Herzberg motivatie theorie

Herzberg motivatie theorie - Toolshero

Herzberg motivatie theorie: in dit artikel wordt de Herzberg motivatie theorie, ontwikkeld door Frederick Herzberg praktisch uitgelegd. Naast wat deze theorie inhoudt, belicht dit artikel ook hoe deze theorie kan worden toegepast, de kritiek op de Herzberg-twee-factorentheorie en een samenvatting met de belangrijkste inzichten. Na het lezen begrijp je de kern van deze effectiviteitstheorie over het motiveren van je medewerkers. Veel plezier met lezen!

Wat is de Herzberg motivatie theorie?

Deze theorie, ook wel de Motivatie theorie, Motivation-Hygiene Theory of dual-factor theory genoemd, is in 1959 op papier gezet door Frederick Herzberg.

Deze Amerikaanse psycholoog, die erg geïnteresseerd was in de motivatie en de ‘job satisfaction’ van mensen, bedacht deze theorie. Door middel van een onderzoek, waarbij hij een groep mensen vroeg naar hun goede en slechte ervaringen op werkgebied bracht hij dit in kaart. Hij vond het opvallend dat de antwoorden over goede ervaringen erg afweken van de slechte ervaringen.

Gratis e-book bij Toolshero

Op basis hiervan ontwikkelde hij de theorie dat de werktevredenheid van mensen afhangt van 2 soorten factoren. Factoren voor satisfaction (motivators/satisfiers) en factoren van dissatisfaction (hygienefactors/dissatisfiers).

Onder de motivatiefactoren/ satisfiers vallen zaken als prestatie, erkenning, status van de baan, verantwoordelijkheid en mogelijkheden voor groei.

Hygiënefactoren/dissatisfiers hebben onder ander betrekking op salaris, secundaire arbeidsvoorwaarden, relatie met collega’s, fysieke werkomgeving en de relatie tussen leidinggevende en werknemer.

Herzberg beweert in zijn Herzberg motivatie theorie dat deze factoren naast elkaar functioneren. Oftewel, tevredenheid en ontevredenheid zijn niet elkaars tegenovergestelde. De ontevredenheid wegnemen bij werknemers, door bijvoorbeeld een hoger salaris te bieden, heeft niet tot gevolg dat de werknemer dan tevreden is. De werknemer is dan slechts niet meer ontevreden.

Herzberg motivatie theorie dimensies - Toolshero

Figuur 1 – Herzberg motivatie theorie dimensies

In een werksituatie kunnen er 4 combinaties voorkomen:

1: Hoge hygiëne en hoge motivatie

Dit is de ideale situatie. De werknemers zijn heel gemotiveerd en hebben weinig klachten.

2: Hoge hygiëne en lage motivatie

Werknemers hebben weinig klachten, maar zijn niet echt gemotiveerd, ze zien het werk als een salarisstrookje.

3: Lage hygiëne en hoge motivatie

Werknemers zijn gemotiveerd, hun werk is uitdagend, maar hebben wel klachten over salaris of arbeidsomstandigheden.

4: Lage hygiëne en lage motivatie

Dit is de slechtst denkbare situatie, werknemers zijn niet gemotiveerd en hebben veel klachten.

Herzberg motivatie theorie combinaties - Toolshero

Figuur 2 – Herzberg motivatie theorie combinaties

KITA factoren

Het aanpassen van de hygiënefactoren, die Herzberg ook wel de KITA-factoren noemde (Kick in the Ass), hebben vaak slechts een korte termijn effect dat snel uitgewerkt is. Terwijl het veranderen van de motivatiefactoren een langduriger en blijvend effect hebben op de prestaties van de medewerkers.

Hoe pas je de Herzberg motivatie theorie toe?

Organisaties en hun managers willen het best presterende team. Maar hoe motiveer je dat team? Motiveren heeft weinig zin als de hygiënefactoren niet op orde zijn. Je kan mensen pas echt motiveren als de zaken die ze dwarszitten, waar ze over klagen, weggenomen worden.

Neem de ‘ontevredenheid’ weg

Om dit voor elkaar te krijgen zal je allereerst alle aspecten die een rol spelen boven tafel moeten krijgen. Waar gaan de klachten over, wat speelt er, wat zijn de onderlinge verhoudingen?

