DISC test: de uitleg, analyse en vragenlijst

DISC test: in dit artikel wordt het DISC test van William Moulton Marston praktisch uitgelegd. Het artikel begint met een algemene definitie en uitleg van de DISC test, gevolgd door een uitleg over de verschillende persoonlijkheidstypes en de toepassing van deze methode. Tevens bevat dit artikel de DISC test vragenlijst welke je kunt downloaden, invullen en jouw eigen persoonlijkheidsstijl kan achterhalen. Veel leesplezier!

Wat is de DISC test?

Waarom vinden sommige mensen veranderingen vervelend en waarom zoeken anderen verandering juist op? Waarom nemen bepaalde mensen de leiding en willen anderen juist veel liever volgen? Zomaar een aantal vragen, die met behulp van het DISC test beantwoord kunnen worden.

De DISC test, of DISC analyse is een persoonlijkheidsanalyse. De gedragstest is ontwikkeld door psycholoog William Moulton Marston.

Met de DISC test krijgen mensen diepgaand inzicht in hun eigen persoonlijkheidsstijl en die van anderen. De DISC test werd op verschillende universiteiten, onafhankelijk van elkaar onderzocht en behaalde 90% betrouwbaarheidsscore.

DISC test: gedragsstijlen

De letters DISC vertegenwoordigen vier persoonlijkheidsstijlen, die ook wel temperamenten worden genoemd: Dominant, Invloed (beïnvloedend), Stabiel en Consciëntieus.

De DISC test geeft inzicht in gedrag en de verschillen tussen mensen. Een hoge D uit het DISC profiel wil bijvoorbeeld graag winnen. Toch heeft de stijl die iemand heeft niks te maken met goed of fout. Er wordt enkel onderscheid gemaakt tussen verschillende persoonlijke stijlen.

Ook komt naar voren hoe hun behoeftes invloed op hun gedrag hebben. Elk persoon heeft een voorkeur voor één temperament, maar ook andere stijlen kunnen wel degelijk aan de orde komen. De DISC test zet twee assen recht tegenover elkaar. Enerzijds is dit Indirect versus Direct en anderzijds is dit Taakgericht versus Mensgericht.

De test bestaat uit drie stappen.

Figuur 1 – het DISC model raamwerk

Direct – Indirect

In drie stappen wordt gekeken wat voor temperament iemand heeft. In stap 1 wordt bepaald of iemand indirect of direct is.

Direct gedrag wordt gekenmerkt doordat iemand graag zelf het woord neemt, duidelijk en luid praat, initiatief vol is, onrustig kan bewegen en aanwezig is. Indirect gedrag wordt gekenmerkt door bedachtzaamheid, goed luisteren, wachten tot een ander initiatief neemt, rustig praten en bewegen en bescheiden opstelling.

Taakgericht – Mensgericht

In stap 2 wordt onderzocht of iemand taakgericht of juist mensgericht is. Taakgericht gedrag wordt gekenmerkt door doelgericht werken aan taken en processen.

Een dergelijk persoon heeft sterk behoefte aan kennis, feiten en argumenten en gaat graag de discussie aan. Hij neemt beslissingen op basis van feiten.

Mensgericht gedrag daarentegen wordt gekenmerkt doordat iemand goed contact met anderen wil hebben, harmonieus is en de discussie of het conflict uit de weg gaat. Hij zal op basis van emoties beslissingen nemen.

Daarna volgt stap 3, waarin de uitkomsten van stap 1 en 2 gecombineerd worden. Vervolgens komt daar één van de DISC test stijlen of temperamenten uit.

DISC Personality Test: Dominant Type

Dominant wordt gekenmerkt door assertief gedrag, resultaatgerichtheid, op luide toon praten, het nemen van risico´s en een ongeduldige uitstraling. Deze persoon zorgt ervoor dat dingen gebeuren.

