Maslach Burnout Inventory (MBI): de uitleg en test

Maslach Burnout Inventory (MBI): in dit artikel wordt de Maslach Burnout Inventory (MBI), ontwikkeld door Christina Maslach en Susan E. Jackson praktisch uitgelegd. Naast de uitleg wat deze vragenlijst is, belicht dit artikel ook de toepassing en betrouwbaarheid, de versies van deze vragenlijst, het belang en de praktische toepassingen in organisaties. Ook worden de voordelen en beperkingen toegelicht en de rol van leiderschap bij burn-outpreventie. Tevens bevat dit artikel een Burn-out Zelfevaluatietest. Veel leesplezier!

Wat is de Maslach Burnout Inventory (MBI)

De Maslach Burnout Inventory (MBI) is een psychometrisch hulpmiddel dat in 1981 is ontworpen door Christina Maslach en Susan E. Jackson. Het is internationaal erkend als de norm voor het evalueren van beroepsmatige burn-out en is gebaseerd op drie aspecten: emotionele uitputting, depersonalisatie en een afname van persoonlijke vaardigheden.

Het Maslach Burnout Inventory (MBI) is ontwikkeld om zowel de ernst als het patroon van burn-out te evalueren, evenals de mogelijke oorzaken en elementen die een burn-out kunnen veroorzaken. Het wordt vaak toegepast in zowel onderzoek als praktijk, zoals in de gezondheidszorg, het onderwijs en andere sectoren waar er veel interactie met mensen is.

Wat houdt het precies in?

De Maslach Burnout Inventory (MBI) is een vragenlijst waarin mensen hun ervaringen met burn-out kunnen delen. De vragenlijst omvat tussen de 16 en 22 vragen, afhankelijk van de versie, en meet drie belangrijke elementen van burn-out: emotionele uitputting, depersonalisatie en een afname van persoonlijke vaardigheden.

Emotionele uitputting

Emotionele uitputting verwijst naar het gevoel dat iemand volledig door het werk is uitgeput. Dit kan zich uiten in vermoeidheid, een tekort aan energie en een gevoel van overheersing.

Depersonalisatie

Depersonalisatie, ook wel cynisme genoemd, beschrijft een afstandelijke of onpersoonlijke houding tegenover cliënten, collega’s of studenten. Mensen met hoge scores op depersonalisatie ervaren vaak een zekere emotionele afstand en kunnen minder empathie tonen.

Afname van persoonlijke vaardigheden

Verminderde persoonlijke bekwaamheid gaat over het gevoel dat men tekortschiet in zijn werk, minder effectief is en geen voldoening haalt uit prestaties.

De vragen worden meestal beantwoord op een Likertschaal, variërend van “nooit” tot “dagelijks”. De scores per dimensie geven inzicht in de mate waarin iemand burn-outverschijnselen ervaart en helpen om te begrijpen op welke gebieden ondersteuning nodig is.

Toepassing en betrouwbaarheid

De Maslach Burnout Inventory (MBI) wordt wereldwijd gebruikt in zowel onderzoek als de praktijk om burn-out te meten en te begrijpen. Het instrument is uitgebreid gevalideerd en staat bekend om zijn betrouwbaarheid en nauwkeurigheid in het meten van de drie dimensies van burn-out.

Het is belangrijk te benadrukken dat de MBI een zelfrapportage-instrument is en bedoeld als hulpmiddel om inzichten te verkrijgen in werkgerelateerde stress en burn-out, maar niet als diagnostisch instrument voor formele medische beoordeling.

Het gebruik van de MBI kan organisaties helpen om vroegtijdig signalen van burn-out bij medewerkers te herkennen, interventies te plannen en het welzijn binnen teams te verbeteren.

Door scores per dimensie te analyseren, kunnen gerichte maatregelen worden genomen om bijvoorbeeld emotionele uitputting te verminderen, depersonalisatie tegen te gaan en het gevoel van persoonlijke effectiviteit te versterken.

Versies van Maslach Burnout Inventory (MBI)

Sinds de oorspronkelijke ontwikkeling zijn er verschillende versies van de MBI ontwikkeld om tegemoet te komen aan de specifieke context van verschillende beroepsgroepen.

