SMaC recept

SMaC recept: in dit artikel wordt het SMaC recept, uitgelegd door Jim Collins, praktisch uitgelegd. Na het lezen zal je de basis begrijpen van deze krachtige strategie tool.

Wat is het SMaC recept?

Het SMaC recept is een recept om gedefinieerde strategische bedrijfsplannen of concepten in realiteit om te zetten. Het acroniem SMaC staat voor Speciek, Methodisch en Consistent. Het SMaC recept komt uit hoofdstuk zes van het boek Great by Choice (2011), geschreven door Jim Collins en Morten Hansen.

Het hoofdstuk begint met een introductie van het SMaC recept, bestaande uit tien zeer specifieke principes of acties, in eenvoudige taal geschreven door toenmalig CEO Howard Putnam van Southwest Airlines in 1979 als reactie op de wijzigingen die werden geïntroduceerd door de Luchtvaartmaatschappij Dereguleringswet van 1978. Deze tien actiepunten bleken zo effectief, dat Collins en Hansen ze analyseerden en bestempelden als het SMaC recept.

In een onzekere, snel veranderende en meedogenloze omgeving hebben waardevolle plannen een duurzame werkwijze en aanpak nodig. Het doel van een SMaC recept is om een succesformule te creëren voor een plan dat daadwerkelijk levensvatbaar is.

Het recept is duidelijk en concreet, aangetoond door succesvolle implementaties in het verleden, en laat de hele onderneming haar krachten en inspanningen verenigen om als geheel tot een succesvol resultaat te komen. Het recept geeft duidelijke richtlijnen over wat er wel, en wat er niet moet gebeuren om het plan uit te voeren en creëert een repliceerbare en consistente succesformule bij juist gebruik.

SMaC recept : 10Xers

Collins en Hansen schetsten in hun boek Great by Choice de principes voor het bouwen van een succesvol bedrijf. In het boek geven ze antwoord op de vraag: ‘waarom en hoe gedijen sommige bedrijven in onzekerheid, zelfs chaos, terwijl andere bedrijven dit niet doen?’.

Het team achter het boek bestudeerde de bedrijven die tot grote hoogtes waren gestegen en gaven deze bedrijven de naam 10Xers. Een 10X organisatie is er een die hun industrie-indexen met een minimum van tien keer verslaan in een onstabiele omgeving. Collins en Hansen definieerden 10xers, in het hoofdstuk voorafgaand aan het SMaC recept, als stoïcijnse bedrijven die hun ogen op houden en accepteren, zonder te klagen, dat ze te maken hebben met krachten die ze niet zelf kunnen beheersen, geen nauwkeurige voorspellingen kunnen doen over gebeurtenissen in de toekomst en dat niets zeker is.

Toch verwerpen ze het idee dat geluk, chaos of een andere externe factor de slagingskans, of juist het falen, van bedrijven bepaalt.

Verder definieerden Collins en Hansen drie kerngedragingen om tot een succesvol bedrijf uit te groeien:

Fanatieke discipline

10xers vertonen extreme consistentie van acties, waarden, normen, doelen, prestaties en methoden. Ze zijn volkomen meedogenloos, monomaan en onbuigzaam in hun focus op het doel. Fanatiek gedisciplineerd betekent vaak een niet-conformerende houding ten opzichte van de buitenwereld.

Empirische creativiteit

Wanneer 10xers met onzekerheid worden geconfronteerd kijken ze niet meteen naar anderen om op een conventionele manier gebruik te maken van de kennis van anderen om de koers aan te passen bij de kleinste wijziging. Ze kijken primair naar empirisch bewijs en vertrouwen op directe observaties, praktische experimenten en tastbaar bewijsmateriaal. 10xers geven de voorkeur aan empirie als basis voor beslissende acties.