In het algemeen zijn de volgende aspecten belangrijk:

  • Pak de bureaucratie binnen de organisatie aan
  • Zorg voor ondersteunende en effectieve supervisie
  • Creëer een werkomgeving met respect voor alle werknemers
  • Betaal eerlijke salarissen
  • Voorzie in waardevol werk voor alle werknemers om zo de status van de functies op te bouwen
  • Verschaf baangarantie

Als de ontevredenheid is weggenomen is, kan de organisatie gericht werknemers gaan motiveren

Creëer voorwaarden voor ’tevredenheid’

Bij motivatie binnen de organisatie kun je denken aan:

  • Gelegenheid bieden om te presteren
  • Het waarderen de bijdragen van werknemers
  • Het aansluiten van werk bij de talenten en mogelijkheden van werknemers
  • Ieder team zo veel mogelijk verantwoordelijkheid geven
  • Het bieden van doorgroeimogelijkheden binnen de organisatie
  • Het aanbieden van training en ontwikkelingsmogelijkheden

Organisaties zijn geneigd om de korte termijn Kick In The Ass maatregelen te nemen, omdat die het minst ingrijpend zijn voor de organisatiestructuur. Meer salaris, betere arbeidsvoorwaarden etc. De motiverende maatregelen vergen meer investering en verandering van organisatiecultuur.

Kritiek op de Herzberg motivatie theorie

De Herzberg motivatie theorie wordt veelvuldig gebruikt, maar er is een aantal kritiekpunten. Een van de kritiekpunten is het feit dat ‘de mens’ geneigd is om, als alles goed gaat, te kijken naar de aspecten van zijn werk die hij leuk vindt en dit vooral op zichzelf betrekt. Gaat het minder goed, dan lijken externe factoren een grotere rol te gaan spelen.

Daarnaast is de kritiek dat de Herzberg motivatie theorie er van uit gaat dat ‘job satisfaction’ zorgt voor meer productiviteit. Er zijn genoeg redenen om dit tegen te spreken, zoals externe omstandigheden die de productiviteit kunnen beïnvloeden. Herzberg heeft dit in zij onderzoek en bij de uitwerking van zij theorie niet meegenomen.

Samenvattend over de Herzberg motivatie theorie

De Herzberg motivatie theorie is een theorie die gaat over de motivatie van werknemers.

De theorie gaat er van uit dat werknemers aan de ene kant ontevreden kunnen zijn met hun werk. Dit hangt vaak samen met de zogenaamde ‘hygiënefactoren’ als salaris en arbeidsomstandigheden. Aan de andere kant staat de tevredenheid van de werknemers, dat samenhangt met de zogenaamde ‘motivatie factoren’. Deze factoren zijn zaken als mogelijkheden tot ontwikkeling, grote verantwoordelijkheid en waardering.

Volgens Frederick Herzberg bestaan deze factoren naast elkaar. Het wegnemen van de omstandigheden die zorgen voor ontevredenheid zorgt niet recht evenredig voor tevreden werknemers. Om een team te motiveren via de motivatie factoren, moeten wel eerst de hygiene factoren aangepakt worden.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Zou jij de Herzberg motivatie theorie kunnen gebruiken bij het motiveren van je werknemers? Hoe zou jij het toepassen? Gebruik je de Herzberg motivatie theorie al en heb je tips en tricks of aanvullingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

  1. DeShields Jr, O. W., Kara, A., & Kaynak, E. (2005). Determinants of business student satisfaction and retention in higher education: applying Herzberg’s two-factor theory. Herzberg, F. (1959). Work and motivation. Behaviour science concepts and management application: Studies in personnel policy, 216.
  2. Herzberg, F. (1969). Job enrichment pays off. Harvard Business Review, 47(2), 61-78.
  3. Herzberg, F. (2005). Motivation-hygiene theory. Organizational behavior one: Essential theories of motivation and leadership, eds JB Miner, ME Sharpe Inc, New York, 61-74.

Citatie voor dit artikel:
Kuijk, A. (2018). Herzberg motivatie theorie. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/psychologie/herzberg-motivatie-theorie/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 20/02/2023 | Laatste update: 05/10/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/psychologie/herzberg-motivatie-theorie/”>Toolshero: Herzberg motivatie theorie</a>

Interessant artikel?

Geef je waardering of deel het artikel via social media!

Gemiddelde beoordeling 4 / 5. Totaal aantal beoordelingen: 4

Dit artikel is nog niet beoordeeld! Wees de eerste met jouw beoordeling.

We vinden het jammer dat het artikel niet waardevol voor je was

Laat ons dit artikel verbeteren!

Vertel ons wat er beter kan aan het artikel? Wat mis je bijvoooebeeld of wat kan worden aangevuld?

Anneke Kuijk
Article by:

Anneke Kuijk

Anneke Kuijk is een tekstschrijver die de kwaliteiten heeft om informatie te analyseren en daar de kern uit te halen. Dit zet ze om in begrijpelijke en goed leesbare teksten. Naast content schrijven, is ze ook actief als docent (taal)inburgering en op vele manieren actief met taal.

Tags:

Geef een reactie