Ethische beslissingen wekken vertrouwen en daarmee eerlijkheid, verantwoordelijkheid en zorg voor anderen. Het proces van ethische besluitvorming erkent deze voorwaarden en vereist een herziening van alle beschikbare opties, de eliminatie van onethische standpunten en het kiezen van het beste ethische alternatief.
Ethische beslissingen wekken vertrouwen en daarmee eerlijkheid, verantwoordelijkheid en zorg voor anderen. Het proces van ethische besluitvorming erkent deze voorwaarden en vereist een herziening van alle beschikbare opties, de eliminatie van onethische standpunten en het kiezen van het beste ethische alternatief.
Goede beslissingen zijn zowel effectief als ethisch. In professionele relaties zorgen goede beslissingen voor respect, vertrouwen en zijn in zijn algemeenheid in overeenstemming met goed burgerschap. Effectieve beslissingen zijn effectief als er bereikt wordt waar ze voor genomen zijn. Een keuze die onbedoelde resultaten oplevert, is niet effectief en dus niet goed.
De sleutel tot het nemen van goede beslissingen is om na te denken over de verschillende keuzes die voorliggen om de doelstellingen te bereiken. Het is om die reden ook erg belangrijk om het verschil te begrijpen tussen doelstellingen voor de korte termijn vs. doelstellingen voor de middel tot lange termijn.
Het nemen van ethische besluiten vereist een bepaalde gevoeligheid voor ethische kwesties en een methode om alle overwegingen die gekoppeld zijn aan een beslissing te onderzoeken. Het hebben van een methode of structuur voor het nemen van ethische besluiten is daarom essentieel. Nadat dit proces enkele keren is uitgevoerd, wordt de methode vertrouwd en kan er makkelijker door de stappen gelopen worden.
Hieronder volgt een beschrijving van methodes voor ethische besluitvorming.
Als ethiek niet gebaseerd is op religie, gevoelens, wet, sociale praktijken of wetenschap, waar is het dan wel op gebaseerd? Talloze filosofen en ethici hebben geprobeerd deze kritische vraag te beantwoorden. Ten minste vijf verschillende ethische normen of standaarden zijn voorgesteld. De belangrijkste worden hieronder toegelicht.
Deze benadering schrijft voor dat de handeling die het meest ethisch is, de handeling is de het meeste goeds oplevert en het minste schade berokkent. In andere woorden, de beslissing die de grootste balans oplevert tussen goed en kwaad.
In een bedrijfsomgeving is het dus de beslissing die de meeste baten oplevert en de minste schade toebrengt aan klanten, weknemers, aandeelhouders, milieu etc.
De rechtenbenadering suggereert dat de meest ethische beslissing die beslissing is die de morele rechten van alle betrokkenen het beste beschermt en respecteert. Deze benadering stelt dat mensen een waardigheid hebben die gebaseerd is op de menselijke natuur of hun vermogen om vrij te kiezen wat zij willen doen met hun leven.
Op basis van die waardigheid hebben ze het recht om door anderen als gelijk te worden behandeld en niet alleen als middel voor andere doeleinden.
Alle gelijken moeten gelijk worden behandeld. Aan dat idee heeft de Griekse filosoof Aristoteles en anderen bijgedragen. Tegenwoordig wordt dit idee gebruikt om aan te duiden dat ethische beslissingen iedereen gelijk behandeld. Indien niet gelijk, moet dit gebaseerd zijn om een norm die uitlegbaar is.
Mensen worden meer betaald voor hun harde werk als ze meer bijdragen aan de organisatie. Dat is eerlijk. Maar velen vragen zich af of de salarissen van CEO’s die soms honderd keer hoger zijn dan anderen wel eerlijk is. Is deze norm verdedigbaar?
De Griekse filosofen hebben tevens bijgedragen aan het idee dat het leven in een gemeenschap een goed is. Acties en handelen van mensen moeten daaraan bijdragen. Deze benadering suggereert dat relaties binnen de samenleving de basis zijn van ethisch redeneren en handelen. Respect en mededogen voor alle anderen, met name de kwetsbaren, zijn vereisten voor het in stand houden voor een ethisch verantwoorde manier van leven.
Een oude benadering van ethiek is de overtuiging dat ethisch handelen in overeenstemming moet gebeuren met bepaalde deugden die zorgen voor de ontwikkeling van de mensheid in het algemeen.
Deugden zijn neigingen en gewoonten die de mens in staat stelt om te handelen met het hoogste potentieel van het menselijk karakter.
Hieronder volgt een samenvatting van het stappenplan voor het ethische besluitvormingsproces.
Begin niet met het trekken van conclusies als de feiten nog niet op tafel liggen. Stel jezelf vragen over het vraagstuk dat voorligt, zoals de 5 keer waarom methode. Feiten zijn niet altijd makkelijk te vinden, met name in situaties waarin ethiek een belangrijk onderdeel speelt. Sommige feiten zijn niet beschikbaar of duidelijk aantoonbaar. Geef ook aan welke aannames gedaan worden.
Voordat er gekeken kan worden naar oplossingen of nieuwe plannen, moet eerst het ethische vraagstuk duidelijk worden gedefinieerd. Als er meerdere ethische focuspunten zijn dient alleen de belangrijkste eerst te worden behandeld.
Identificeer alle belanghebbenden. Wie zijn die primaire belanghebbenden? En wie zijn de secondaire belanghebbenden? Waarom zijn zij belanghebbenden bij deze kwestie?
Denk na over de mogelijke positieve en negatieve consequenties die verbonden zijn aan de beslissing. Wat is de magnitude van deze gevolgen? En wat is de kans dat deze gevolgen daadwerkelijk optreden? Maak onderscheid tussen gevolgen op de korte en lange termijn.
Ga na wat volgens de gemeenschap een goede beslissing zou zijn in deze context. Wat zou je ervan vinden als de nationale krant over jouw beslissing zou schrijven? Wat is de publieke opinie? Hoe is jouw karakter en persoonlijkheid van invloed op de te nemen beslissing?
Zijn er andere keuzes of alternatieven die nog niet overwogen zijn? Probeer extra oplossingen of keuzes te bedenken indien er een klein aantal in overweging wordt genomen.
Overweeg de opties op basis van de gevolgen van elke optie, de plichten en karakteraspecten. Welke argumenten zijn het meest geschikt om de keuze te rechtvaardigen?
