede uitwerking of zijn er meerdere? Wat zijn volgens jou belangrijke succesfactoren die kunnen bijdragen aan een goed resultaat?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. de Mast, J. & Lokkerbol, J. (2012). An analysis of the Six Sigma DMAIC method from the perspective of problem solving. International Journal of Production Economics, 139(2), 604-614.
2. Pyzdek, T. & Keller, P. A. (2003). The six sigma handbook. McGraw-Hill.
3. General Electric. (2006). Six Sigma. Available at: http://www.ge.com/sixsigma/. Accessed March 7, 2006.

Citatie voor dit artikel:
Mulder, P. (2013). DMAIC model. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/probleem-oplossen/dmaic-model/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 22/12/2013 | Laatste update: 26/01/2024

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/probleem-oplossen/dmaic-model/”>Toolshero: DMAIC model</a>

Article by:

Patty Mulder

Patty Mulder is een management expert op het gebied van competentie ontwikkeling, time management, persoonlijke effectiviteit en zakelijke communicatie. Naast content schrijven, is ze een business coach en verzorgt ze bedrijfstrainingen.