CSR piramide (Carroll)

CSR piramide: in dit artikel wordt de CSR piramide van Carroll praktisch uitgelegd. Na het lezen begrijp je de basis van deze krachtige strategietool.

CSR piramide van Carroll uitgelegd

De CSR piramide van Carroll is een raamwerk dat uitlegt waarom en hoe organisaties hun sociale verantwoordelijkheid tegenover de maatschappij moeten nemen. De piramide is ontwikkeld door Archie B. Carroll en belicht de vier belangrijkste soorten verantwoordelijkheden van organisaties.

Deze zijn:

• Economische verantwoordelijkheid
• Juridische verantwoordelijkheid
• Ethische verantwoordelijkheid
• Filantropische verantwoordelijkheid

De piramide rust op winst. Dit fundament is noodzakelijk voor een bedrijf om te voldoen aan alle wet- en regelgeving. Voordat een bedrijf vervolgens zijn filantropische of discretionaire verantwoordelijkheid kan en moet nemen moet het ook voldoen aan zijn ethische verplichtingen.

Corporate Social Responsibility (CSR) definitie Carroll

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO), of Corporate Social Responsibility (CSR), is een populaire term sinds de jaren vijftig. Het belang van de term en de uitvoering ervan werd echter pas veel later duidelijk.

De basis van de moderne definitie van MVO is geworteld in het werk achter Archie Carroll’s piramide. Deze vierdelige definitie werd oorspronkelijk door Carroll gepubliceerd in 1979:

‘Maatschappelijk verantwoord ondernemen (CSR) houdt het gedrag van een onderneming in, dat deze economisch winstgevend is, zich aan de wet houdt, en ethisch en sociaal ondersteunend is.

Winstgevendheid en gehoorzaamheid aan de wet zijn de belangrijkste voorwaarden van maatschappelijk ondernemen, en bij het bespreken van de ethiek van het bedrijf, en de mate waarin het de samenleving waarin het bestaat steunt met bijdragen van geld, tijd en talent’.

In 1991 extraheerde hij deze in de vorm van een piramide. Het doel van de piramide was om het bouwsteenkarakter van het vierdelige raamwerk te illustreren. Dit geometrische ontwerp is gekozen omdat deze eenvoudig en tijdloos is. De economische verantwoordelijkheid werd geplaatst als de basis van de piramide omdat het een fundamentele vereiste is om in het bedrijfsleven het hoofd boven water te houden.

Net zoals het fundament van een gebouw de hele constructie overeind houdt, helpt duurzame winstgevendheid om de verwachtingen van de samenleving en andere organisaties te ondersteunen.

Relevantie CSR piramide van Carroll

Bijna 30 jaar nadat de piramide ontwikkeld werd is deze relevant als nooit tevoren. Het ontwerp wordt nog regelmatig aangehaald, gewijzigd, besproken en bekritiseerd door bedrijfsleiders, politici, academici en sociale commentatoren.

Om de ware relevantie van de CSR piramide van Carroll te begrijpen moet verder gekeken worden dan het debat, en meer gefocust worden op de praktische toepassing van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO).

Het belang van de piramide zal blijven bestaan, omdat de werkwijze die uiteengezet wordt door elke organisatie begrepen en uitgevoerd kan worden om zo de top van de piramide te bereiken.

Wat zijn de vier componenten van de CSR piramide van Carroll?

De vier verschillende soorten types verantwoordelijkheden die organisaties moeten nemen, weergegeven in de piramide, zijn:

Economische verantwoordelijkheid in de CSR piramide van Carroll

De economische verantwoordelijkheid van bedrijven gaat over het produceren van goederen en diensten die de samenleving nodig heeft, en deze met winst verkopen. Bedrijven hebben aandeelhouders die een redelijk rendement op hun investeringen verwachten en eisen, hebben werknemers die veilig en eerlijk hun betaalde baan willen uitvoeren, en hebben klanten die kwalitatief goede producten voor een eerlijke prijs willen kopen. Dit is de basis van de piramide, waar alle andere lagen op rusten.

Economische verantwoordelijkheid in maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is:

• Verantwoordelijkheid om winstgevend te zijn
• De enige manier om als bedrijf te overleven en de maatschappij te ondersteunen op de lange termijn

Juridische verantwoordelijkheid in de CSR piramide van Carroll

De juridische verantwoordelijk van bedrijven gaat over het naleven van minimale basisregels die zijn vastgesteld. Hieronder worden organisaties verwacht te opereren en functioneren.

De basisregels omvatten wet- en regelgeving die de visie van de maatschappij op gecodificeerde ethiek weerspiegelen. Het stelt vast hoe organisaties op een eerlijke manier hun bedrijfspraktijken verwoorden zoals vastgesteld door wetgevers op zowel federaal, als staats- en lokaal niveau.

