Contact hypothese van Gordon Allport

Contact hypothese: in dit artikel wordt de Contact Hypothese van Gordon Allport praktisch uitgelegd. Na het lezen begrijp je de basis van deze psychologietool.

Wat is de Contact Hypothese?

De Contact Hypothese is een theorie uit de psychologie die suggereert dat vooroordelen en conflicten die spelen tussen groepen kunnen worden verminderd door de leden van die groepen met elkaar om te laten gaan.

Dit principe wordt ook wel intra-groepscontact genoemd. Doorgaans ontstaan vooroordelen en conflicten tussen een meerderheids- en minderheidsgroep.

Achtergrond Contact Hypothese

Sociaal psycholoog Gordon Allport wordt gecrediteerd voor het uitvoeren van de eerste onderzoeken naar intra-groepscontacten. Hij is tevens bekend van het onderzoek naar persoonlijkheden. Na de Tweede Wereldoorlog hadden sociale wetenschappers en beleidsmakers vooral gefocust op interraciaal contact. Allport verenigde deze studies in zijn studie naar intra-groepscontacten.

In 1954 publiceerde Gordon Allport zijn eerste hypothese over intra-groepscontact. Het uitgangspunt van zijn publicatie was dat intra-groepscontact een van de meest effectieve manieren was om vooroordelen tussen groepen te verminderen.

Volgens Allport zou management van contacten ervoor zorgen dat problemen met stereotypering, vooroordelen en discriminatie verminderd kunnen worden en zou leiden tot betere en waardevollere interacties tussen twee of meerdere groepen.

In de jaren na Allport’s oorspronkelijke publicatie is de hypothese uitgebreid door sociaal wetenschappers en gebruikt voor onderzoek naar het verminderen van vooroordelen gerelateerd aan racisme, gehandicapten, vrouwen en LGBTQ+-mensen. Tegenwoordig gaat empirisch onderzoek naar intra-groepscontact nog steeds door.

Vooroordelen, stereotypes en discriminatie

Het woord vooroordeel wordt gebruikt om te verwijzen naar een vooropgezette, ongunstige evaluatie van een ander op basis van waargenomen zaken zoals politieke voorkeur, huidskleur, overtuigingen, geslacht, handicap, religie, seksualiteit, taal, lengte, opleiding en meer.

Vooroordeel kan ook verwijzen naar een ongegronde overtuiging of het plaatsen van mensen of groepen in hokjes. Gordon Allport, de bedenker van de Contact Hypothese, definieerde vooroordelen als een gevoel, gunstig of ongunstig, voorafgaand aan een ervaring, dat niet op feiten berust is.

Stereotypes zijn generalisaties over groepen mensen zoals beschreven in de Contact Hypothese. Stereotypen zijn vaak gebaseerd op seksuele geaardheid, religie, ras of leeftijd. Stereotypen kunnen positief zijn, maar zijn vaak negatief. In beide gevallen is een stereotype een generalisatie waarbij geen rekening wordt gehouden met verschillen op individueel niveau.

Vooroordelen en stereotypes gaat over vooringenomen denken over anderen, maar discriminatie bestaat uit gerichte acties tegen personen of groepen op basis van ras, religie, geslacht of andere indicatoren. Discriminatie neemt vele vormen aan, van bevooroordeeld belonen of afkeuren van mensen tot oneerlijke huisvestingprocessen.

De afgelopen jaren wordt steeds meer nieuwe wet- en regelgeving ontwikkeld die discriminatie op bijvoorbeeld de werkplek zou moeten verminderen. Echter, discriminatie is niet uit te bannen met regelgeving. Discriminatie is een complexe kwestie die in verhouding staat met juridische, educatieve en politieke systemen in een samenleving.

Voorwaarden voor intra-groepscontact voor het verminderen van vooroordelen volgens de contact hypothese

Gordon Allport gaf aan dat vooroordelen en conflicten tussen groepen verminderd kunnen worden door het hebben van contact met gelijke status tussen groepen bij het nastreven van gemeenschappelijke doelen.

Dit effect wordt versterkt als contact wordt gesanctioneerd. Dit kan bereikt worden door de wet, maar ook gewoontes of lokale sfeer. In andere woorden, er zijn vier voorwaarden waaronder vooroordelen worden verminderd. Deze zijn:

Gelijke status

De beide groepen die deelnemen aan het contact moeten in gelijke mate deelnemen in de relatie. De leden van elke groep moeten vergelijkbare achtergronden hebben, kwaliteiten en andere kenmerken. De verschillen in academische achtergronden, welvaart of ervaringen moeten tot een minimum worden beperkt.

Gemeenschappelijke doelen

De beide groepen moeten een hoger doel dienen in de samenwerking en relatie. Dit is een doel dat alleen kan worden bereikt wanneer de twee groepen deelnemen aan samenwerkingsinitiatieven en hun krachten bundelen.