Iemand die hoog scoort op dominantie en geïdentificeerd wordt als een persoonlijkheidstype “D”, wordt verder gekenmerkt door directheid, assertiviteit, onafhankelijkheid en besluitvaardigheid. Deze personen gedijen op uitdagingen en ambitieuze doelen, waarbij ze actie verkiezen boven analyse bij het voltooien van taken.

D-types zijn intense concurrenten die serieus zijn wanneer ze hun mening uiten of vragen stellen.

Ze zijn comfortabel met conflict en drukken harder door dan andere meer passieve persoonlijkheidsstijlen om hun wil op te leggen en controle over een situatie te nemen, wat anderen kan helpen bij persoonlijke groei.

Temperament in dit DISC Personality type

Een D-persoonlijkheid spreekt zelfverzekerd en is snel klaar met een gesprek als dat niet ergens heen gaat. Hun ideeën zijn op hoog niveau, ze zijn uitgesproken en soms direct.

Daardoor het gemakkelijk is om te begrijpen waar ze staan over een kwestie. Ze kunnen hierdoor ook onbeschoft overkomen, al is dat niet hun bedoeling. Ze nemen graag het voortouw zonder de volledige situatie te beoordelen, en tonen hun assertieve houding.

Ze staan echter open voor externe perspectieven als ze denken dat dit zal helpen om het doel sneller te bereiken.

Communicatiestijl

Dominante D-persoonlijkheden communiceren efficiënt op een zakelijke manier.

Ze zien de wereld in brede termen en slaan vaak details over, waarbij ze resultaten eisen. Smalltalk wordt gezien als tijdverspilling, omdat D-types de conversatie willen richten op actiegerichte stappen.

Herkennen van een dominante communicatiestijl:

1. Legt de nadruk voornamelijk op het behalen van resultaten en negeert discussies over methoden of strategieën
2. Heeft de neiging om dingen uit te vinden door te doen en geeft minder prioriteit aan strategie en logica
3. Neemt beslissingen op basis van objectiviteit in plaats van emotie
4. Beweegt zich in een snel tempo voort en geniet van fysieke activiteiten

DISC Personality Test: Interactief Type

Interactief betekent dat iemand enthousiast, positief en optimistisch is, altijd in is voor nieuwe ideeën en zeer trendgevoelig is. Hij heeft een hoog (werk)tempo en heeft een intense manier van praten. Bij het nemen van beslissingen zal hij zijn gevoel laten mee beslissen.

Iemand die hoog scoort op interactiviteit en geïdentificeerd wordt als een persoonlijkheidstype I, is vaak expressief, sociaal, enthousiast en optimistisch. Ze houden van menselijke interactie en leven op in groepsomgevingen.

I-types zijn energiek en hebben vaak een aanstekelijk enthousiasme dat anderen aansteekt. Ze zijn spraakzaam en vinden het leuk om ideeën uit te wisselen, verhalen te vertellen en anderen te vermaken.

Temperament in dit DISC Personality type

Een I-persoonlijkheid spreekt vol vertrouwen en heeft moeite hebben om een gesprek te beëindigen, omdat ze genieten van het sociale aspect van interacties.

Ze staan graag in het middelpunt van de aandacht en kunnen soms geneigd zijn om hun verhalen en ervaringen te overdrijven om anderen te amuseren. I-types zijn optimistisch en zien vaak het beste in andere mensen en situaties.

Communicatiestijl

Interactieve I-persoonlijkheden communiceren op een uitbundige en enthousiaste manier. Ze houden van gesprekken die gebaseerd zijn op emoties en persoonlijke ervaringen.

Ze zijn vaak enthousiaste verhalenvertellers en gebruiken levendige taal om hun punt over te brengen. I-types luisteren graag naar anderen en hebben een ondersteunende en aanmoedigende communicatiestijl.