• MBI-HSS (Human Services Survey): De originele versie, gericht op professionals in de gezondheidszorg en sociale dienstverlening.
• MBI-HSS (MP) (Medical Personnel): Een aangepaste versie voor medisch personeel, met licht gewijzigde formuleringen.
• MBI-ES (Educators Survey): Speciaal ontwikkeld voor het onderwijs, inclusief leraren, administratief personeel en vrijwilligers.
• MBI-GS (General Survey): Voor gebruik in andere beroepsgroepen, zoals klantenservice, productie en management.
• MBI-GS (S) (Students): Voor volwassen studenten, zoals degenen die zijn ingeschreven in hogeschool- en universitaire programma’s.

Elke versie is zorgvuldig aangepast zodat de vragen aansluiten bij de dagelijkse ervaringen en uitdagingen van de doelgroep.

Maslach Burnout Inventory test en Toolshero

De Maslach Burnout Inventory (MBI) is een internationaal erkend, maar auteursrechtelijk beschermd instrument en mag niet vrij worden verspreid of aangepast.

Omdat wij geloven in het belang van toegankelijke en praktische kennis, heeft Toolshero een eigen praktische Burn-out Zelfevaluatietest ontwikkeld die gebaseerd is op de drie wetenschappelijk onderbouwde dimensies van de MBI:

• Emotionele uitputting
• Depersonalisatie
• Verminderde persoonlijke bekwaamheid

De Toolshero Burn-out Zelfevaluatietest helpt je om vroegtijdig signalen van overbelasting te herkennen en inzicht te krijgen in je energiebalans, motivatie en werkbeleving.

De test is praktisch, eenvoudig in te vullen en geeft houvast om in gesprek te gaan over stress, herstel en duurzame inzetbaarheid.

Het belang van MBI

Het Maslach Burnout Inventory (MBI) is van cruciaal belang voor organisaties die het welzijn van hun medewerkers serieus nemen. Burn-out is een complex en veelvoorkomend probleem dat niet alleen de gezondheid van werknemers bedreigt, maar ook de productiviteit en het functioneren van organisaties.

De MBI biedt een wetenschappelijk onderbouwd en gevalideerd instrument om burn-out te meten. De eerder benoemde driedimensionale benadering maakt het mogelijk om gerichte interventies te ontwikkelen die inspelen op de specifieke aspecten van burn-out binnen een organisatie.

Daarnaast benadrukt onderzoek dat de MBI een belangrijke rol speelt in het begrijpen van de aard van burn-out, wat essentieel is voor het ontwikkelen van effectieve interventies.

Het stelt organisaties in staat om niet alleen de ernst van burn-out te beoordelen, maar ook de onderliggende oorzaken en risicofactoren te identificeren.

Door deze inzichten kunnen organisaties strategieën implementeren die gericht zijn op het verbeteren van de werkstructuur, het verminderen van werkstress en het bevorderen van een gezonde werkcultuur.

Praktische toepassingen in organisaties

De Maslach Burnout Inventory wordt in organisaties vaak ingezet door HR-afdelingen, managers en arbodiensten om inzicht te krijgen in de werkdruk en het welzijn van medewerkers.

Door periodiek de MBI af te nemen, kunnen organisaties vroegtijdig signalen van burn-out opsporen en gerichte interventies plannen.

HR-professionals gebruiken de resultaten bijvoorbeeld om trends in emotionele uitputting of depersonalisatie binnen teams te monitoren en om preventieve maatregelen te ontwikkelen, zoals trainingen in stressmanagement, aanpassing van werkbelasting of het verbeteren van werkprocessen.

Managers kunnen met de inzichten uit de MBI individuele gesprekken voeren, coachingstrajecten starten of de teamdynamiek verbeteren. Arbodiensten benutten de informatie voor het opstellen van gezondheids- en preventiebeleid en om uitval door burn-out te beperken.

Door de MBI systematisch te integreren in welzijnsprogramma’s, kunnen organisaties niet alleen het risico op burn-out verminderen, maar ook het werkplezier, werkgeluk en de productiviteit van medewerkers verhogen.