Samenwerking

Beide groepen moeten samenwerken om hun gemeenschappelijke doelen te bereiken, maar zonder concurrentie.

Ondersteuning van autoriteiten door middel van wetten

Beide groepen dienen een autoriteit te erkennen die het contact en de samenwerkingsinteracties ondersteunen tussen de groepen. Dit contact moet behulpzaam zijn, vriendelijk en de juiste houding tegenover elkaar aanmoedigen.

Voorbeelden Contact Hypothese

Het effect van toenemend contact tussen leden van verschillende groepen is de basis geweest van veel beleidsbeslissingen die raciale integratie bepleiten in contexten zoals scholen, huisvesting werkplekken en het leger.

Contact Hypothese in het de-segregeren van het onderwijs

Een voorbeeld daarvan is een uitspraak van het Amerikaanse hooggerechtshof uit 1954. De beslissing werd genomen om scholen te de-segregeren. In de uitspraak werd de Contact Hypothese gebruikt om aan te tonen dat dit het zelfrespect van raciale minderheden en het respect tussen groepen in het algemeen zou vergroten.

De studies naar de effecten van deze beslissing in de jaren daarna leverden niet altijd positieve resultaten op. Er waren studies die aantoonden dat vooroordelen juist werden versterkt en dat ook het zelfrespect van de minderheden niet verbeterde.

De reden hiervoor is eerder al aangegeven. Het contact tussen groepen op bijvoorbeeld scholen was niet altijd gelijk, en werd ook niet uitgevoerd met sociale supervisie. Dit zijn twee essentiële voorwaarden of condities voor het verbeteren van relaties tussen verschillende groepen.

Contact Hypothese in het ontwikkelen van leerprogramma’s

De Contact Hypothese is daarnaast waardevol gebleken bij het ontwikkelen van coöperatieve leerprogramma’s in het onderwijs. De bekendste daarvan is de legpuzzel-klas-methode. Deze methode omvat het creëren van een bepaalde klassensfeer waarin studenten van verschillende raciale achtergronden bij elkaar worden geplaatst om een gemeenschappelijk doel na te streven.

In de praktijk betekent dat studenten in leergroepen van 6 personen worden geplaatst. De les is onderverdeeld in zes elementen, en elke student krijgt een deel van die zes toegewezen. Dat betekent dat elke student in feite een stukje van die legpuzzel vertegenwoordigt.

Om de les succesvol te laten verlopen, moeten leerlingen elkaar vertrouwen op basis van hun kennis. Hierdoor wordt onderlinge afhankelijkheid vergroot in de groep, wat nodig is om de onderlinge relaties tussen mensen te verbeteren.

Vooroordelen verminderen

Naast dat het erg belangrijk is om te weten hoe vooroordelen ontstaan, ligt de focus van studies naar vooroordelen ook op de mogelijkheden om vooroordelen te verminderen. Een methode waarvan breed wordt aangenomen dat deze erg effectief is, is het trainen van mensen om meer empathisch te worden met leden van andere groepen.

Door jezelf in de schoenen van een ander te plaatsen, wordt het makkelijker om na te denken over wat jij zou doen in een vergelijkbare situatie.

Andere technieken en methoden die gebruikt worden om vooroordelen te verminderen zijn:

• Contact met leden van andere groepen
• Anderen bewust maken van de inconsistenties in hun overtuigingen en waarden
• Wet- en regelgeving die een eerlijke en gelijke behandeling van mensen in minderheidsgroepen promoot
• Publieke steun en bewustwording creëren

Effecten van vooroordelen en discriminatie op de werkplek

Discriminatie en vooroordelen kunnen leiden tot gezondheidsproblemen en groot financieel verlies voor de organisatie, samen met een stevige achteruitgang van het moreel van werknemers en het bedrijf. Volgens de American Psychological Association heeft 61% van de volwassenen op enig moment te maken krijgt met vooroordelen of discriminatie.

Voor sommigen gebeurt dit op het werk, anderen maken dit mee in hun sociale dagelijkse leven. De meeste mensen zijn zich bewust van de negatieve effecten die dit kan hebben op werknemers, maar ook discriminatie en vooroordelen die niet gecontroleerd worden kunnen groten gevolgen hebben.

Als eerste kan een onrechtvaardige behandeling van mensen leiden tot een hoger stressniveaus. Dit leidt vervolgens weer tot meer gezondheidsproblemen voor de mensen die persoonlijk worden benadeeld of aangevallen. Wanneer iemand zich altijd maar zorgen maakt om discriminatie of religie, wordt hij of zij de gehele dag gedwongen om ergens aan te denken.

