Positieve psychologie

Positieve psychologie: in dit korte artikel wordt positieve psychologie praktisch uitgelegd. Naast wat het is, belicht dit artikel ook de belangrijkste elementen en concepten, toepassingen, methoden en theorieën, en ten slotte tips en trucs. Veel plezier met lezen!

Wat is positieve psychologie?

Positieve psychologie is de wetenschappelijke studie naar hetgeen wat leven de moeite waard maakt. De studie legt de nadruk op zowel individueel als maatschappelijk welzijn. Het richt zich daarnaast op het verbeteren van de levenskwaliteit van mensen door positieve subjectieve ervaringen uit te lichten, evenals positieve individuele eigenschappen en positieve houdingen
(instellingen).

De positieve psychologie is een groeiend vakgebied waarin gezocht wordt naar gemeenschappelijke grond voor het verbeteren van welzijn.

Een voorbeeld van positieve psychologie is het onderzoeken van factoren die bijdragen aan geluk en welzijn, zoals de sociale banden van mensen, lichaamsbeweging en spiritualiteit.

Betekenis en oorsprong

Positieve psychologie wordt gedefinieerd door Martin Seligman en Mihaly Csikszemtmihalyi als “de wetenschappelijke studie van positief menselijk functioneren en bloeien op meerdere niveaus, waaronder de biologische, persoonlijke, rationele, institutionele, culturele en mondiale dimensies van het leven.”

Positieve psychologie ontstond als een apart domein binnen de psychologie in 1998, toen Martin Seligman het als thema koos voor zijn termijn als voorzitter van de American Psychological Association. Seligman is vooral bekend van zijn theorieën, zoals de Aangeleerde Hulpeloosheidstheorie en het PERMA model.

Positieve psychologie was een reactie op de focus van geestesziekten en negatief denken en verschoof de focus naar geluk, welzijn en positiviteit. Het bouwt voort op de fundamenten die gelegd zijn door de humanistische psychologie-beweging onder leiding van denkers zoals Abraham Maslow, Rollo May, James Martin en de Amerikaanse psycholoog Carl Rogers.

Belangrijkste elementen en concepten

Binnen deze vorm van psychologie draait het voornamelijk om het concept van eudaimonia, wat zoveel betekent als ‘het goede leven’. Het reflecteert op de factoren die het meest bijdragen aan een goed geleefd en vervuld leven. Het legt de nadruk op subjectief welzijn en geluk en moedigt het gebruik van karaktersterktes aan om geluk te zoeken en te vinden.

Positieve psychologie vult traditionele vakgebieden binnen de psychologie aan door het bevorderen van zelfbeeld en eigenwaarde. Het erkent de waarde van het bevorderen van positieve houdingen, optimisme en acceptatie van het verleden, het heden en de toekomst.

Toepassingen

Positieve psychologie kent verschillende waardevolle toepassingen bij het bevorderen van welzijn en geluk. Het onderzoekt factoren zoals sociale banden, lichaamsbeweging, meditatie en spiritualiteit als zaken die bijdragen aan geluk en welzijn.

Psychologen die de positieve psychologie aanhangen, streven ernaar om interventies te gebruiken die positieve houdingen bevorderen en negatieve gedachten minimaliseren. Het vakgebied richt zich ook op het analyseren van gezinnen, scholen, werkplekken en onderwijs als geheel, met als doel het verbeteren van de tevredenheid, productiviteit en andere positieve psychologische uitkomsten.

De wetenschap hierover heeft ook bijgedragen aan het begrip van concepten zoals kwaliteit van leven, welzijn, betekenisvol leven en spiritualiteit. Kwaliteit van leven omvat niet alleen fysiek en mentaal welzijn, maar bevat ook sociaaleconomische factoren. Het streven naar welzijn en een zinvol leven wordt beschouwd als een cruciaal onderdeel van deze vorm van psychologie.