Productieve paranoia

10xers houden er een hoge mate van waakzaamheid op na en anticiperen daarom goed op bedreigingen en veranderingen in hun omgeving. Ze gaan ervan uit dat de omstandigheden zich tegen hen keren op het slechtst mogelijke moment. Ze geven gehoor aan hun angsten, bereiden zich voor en ontwikkelen noodplannen voor als het fout gaat met grote marges op het gebied van veiligheid. Productie paranoia maakt creatieve actie mogelijk, deze bedrijven zijn immers voorbereid.

Het SMaC Recipe geschreven door CEO Howard Putnam

In 1979 ontwikkelde Howard Putnam, toenmalig CEO van Southwest Airlines, een strategisch recept dat ervoor zou zorgen dat het bedrijf een 10xer werd in een tijd die in de luchtvaartindustrie berucht staat om de dereguleringen. De wetten zou hevige concurrentie ontketenen en elk bedrijf zou moeten gaan strijden voor het behoud van hun marktaandeel. Putnam versterkte de positie van zijn vliegmaatschappij door een strategie voor Southwest Airlines uit te schrijven met daarin 10 eenvoudige actiepunten:

1. Blijf een vliegmaatschappij voor korte afstanden
2. Gebruik de Boeing 737 als primair vliegtuig gedurende 10-12 jaar
3. Zorg voor een hoge vliegtuigbezetting en neem snelle bochten. In de meeste gevallen binnen 10 minuten
4. De passagier is ons nummer 1 product. Neem geen luchtvracht of post mee, alleen kleine pakketten met een hoge winstgevendheid en lage handelingskosten
5. Blijf lage tarieven vragen en hoge service bieden
6. Geen cateringbedrijven
7. Geen doorverkoop van tickets
8. Behoud Texas als eerste prioriteit
9. Houd het gezinsgevoel in de services en zorg voor een leuke sfeer. We zijn trots op onze medewerkers
10. Houd het simpel

Deze tien punten van Howard Putnam vormen het SMaC concept. De punten zijn specifiek, methodisch en consistent. Te zien in de lijst met actiepunten is dat het niet allemaal items hoeven te zijn die daadwerkelijk om actie vragen. Ook de punten die juist aangeven om iets niet te doen zijn belangrijk.

De term SMaC kan gebruikt worden op een aantal manieren: als bijvoeglijk naamwoord (‘Laten we een SMaC systeem bouwen’), als zelfstandig naamwoord (‘SMaC verlaagt het risico’), en als werkwoord (‘Laten we dit project SMaC’en). Een solide SMaC recept is bij juist gebruik een bedieningscode voor het omzetten van strategische concepten in de praktijk, en kan gedefinieerd worden in elke vorm en lengte en voor elke bedrijfstak, zolang het voldoet aan de eisen specifiek, methodologisch en consistent.

Samenvattend over het SMaC recept

Het SMaC recept, ontwikkeld door Howard Putnam en beschreven door Jim Collins en Morten Hansen in hun boek Great by Choice (2011), is een tool om conceptuele en strategische plannen om te zetten in de realiteit door een lijst van actiepunten op te stellen die specifiek, methodologisch en consistent is. Door de drie beschreven kerngedragingen, beschreven in het boek, over te nemen en deze te combineren met het opstellen van een SMaC recept is een ieder in staat om zijn of haar bedrijf uit te laten groeien tot een 10xer en de concurrentie achter zich te laten in een hoog dynamische en onzekere omgeving.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over het SMaC recept? Wat zijn volgens jou tips om uit te groeien tot een 10xer? Hoe denk jij dat een SMaC recept waardevol kan zijn voor bedrijven, of denk jij het recept op te kunnen stellen voor persoonlijke doelen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Collins, J., & Hansen, M. T. (2011). Great by Choice: Uncertainty, Chaos and Luck-Why some thrive despite them all. Random House.
2. Scott, L. (2015). Collins on Baldrige as a SMAC Recipe, Discipline, Creativity, and Paranoia.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2018). SMaC recept. Retrieved [insert date] from ToolsHero: https://www.toolshero.nl/strategie/smac-recept/

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=” https://www.toolshero.nl/strategie/smac-recept/>ToolsHero: SMaC recept</a>

Published on: 01/07/2018 | Last update: 14/01/2022

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.