Teveel stress vermindert de slaapkwaliteit en onderdrukt de eetlust. Als dit een gewoonte wordt voor mensen, gaat zo iemand zich chronisch ziek of slecht voelen.

Ook op het bedrijf in het algemeen hebben vooroordelen een negatief effect. Bedrijven kunnen zelfs te maken krijgen met geldverlies als gevolg hiervan. Medewerkers die zich zo ziek of slecht voelen door sociale problemen zijn sneller geneigd om ontslag te nemen. Het bedrijf is vervolgens weer veel geld kwijt om nieuwe mensen op te leiden.

Een ander duidelijk negatief gevolg voor organisaties is werknemers die een hekel krijgen aan het management vanwege het feit dat zij niet eerlijk behandeld worden. Deze negatieve houding van werknemers heeft effect op de prestaties van medewerkers en uiteindelijk dus ook op de prestaties van de organisatie als geheel.

Samenvatting Contact Hypothese

De Contact Hypothese, waarvan de intergroup contact theory onderdeel is, is een theorie uit de sociologie en psychologie die suggereert dat problemen zoals discriminatie en vooroordelen drastisch verminderd kunnen worden door meer contact te hebben met mensen uit verschillende sociale groepen.

Dit principe wordt intra-groepscontact genoemd. Vooroordelen en discriminatie ontstaan vaak tussen een meerderheid- en minderheidsgroep.

De sociaal psycholoog die gecrediteerd wordt voor zijn bijdragen in dit veld is Gordon Allport. Allport verenigde verschillende studies naar interraciaal contact na de Tweede Wereldoorlog en ontwikkelde daaruit de intergroup contact theory. Zijn hypothese werd gepubliceerd in 1954. In de decennia hierna werd de theorie veelvuldig gebruikt in initiatieven om deze sociale problemen te tackelen.

Vooroordelen zijn vaak ongunstige evaluaties van anderen op basis van indicatoren zoals politieke voorkeur, leeftijd, huiskleur, lengte, geslacht of andere indicatoren. Stereotypes lijken op vooroordelen, maar zijn in feite generalisaties over groepen mensen.

Ook deze sociale fout wordt gebaseerd op religie, geslacht of andere indicatoren die niets zeggen over de groep als geheel. Discriminatie gaat een stap verder dan vooroordelen en stereotypes. Discriminatie gaat over het daadwerkelijk negatief behandelen van mensen op basis van bepaalde indicatoren zoals ras of opleiding.

Gordon Allport ontwikkelde vier condities of voorwaarden die nodig zijn om vooroordelen te verminderen door middel van meer contact tussen groepen.

De eerste conditie is dat beide groepen een gelijke status moeten hebben. De leden van de groepen moeten vergelijkbare achtergronden hebben, kwaliteiten of sociale status. De verschillen in opleiding, welvaart of jaren ervaring moeten tot een minimum worden beperkt.

De tweede voorwaarde is het hebben van gemeenschappelijke doelen. De groepen moeten niet bij elkaar worden gezet zonder doel. Zoals ook genoemd in het voorbeeld eerder in het artikel met de legpuzzel-klas, stimuleert afhankelijkheid van elkaar wat een voorwaarde is voor sociale gelijkheid en verbeterde relaties.

Dit is gelinkt aan de derde voorwaarde: samenwerking. Samenwerking is noodzakelijk om gemeenschappelijke doelen te bereiken. Door samen te werken wordt de kans verminderd dat mensen anderen negatief behandelen.

De laatste voorwaarde is ondersteuning van autoriteiten met wetten of andere manieren. De beide groepen dienen een autoriteit aan te stellen die het contact tussen de groepen faciliteert.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over Contact Hypothese? Heb jij te maken gehad met vooroordelen of discriminatie? Wist jij al eerder van het bestaan van deze theorie? Denk jij dat het mogelijk is om discriminatie en vooroordelen te elimineren? Hoe denk jij over opportunity of outcome vs opportunity of equality? Heb jij andere tips of opmerkingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Amir, Y. (1969). Contact hypothesis in ethnic relations. Psychological bulletin, 71(5), 319.
2. Brewer, M. B., & Miller, N. (1984). Beyond the contact hypothesis: Theoretical. Groups in contact: The psychology of desegregation, 281.
3. Paluck, E. L., Green, S. A., & Green, D. P. (2019). The contact hypothesis re-evaluated. Behavioural Public Policy, 3(2), 129-158.
4. Pettigrew, T. F., & Tropp, L. R. (2005). Allport’s intergroup contact hypothesis: Its history and influence. On the nature of prejudice: Fifty years after Allport, 262-277.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2021). Contact hypothese (Allport). Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/psychologie/contact-hypothese/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 26/05/2021 | Laatste update: 09/05/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/psychologie/contact-hypothese/”>Toolshero: Contact hypothese (Allport)</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.