Juridische verantwoordelijkheid in maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is:

• Presteren op een consistente manier in overeenstemming met de verwachtingen en eisen van de overheid en de wet
• Voldoen aan verschillende federale en lokale voorschriften
• Gedragen als trouwe staats- en bedrijfsburgers
• Vervullen van wettelijke verplichtingen
• Leveren van goederen en diensten die aan minimale wettelijke eisen voldoen

Ethische verantwoordelijkheid in de CSR piramide van Carroll

De ethische verantwoordelijkheid van bedrijven gaat verder dan de normatieve verwachtingen van de samenleving (lees: wet- en regelgeving). Daarnaast verwacht de samenleving dat organisaties hun zaken op een ethische manier beheren en uitvoeren.

Het nemen van de ethische verantwoordelijkheid houdt in dat organisaties activiteiten, normen en praktijken omarmen die niet vastgesteld zijn, maar toch verwacht worden.

Het onderscheid tussen wettelijke en ethische verwachtingen is lastig vast te stellen. De wet is vanzelfsprekend gebaseerd op ethische premissen, maar ethiek gaat verder.

Ethische verantwoordelijkheid in maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is onder anderen:

• Presteren op een manier die consistent is met de verwachtingen van de maatschappij
• Herkennen en respecteren van nieuwe of evoluerende ethische en morele normen die zijn aangenomen door de maatschappij
• Voorkomen dat ethische normen worden aangetast om doelstellingen te bereiken
• Goede zakelijke burgers zijn door te doen wat ethisch of moreel verwacht wordt
• Erkennen dat bedrijfsintegriteit en ethisch verwantwoord gedrag verder gaat dan het naleven van wet- en regelgeving

Filantropische of discretionaire verantwoordelijkheid in de CSR piramide van Carroll

De filantropische verantwoordelijkheid van bedrijven omvat de vrijwillige of discretionaire activiteiten en praktijken van bedrijven. Filantropie is geen letterlijke verantwoordelijkheid, maar wordt tegenwoordig verwacht van bedrijven en maakt deel uit van de verwachtingen van de maatschappij.

De aard van hoeveelheid van deze activiteiten is vrijwillig, en worden geleid door de wens van bedrijven om deel te nemen aan sociale activiteiten die over het algemeen niet in ethische zin van organisaties verwacht worden. Door filantropische of discretionaire activiteiten van bedrijven krijgt het publiek het gevoel dat het bedrijf iets terug wil doen voor de samenleving.

Om hieraan te voldoen nemen bedrijven verschillende vormen van filantropie aan, zoals giften, donaties, vrijwilligerswerk, gemeenschapsontwikkeling en alle andere discretionaire bijdragen aan de gemeenschap of groepen belanghebbenden die de gemeenschap vormen.

Voorbeeld CSR piramide van Archie Carroll

Succesvolle bedrijven hebben vaak veel mogelijkheden om hun verschillende verantwoordelijkheden te nemen. Toch wordt dit niet altijd gedaan. Hieronder staan enkele voorbeelden van bedrijven die dat dan wel dan niet gedaan hebben.

Voorbeeld economische verantwoordelijkheid

De economische verantwoordelijkheden van bedrijven is gericht op werkwijzen die groei van de onderneming op lange termijn mogelijk maken en tegelijkertijd voldoen aan de normen voor ethische, filantropische en juridische praktijken.

Een voorbeeld van een economisch verantwoordelijk bedrijf zijn bedrijven die productieprocessen aanpassen zodat gerecyclede producten gebruikt kunnen worden, en de materiaalkosten verlaagd kunnen worden. Dit komt de samenleving ten goede op meerdere manieren; verhoogde winstgevendheid, verlaagde ecologische voetafdruk.

Voorbeeld juridische verantwoordelijkheid

Het tweede leven van de CSR piramide van Carroll is de wettelijke verplichting van bedrijven om te voldoen aan wet- en regelgeving. Dat betekent ook niet de andere kant op kijken terwijl grijze delen van de wet genegeerd worden of niet volledig nageleefd. Dit brengt het bedrijf in gevaar.

Boetes kunnen hoog zijn voor het niet naleven van deze zakelijke wetten.

Een voorbeeld is het voldoen aan regelgeving van de voedsel- en warenautoriteit. Als iemand ziek wordt door toedoen van een organisatie kan een dure rechtszaak het gevolg zijn waaraan een bedrijf ten onder kan gaan. Dit zou vervolgens werknemers weer werkloos maken, en financiële tegenslagen veroorzaken voor leveranciers.