Methoden en theorieën

Er zijn verschillende methoden, technieken en theorieën gebaseerd op de uitgangspunten van de positieve psychologie. Enkele daarvan worden hieronder kort toegelicht.

PERMA model

Het PERMA model is ontwikkeld door de bedenker van de term positieve psychologie, Martin Seligman. Het model identificeert vijf elementen die cruciaal zijn voor het ervaren van welzijn en het leiden van een gelukkig bestaan. PERMA staat voor:

• Positive emotions
• Engagement
• Relationships
• Meaning
• Accomplishments

Het model benadrukt dat deze elementen samenwerken om een goed geleefd leven te bevorderen.

Flow-theorie

De Flow-theorie van Mihaly Csikszentmihalyi stelt dat mensen het meeste voldoening ervaren wanneer ze zich bezighouden met activiteiten die een optimale balans bieden tussen uitdaging en vaardigheden. Flow treedt op wanneer iemand volledig opgaat in een activiteit en een staat van diepere betrokkenheid en focus bereikt.

Hapiness model van Tal Ben-Shahar

Het Hapiness model richt zich voornamelijk op het begrijpen en bevorderen van geluk. Het benadrukt het belang van positieve emoties, betekenisvolle relaties en het gebruik van sterke punten om geluk na te jagen. Het model sluit volledig aan bij de kernprincipes van positieve psychologie.

Snyder’s Hope theorie

Snyder’s Hope theorie richt zich op de motivatie en veerkracht van mensen die voortkomen uit het hebben van hoopvolle gedachten en doelstellingen in het leven. Positieve psychologie erkent het belang van hoop en optimisme als factoren die bijdragen aan welzijn en veerkracht.

Subjective Hapiness Scale

De Subjective Happiness Scale is een meetinstrument voor het beoordelen van subjectief geluk. Het is ontwikkeld om de subjectieve ervaringen van een persoon te meten en is gerelateerd aan positieve emoties en tevredenheid met het leven. Dit zijn belangrijke aspecten binnen de positieve psychologie.

Zelf-determinatietheorie

Deze Zelf-determinatietheorie richt zich op de intrinsieke motivatie en het bevorderen van autonomie in mensen. De theorie sluit nauw aan bij de principes van deze vorm van psychologie, vooral vanwege de nadruk op het belang van positieve gevoelens en het bereiken van welzijn.

Theorie van aangeleerde hulpeloosheid

De aangeleerde hulpeloosheid theorie van Martin Seligman richt zich op de overtuiging van mensen die het gevoel hebben dat ze geen controle hebben over hun eigen leven en dat ze daarom machteloos zijn om verandering teweeg te brengen. Positieve psychologie kan helpen bij het vaststellen van manieren om positieve emoties en hulpbronnen te cultiveren en in te zetten voor persoonlijk geluk en welzijn.

Mindfulness

Mindfulness is een staat van bewustzijn die gericht is op het hier en nu, zonder oordelen. Het is nauw verbonden met de positieve psychologie, omdat er nadruk wordt gelegd op het bevorderen van positieve motivatie en persoonlijk welzijn.

Vroom’s verwachtingstheorie

De verwachtingstheorie van Victor Vroom richt zich op de relatie tussen inspanningen, prestaties en motivatie. Positieve psychologie kan worden gekoppeld aan deze theorie vanwege de nadruk op het bevorderen van positieve motivatie en betrokkenheid bij activiteiten die waarde en betekenis hebben.

Daniel Pink’s motivatietheorie

De motivatietheorie van Daniel Pink benadrukt dat intrinsieke motivatie, autonomie en meesterschap belangrijke factoren zijn voor betrokkenheid en motivatie op het werk.

Tips en tricks

De artikelen die gelinkt zijn aan de tag positieve psychologie gaan allemaal over theorieën, modellen en technieken die te maken hebben met de grondbeginselen van de positieve psychologie zoals ontwikkeld door Martin Seligman. Mis je nog onderwerpen? Laat het weten in de opmerkingen onder een artikel of vul het contactformulier in.