De voordelen en beperkingen

De Maslach Burnout Inventory biedt organisaties en onderzoekers een aantal duidelijke voordelen. Het is wereldwijd gevalideerd en wetenschappelijk onderbouwd, waardoor het betrouwbaar inzicht geeft in de drie kernaspecten van burn-out: emotionele uitputting, depersonalisatie en verminderde persoonlijke bekwaamheid.

Het instrument is flexibel toepasbaar in diverse sectoren en beroepsgroepen en kan zowel individueel als op teamniveau worden gebruikt. Bovendien helpt de MBI bij het ontwikkelen van gerichte interventies en preventieve maatregelen door inzicht te bieden in specifieke stressfactoren binnen een organisatie.

Toch kent de MBI ook beperkingen. Omdat het een zelfrapportage-instrument is, kunnen scores subjectief beïnvloed worden door persoonlijke percepties of de wens om sociaal wenselijke antwoorden te geven.

De MBI is daarnaast geen diagnostisch instrument: een hoge score op burn-outverschijnselen betekent niet automatisch dat een medische diagnose van burn-out gesteld kan worden. Verder biedt de MBI alleen een momentopname van de ervaren stress en uitputting, waardoor herhaalde metingen nodig zijn om trends en veranderingen in de tijd te volgen.

De rol van leiderschap en organisatiecultuur bij burn-outpreventie

Hoewel de Maslach Burnout Inventory zich richt op individuele ervaringen, speelt de organisatiecontext een minstens zo grote rol bij het ontstaan en voorkomen van burn-out.

Leiderschap, communicatie en werkcultuur hebben directe invloed op hoe medewerkers stress ervaren en ermee omgaan.

Onderzoek toont aan dat een ondersteunende leidinggevende stijl, waarin empathie, erkenning en autonomie centraal staan, de kans op burn-out aanzienlijk kan verkleinen. Wanneer managers actief luisteren, duidelijke prioriteiten stellen en ruimte bieden voor herstel, voelen medewerkers zich veiliger en meer gewaardeerd.

Daarnaast is een gezonde organisatiecultuur essentieel. Teams die open kunnen praten over werkdruk, fouten of persoonlijke grenzen, ontwikkelen meer veerkracht.

Het integreren van de MBI-resultaten in periodieke teamgesprekken helpt om niet alleen individuele problemen te signaleren, maar ook structurele oorzaken aan te pakken. Denk aan een te hoge werkdruk, onduidelijke verantwoordelijkheden of een gebrek aan sociale steun. Door deze data te combineren met gesprekken over werkgeluk en motivatie, ontstaat een vollediger beeld van welzijn op de werkvloer.

Tot slot kunnen organisaties veel winnen door de MBI niet uitsluitend te zien als meetinstrument, maar als onderdeel van een breder welzijnsbeleid.

Het periodiek bespreken van trends, het trainen van leidinggevenden in mentale gezondheid en het stimuleren van herstelmomenten dragen allemaal bij aan duurzame inzetbaarheid. Zo helpt de MBI niet alleen bij het meten van stress, maar ook bij het creëren van een cultuur waarin preventie en mensgericht leiderschap centraal staan.

Conclusie

De Maslach Burnout Inventory is een essentieel instrument voor iedereen die burn-out bij medewerkers wil begrijpen, voorkomen of aanpakken.

De MBI biedt niet alleen inzicht in de ernst van burn-outverschijnselen, maar maakt ook duidelijk op welke dimensies (emotionele uitputting, depersonalisatie en verminderde persoonlijke bekwaamheid) iemand het meest kwetsbaar is. Deze diepgaande analyse stelt organisaties in staat om gerichte interventies te ontwikkelen, zoals coaching, stressmanagementprogramma’s of aanpassingen in werkdruk en teamprocessen.

Voor HR-professionals, leidinggevenden en onderzoekers betekent de MBI dat ze niet langer moeten afgaan op gevoel of incidentele signalen, maar objectieve en gevalideerde informatie hebben om beslissingen te nemen over welzijnsbeleid. Door regelmatig metingen uit te voeren, kunnen trends in burn-out binnen teams en afdelingen worden gevolgd en kan vroegtijdig worden ingegrepen voordat uitval of langdurige klachten ontstaan.