Herkennen van een Interactieve Communicatiestijl:

1. Heeft de neiging om spraakzaam en expressief te zijn, met enthousiasme in hun stem
2. Brengt verhalen en persoonlijke ervaringen naar voren tijdens gesprekken
3. Ziet de positieve kant van mensen en situaties, en moedigt anderen aan
4. Geniet van sociaal contact en heeft vaak een uitbundige en energieke uitstraling

DISC Personality Test: Stabiel Type

Deze persoon is een luisteraar, heeft een vriendelijke uitstraling, is beleefd, bescheiden, attent en servicegevoelig. Hij is loyaal en zal een besluit nog even uitstellen.

Iemand die hoog scoort op stabiliteit en geïdentificeerd wordt als een persoonlijkheidstype S is over het algemeen rustig, geduldig, betrouwbaar en loyaal. Ze functioneren het beste in stabiele en harmonieuze omgevingen en streven naar een gevoel van innerlijke rust en balans.

S-types hebben de neiging om consistente en voorspelbare gedragingen te vertonen, en anderen kunnen op hen rekenen voor ondersteuning en stabiliteit.

Temperament in dit DISC Personality type

Een S-persoonlijkheid zal meestal kalm en geduldig spreken, met een rustige toon. Ze vermijden conflicten en streven naar vreedzame oplossingen. S-types hebben een aangeboren behoefte aan stabiliteit en voelen zich het meest op hun gemak in gestructureerde situaties.

Ze nemen de tijd om zorgvuldig na te denken voordat ze handelen en hechten waarde aan consistentie.

Communicatiestijl

Stabiele S-persoonlijkheden communiceren op een vriendelijke en begripvolle manier. Ze luisteren actief naar anderen en tonen empathie en geduld. S-types geven de voorkeur aan harmonie in relaties en vermijden confrontaties. Ze gebruiken vaak zachte en geruststellende taal om anderen op hun gemak te stellen en stellen de behoeften van anderen boven die van henzelf.

Herkennen van een Stabiele Communicatiestijl:

1. Spreekt op een rustige en kalme toon, met geduld en begrip
2. Vermijdt conflicten en streeft naar harmonie in relaties
3. Toont empathie en luistert actief naar anderen
4. Geeft de voorkeur aan gestructureerde situaties en hecht waarde aan consistentie

💡 Tip: herken je jezelf in een bepaalde DISC-stijl? Ontdek wat er achter jouw gedrag schuilgaat met het Kernkwadranten model van Daniel Ofman – en breng je kwaliteiten en valkuilen in balans.

DISC Personality Test: Consciëntieus Type

Consciëntieus houdt in dat iemand gericht is op feiten, ietwat afstandelijk en formeel is, behoefte heeft aan uitgebreide informatie en lang niet altijd even expressief is. Hij wil echt garanties en zekerheden en neemt beslissingen op basis van feiten en resultaten. Het zijn vaak analytische denkers.

Iemand die hoog scoort op consciëntieusheid en geïdentificeerd wordt als een persoonlijkheidstype C is doorgaans nauwgezet, gedisciplineerd, georganiseerd en analytisch.

Ze houden van gestructureerde omgevingen en hechten veel waarde aan precisie en accuraatheid. C-types streven naar uitmuntendheid en volgen graag regels en procedures om succes te behalen. Ze zijn vaak gedreven en toegewijd in hun streven naar kwaliteit.

Temperament in dit DISC Personality type

Een C-persoonlijkheid zal meestal rustig en bedachtzaam spreken, met een focus op details en feiten. Ze hebben de neiging om grondig te zijn in hun communicatie en kunnen vragen stellen om een volledig begrip te krijgen.

C-types hebben een sterke behoefte aan structuur en kunnen gefrustreerd raken als zaken niet volgens plan verlopen. Ze zijn vaak geduldig en kunnen goed omgaan met complexiteit.

Communicatiestijl

Consciëntieuze C-persoonlijkheden communiceren op een gedetailleerde en nauwkeurige manier. Ze zijn gefocust op feiten en logica en vermijden vaak emotionele argumenten.

C-types geven de voorkeur aan gestructureerde gesprekken en kunnen geduldig uitleggen hoe dingen werken. Ze hebben een goed oog voor fouten en streven naar precisie in hun communicatie.