Voorbeeld ethische verantwoordelijkheid

De organisatorische focus op ethiek gaat vaak over het bieden van eerlijke arbeidsomstandigheden voor werknemers van bedrijven, en de werknemers van leveranciers. Eerlijke bedrijfspraktijken omvatten gelijke beloning voor gelijk werk, en compensatie-initiatieven.

Een voorbeeld van ethische arbeidspraktijken is bijvoorbeeld het gebruik van producten die zijn gecertificeerd met bijvoorbeeld een fairtrade-keurmerk. Ben & Jerry gebruikt bijvoorbeeld alleen fairtrade-gecertificeerde ingrediënten zoals suiker, koffie, bananen en vanille.

Voorbeeld filantropische/discretionaire verantwoordelijkheid

Filantropische initiatieven omvatten donaties in de vorm van tijd, geld of middelen aan goede doelen op lokaal, nationaal of internationaal niveau.

Medeoprichter van Microsoft, Bill Gates, is hier een goed voorbeeld van. Samen met zijn vouw Melinda Gates heeft hij de Bill and Melinda Gates Foundation opgericht, waar hij miljarden dollars aan gedoneerd heeft. De Bill and Melinda Gates Foundation focust zich op onder anderen de ontwikkeling van onderwijs, de uitroeiing van malaria, en landbouwontwikkeling. In 2014 was Bill Gates de meest genereuze filantroop ter wereld, en schonk hij 1.5 miljard dollar aan de Bill and Melinda Foundation.

Kritiek op de CSR pyramid Carroll

Het CSR-model van Archie Carroll was de eerste die het belang benadrukte dat organisaties hun sociale verantwoordelijkheid nemen, anders dan winstmaximalisatie. Toch stipte hij ook het belang aan dat organisaties wel degelijk winst moeten nastreven. Dit is een sterk punt ten opzichte van andere CSR-theorieën.

Cultuurverschillen

Het model heeft echter ook enkele beperkingen. Een daarvan is dat het op Amerikaanse (westerse) ervaringen is gebaseerd. Onder andere beweerden onderzoekers Crane en Maten dat het model geen conflicterende verplichtingen aanpakt, en hoe zowel de nationale als de bedrijfscultuur zich manifesteert.

Deze conclusie deden zij toen het werd toegepast op Europese bedrijven en opmerkten dat verschillende lagen van de piramide een verschillende betekenis kregen in verschillende Europese landen. Dat kwam volgens door sterk uiteenlopende historische en religieuze tradities en normen.

Andere punten van kritiek

• Mede dankzij de kritiek hierboven wordt het model als te simplistisch beschouwd door velen
• Anderen stellen dat ethische verantwoordelijkheid een belangrijkere positie zou moeten krijgen in de piramide
• Organisaties doen niet altijd wat zij zeggen als het gaat om maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

Samenvatting CSR piramide van Carroll

Samenvattend vormt de vierdelige definitie van verantwoord maatschappelijk ondernemen (MVO) een conceptueel kader voor organisaties dat de economische, juridische, ethische en filantropische of discretionaire verantwoordelijkheden omvat.

De economische verantwoordelijkheid van bedrijven om winst te maken wordt verwacht van het bedrijfsleven; de aandeelhouders van organisaties. De ethische verantwoordelijkheid van het bedrijfsleven wordt verwacht van de maatschappij.

De filantropische of discretionaire verantwoordelijkheid van de organisatie wordt verwacht en gewenst door de samenleving. Naarmate de tijd verstrijkt kan de definitie van elk van deze vier categorieën veranderen of evolueren.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over de CSR piramide van Carroll? Welke andere verantwoordelijkheden hebben bedrijven in jouw ogen? Welke rol hebben bedrijven in het oplossen van grote of zelfs mondiale problemen? Heb jij tips of opmerkingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Carroll, A. B., & Näsi, J. (1997). Understanding stakeholder thinking: Themes from a Finnish conference. Business Ethics: A European Review, 6(1), 46-51.
2. Carroll, A. B. (1999). Corporate social responsibility: Evolution of a definitional construct. Business & society, 38(3), 268-295.
3. Carroll, A. B. (2016). Carroll’s pyramid of CSR: taking another look. International journal of corporate social responsibility, 1(1), 3.
4. Jamali, D., & Carroll, A. (2017). Capturing advances in CSR: Developed versus developing country perspectives. Business Ethics: A European Review, 26(4), 321-325.
5. Pinkston, T. S., & Carroll, A. B. (1996). A retrospective examination of CSR orientations: have they changed?. Journal of Business Ethics, 15(2), 199-206.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2020). CSR piramide (Carroll). Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/strategie/csr-piramide-carroll/

Published on: 01/09/2020 | Last update: 20/04/2022

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/strategie/csr-piramide-carroll/”>Toolshero: CSR piramide (Carroll)</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.