💡 Tip: Wil je nog meer inzicht krijgen in het welzijn en de betrokkenheid van medewerkers? Lees dan ook zeker het artikel over de Utrecht Work Engagement Scale (UWES). In dat artikel ontdek je hoe dit meetinstrument werkbetrokkenheid in kaart brengt aan de hand van de drie dimensies: bevlogenheid, toewijding en absorptie. Deze informatie is bijzonder waardevol om te begrijpen welke factoren bijdragen aan motivatie en energie op de werkvloer. Door de inzichten van het MBI te combineren met die van de UWES, kun je niet alleen burn-out signaleren, maar ook actief werken aan het vergroten van werkplezier en betrokkenheid binnen jouw organisatie.

Nu is het jouw beurt

Wat neem jij mee uit dit artikel over Maslach Burnout Inventory (MBI)? Voel je je geïnspireerd om burn-out preventie en -onderzoek binnen jouw organisatie aan te pakken? Heb je hier al eerder mee te maken gehad en wat waren jouw successen en leerpunten in deze?

Deel jouw ervaringen, vragen of succesverhalen in het commentaarveld hieronder.

Aanbevolen literatuur en boeken over Maslach Burnout Inventory (MBI)

1. 📚 Hamming, C. & Vandenabeele, R. (2024). De burn-out reset – Herstel je ontregelde stresssysteem. Uitgeverij Lucht
2. Maslach, C., Jackson, S. E., & Leiter, M. P. (2018). Maslach Burnout Inventory™ Manual (4th ed.). Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press / Mind Garden. → De officiële handleiding voor de MBI: bevat instructies voor afname, scoring, interpretatie, en uitleg van de verschillende versies (HSS, GS, etc.).
3. 📚 Maslach, C., & Leiter, M. P. (2022). The Burnout Challenge: Managing People’s Relationships with Their Jobs. Boston, MA: Harvard Business Review Press. → Een meer toegankelijke boekpublicatie van de ontwikkelaars, waarin naast meten ook interventies en organisatiecontext aan bod komen — relevant voor wie de MBI wil koppelen aan interventie-beleid.
4. 📚 Maslach, C. (1982). Burnout: The Cost of Caring. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. → Een klassieke tekst van een van de pioniers: legt de achtergrond van het burn-outsyndroom uit, waar de MBI uit voortkomt.
5. Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behaviour, 2(2), 99-113. https://doi.org/10.1002/job.4030020205 → Eerste publicatie waarin de MBI-constructie en -meting wordt gepresenteerd: waardevol voor wie de basis wil begrijpen.
6. Rohland, B., Kruse, J., & Mueller, C. (2023). Use of the Maslach Burnout Inventory among public health care professionals: A scoping review. JMIR Mental Health, 10(1), e44195. https://doi.org/10.2196/44195 → Recent overzicht van onderzoek met de MBI in de praktijk (gezondheidszorg) — laat zien hoe breed de toepassing is.
7. Schaufeli, W. B., Bakker, A. B., Hoogduin, K., Schaap, C., & Kladler, A. (2001). On the clinical validity of the Maslach Burnout Inventory and the Burnout Measure. Psychology & Health, 16(5), 565-582. https://doi.org/10.1080/0887044021000023864 → Een kritische evaluatie van de MBI-validiteit: goed voor wie wil begrijpen hoe robuust de meting is.
8. Yadama, G. N., & Drake, B. (1995). Confirmatory factor analysis of the Maslach Burnout Inventory. Social Work Research, 19(3), 184-192. https://doi.org/10.1093/swr/19.3.184 → Onderzoekt met factoranalyse de psychometrische structuur van de MBI — nuttig voor methodologische verdieping.

Citatie voor dit artikel:
Weijers, L. (2025). Maslach Burnout Inventory (MBI). Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/psychologie/maslach-burnout-inventory/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 20/10/2025 | Laatste update: 20/10/2025

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/psychologie/maslach-burnout-inventory/”>Toolshero:Maslach Burnout Inventory (MBI)</a>

Artikel door:

Lars Weijers

Lars Weijers is een ervaren tekstschrijver met een ruime marketing communicatie achtergrond. Zijn specialismes liggen bij creatief en actief schrijven, in combinatie met een goede vindbaarheid in de zoekmachine. Daarnaast werkt Lars als event- en accountmanager met commerciële focus.