Herkennen van een Consciëntieuze Communicatiestijl:

1. Spreekt op een rustige en bedachtzame manier, met aandacht voor details en feiten
2. Houdt van structuur en heeft een sterke behoefte aan precisie en accuraatheid
3. Vermijdt vaak emotionele argumenten en richt zich op feitelijke informatie
4. Geduldig en goed in het uitleggen van complexe onderwerpen

💡 Tip: wil je de DISC-test beter plaatsen binnen het bredere veld van persoonlijkheidsmodellen?
Verdiep je dan ook in de Birkman methode, die net als DISC inzicht geeft in gedragsvoorkeuren en onderliggende behoeften. Bekijk daarnaast het Big Five model voor een wetenschappelijk onderbouwde kijk op persoonlijkheid en de Roos van Leary voor meer inzicht in interactiepatronen en gedragsdynamiek.

Wetenschappelijke kant en validiteit van het DISC-model

Het DISC-model is al jaren populair, vooral omdat het zo herkenbaar en makkelijk toe te passen is. Veel teams gebruiken het om elkaars gedrag beter te begrijpen — en dat werkt vaak ook gewoon goed. Maar het is belangrijk om te weten dat DISC geen wetenschappelijke persoonlijkheidstest is zoals bijvoorbeeld de Big Five. DISC laat vooral zien hoe je je gedraagt in bepaalde situaties, niet wie je in de kern bent. Het is dus geen diagnose-instrument, maar meer een praktische bril om naar gedrag te kijken.

In de wetenschap wordt regelmatig gezegd dat DISC minder sterk onderbouwd is qua betrouwbaarheid en voorspellende waarde. Dat betekent niet dat het model waardeloos is — maar wel dat je het met de juiste verwachting moet gebruiken. Zie DISC als een gesprekstool, niet als een label dat jou of iemand anders precies vastlegt. Het helpt om gedrag bespreekbaar te maken, patronen te herkennen en beter af te stemmen op elkaar.

De echte kracht zit in die eenvoud. Het geeft teams een gezamenlijke taal: waarom de één direct schakelt, de ander eerst wil overleggen, of waarom sommige collega’s energie krijgen van details terwijl anderen liever in grote lijnen denken. Als je dit op die manier gebruikt, wordt het een superhandig hulpmiddel om misverstanden te voorkomen en samenwerking makkelijker te maken — precies zoals wij het graag zien bij Toolshero.

Toepassing van de DISC test

De DISC test kan om verschillende redenen gebruikt worden; van persoonlijke ontwikkeling en leiderschapstraining tot werving & selectie en profielrapportage.

Figuur 2 – DISC regenboog wiel

Met de verkregen kennis uit de DISC test krijgt men beter inzicht in het eigen handelen, dat van medewerkers, collega´s en eventueel klanten, waardoor men elkaar beter zal begrijpen.

Daarmee kan men beter aansluiten op elkaars persoonlijke behoefte, kunnen conflicten voorkomen worden of verminderen en is er beter begrip voor elkaar. Dit levert een goede basis voor vertrouwen en een effectievere manier van samenwerking.

Hoe je DISC effectief inzet in teams, communicatie en leiderschap

DISC wordt vaak gezien als een simpele kleuren- of gedragsindeling, maar de echte waarde zit in hoe je het in de praktijk gebruikt. In teams helpt DISC om beter te begrijpen waarom iemand snel schakelt terwijl een ander liever eerst afstemt. Door stijlen zichtbaar te maken, ontstaat er minder wrijving en meer begrip. Het voorkomt dat gedrag persoonlijk wordt gemaakt (“hij luistert nooit”) en maakt ruimte voor constructieve gesprekken (“hij schakelt snel omdat hij resultaatgericht is”).

Ook in communicatie werkt DISC verrassend krachtig. Zodra je doorhebt hoe iemand communiceert, kun je jouw boodschap daarop aanpassen. Direct en kort wanneer iemand resultaatgedreven is, iets meer tijd en context wanneer iemand juist rust en duidelijkheid nodig heeft. Dat klinkt simpel, maar het maakt gesprekken makkelijker en voorkomt onnodige misverstanden. Het helpt mensen om elkaar te bereiken in plaats van langs elkaar heen te praten.

Voor leiderschap geldt hetzelfde: DISC dwingt je om verder te kijken dan je eigen stijl. Een goede leider past zijn aanpak aan op de behoefte van de ander. De één heeft ruimte en autonomie nodig, de ander juist structuur en duidelijkheid. Met DISC zie je sneller waar die verschillen vandaan komen én hoe je erop kunt inspelen. Daardoor groeit het vertrouwen, lopen projecten soepeler en krijgen mensen precies wat ze nodig hebben om goed te functioneren.

DISC test vragenlijst

Nu je de theorie over de DISC test hebt gelezen, kun je aan de slag met de vragenlijst. Download de onderstaande bijlage (.docx bestand), vul de vragenlijst in en bereken jouw score!

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Hoe pas jij het DISC test toe? Herken je de 4 stappen voor een goede uitwerking of zijn er meer / anderen? Wat zijn volgens jou andere succescriteria of factoren die kunnen bijdragen aan een goede toepassing van het DISC test?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Aanbevolen literatuur en boeken over DISC

1. Bhardwaj, A., Mishra, M., & Hemalatha, S. (2017). An automated compatibility prediction engine using DISC theory based classification and neural networks. arXiv preprint. → Innovatieve toepassing van DiSC-theorie in compatibiliteitsanalyse en AI; interessant voor moderne context.
2. 📚 Erikson, T. (2020). Surrounded by Idiots: The Four Types of Human Behaviour and How to Effectively Communicate with Each in Business (and in Life). Macmillan. → Populaire toepassing van het DiSC-model (kleurcodering) in communicatie en teaminteractie — bruikbaar vanuit praktijkperspectief.
3. Rohm, R. A. (1997). Who Do You Think You Are Anyway?: How Your Personality Acts… Interacts… and Reacts with Others. Personality Insights, Inc. → Toegankelijke boek waarin DiSC-typen en blends worden besproken, nuttig voor inzicht in combinatieprofielen.
4. Masen, E. M., Hedlund, D. P., & Tingle, J. K. (2022). The use of DISC behavioural profiling and training: An innovative pedagogical strategy to enhance learning and future career opportunities in sport management and sport coaching higher education classrooms. Journal of Higher Education Athletics & Innovation, 1(9), 82-103. → Empirische studie over DiSC-profilering in onderwijscontext; relevant voor toepassing in training & ontwikkeling.
5. 📚 Schullard, M., & Baum, D. (2015). Everything DiSC Manual. Wiley. → Uitgebreid handboek dat de nieuwste versie van de DiSC-assessments beschrijft: inclusief onderbouwing van betrouwbaarheid en validiteit.
6. Slowikowski, M. K. (2005). Using the DISC behavioural instrument to guide leadership and communication. AORN Journal, 82(5), 835-841. → Onderzoek naar hoe DiSC leiders helpt bij communicatie met verschillende persoonlijkheidstypes.
7. Wietholter, J. P. (2024). Personality and academic performance during years two … [Journal]. → Onderzoek dat een specifieke DiSC-stijl (bijv. C-stijl) koppelt aan academisch succes – nuttig voor discussie over validiteit.

Citatie voor dit artikel:
Mulder, P. (2016). DISC test. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/psychologie/disc-test/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 22/03/2016 | Laatste update: 14/11/2025

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/psychologie/disc-test/”>Toolshero: DISC test</a>

Artikel door:

Patty Mulder

Patty Mulder is een management expert op het gebied van competentie ontwikkeling, time management, persoonlijke effectiviteit en zakelijke communicatie. Naast content schrijven, is ze een business coach en verzorgt ze bedrijfstrainingen.