Alternatieven analyse: de uitleg en stappen

Alternatieven analyse (alternative analysis): in dit artikel wordt de alternatieven analyse praktisch uitgelegd. Het artikel omvat de definitie van de alternatieven analyse, gevolgd door uitleg over het nut en bruikbaarheid van deze techniek. Veel leesplezier!

Wat is een alternatieven analyse?

Een alternatieven analyse is een methode die gebruikt wordt om verschillende routes of alternatieven te evalueren om een bepaald doel te bereiken en besluitvormers keuzes te geven om bestaande programma’s voort te zetten of nieuwe te starten. De methode wordt veel gebruikt in projectmanagement en kijkt verder dan de status-quo om werk gedaan te krijgen.

De definitie van alternatieven analyse

De term alternatievenanalyse verwijst naar een multi-criteria analyse die gebruikt wordt in traditioneel projectbeheer, meestal in softwareontwikkeling. Het helpt teams te reageren op onvoorspelbare situaties door het uitvoeren van sprints vanuit bijvoorbeeld de Scrum methode.

Welke factoren zijn belangrijk in een alternatieven analyse?

Verschillende factoren worden hierbij overwogen. Denk aan operationele factoren zoals kosten, risico en effectiviteit, maar ook aan de tekortkomingen van deze factoren. Voor de uitvoering van een dergelijke analyse wordt gebruik gemaakt van ondersteunende tools, zoals een gevoeligheidsanalyse, cashflowanalyse en een kosten-batenanalyse.

Een alternatieven analyse, in het Engels Analysis of Alternatives (AOA), maakt deel uit van het besluitvormingsproces dat in stand gehouden wordt bij het analyseren van bestaande portfolio’s, programma’s en projecten, of bij het beginnen van een nieuw project. Dit besluitvormingsproces helpt de projectmanager om op een kosteneffectieve manier te werk te gaan en onnodig dubbel werk te voorkomen. Het verkleint daarom de risico van het algeheel mislukken van het project.

Stappenplan voor het uitvoeren van een alternatieven analyse

Doorloop het stappenplan hieronder om aan de slag te gaan met het uitvoeren van een alternatieven analyse.

Stap 1: identificeren van doelstellingen

De eerste stap van dit proces omvat het definiëren van ondersteunende beslissingen en doelstellingen voor het project. Identificeer ook belanghebbenden en maak een overzicht van de belangrijkste belangen die behartigd moeten worden. Definieer daarnaast de inspanningen die nodig zijn om hieraan te kunnen voldoen, stel een onderzoeksteam op en maak een start met het opstellen van het projectplan.

Stap 2: analysekader

De tweede stap draait om het identificeren van de probleemstelling omtrent de alternatievenanalyse. Stel de reikwijdte vast voor de alternatieven, de context en de basis. Noteer ook alle overwegingen en aannames die gemaakt worden in dit proces. De criteria waar het om draait vormen het middelpunt van de analyse.

Welke criteria worden gekozen hangt af van de situatie. Voorbeelden van criteria zijn:

• Milieu-impact
• Politieke aspecten
• Sociale aspecten
• Financiële aspecten
• Kosten/baten
• Relevantie
• Beschikbaarheid van middelen

Stap 3: definieer alternatieven

De derde stap omvat het daadwerkelijk identificeren van de alternatieven die mogelijk zijn. Doe dit door middel van uitgebreid onderzoek. Gebruik alle onderzoeksmogelijkheden die waarde toevoegen aan dit proces. Onderzoek alleen de opties die passen binnen de gedefinieerde reikwijdte en de context.

Stap 4: analyseer alternatieven

De vierde stap is het analyseren van de alternatieven. Beoordeel elke optie aan de hand van de gestelde criteria.

Stap 5: vergelijk alternatieven

Nadat alle alternatieven zijn vastgesteld, moet bepaald worden welke voordelen en nadelen vastzitten aan deze alternatieven.

Stap 6: rapporteer de alternatieven

Leg de resultaten van de vergelijking van de alternatieven naast elkaar en beslis welk alternatief de beste optie is. Denk hierbij vooral aan de belangen en behoeften van de belanghebbenden.

Evalueren van strategieën vanuit de alternatieven analyse

Waarom is het eigenlijk belangrijk om alternatieven voor bijvoorbeeld strategieën te evalueren? De belangrijkste reden hiervoor is dat nieuwe informatie verkregen kan worden over nieuwe plannen. Hierdoor weet een manager bijvoorbeeld of nieuw beleid gaat werken voor zijn teams en komen mogelijkheden in beeld om bedrijfsprocessen te verbeteren die anders verborgen zouden blijven. Ook komt de manager erachter welke aanpassingen nodig zijn om de nieuwe strategie goed te laten functioneren.

Evaluatie helpt ook om aspecten van een strategie te identificeren die voor uitdagingen kunnen zorgen. Hierdoor wordt het mogelijk om tijdig het beleid aan te passen of te vervangen om onverwachte omstandigheden het hoofd te kunnen bieden.

Tips voor het vergelijken van alternatieven met behulp van de alternatieven analyse

Hieronder vind je enkele algemene tips voor het vergelijken van alternatieven, bijvoorbeeld strategieën.

Interne consistentie

Wees consistent in het uitvoeren van de vergelijkingen. Zorg daarnaast dat de strategieën die vergeleken worden consistent zijn met de andere strategieën en beleidspunten in de organisatie. Bepaal daarom of een strategie hieraan voldoet door deze te vergelijken met andere beleidspunten. Een strategie is intern consistent als deze niet botst met bestaand beleid en een unieke functie vervult. Dit alles moet in het teken staan om de doelstellingen van de organisatie te bereiken.

Milieuconsistentie

Milieuconsistentie heeft te maken met hoe goed een beleid reageert op de omgeving eromheen. De omgeving van een bedrijf omvat elke invloed van buitenaf waarmee een bedrijf communiceert. Ook omvat het de mening van klanten, andere organisaties en nieuwe technologieën.

Geschiktheid voor bestaande middelen

Middelen zijn de zaken waarmee een organisatie haar doelen bereikt. Gemeenschappelijke doelen zijn geld, personeel met expertise en fysieke voorzieningen zoals gebouwen en netwerken. Bij het evalueren van strategieën is het belangrijk dat gecontroleerd wordt of een bedrijf over de juiste middelen beschikt om deze te kunnen implementeren. Een simpel voorbeeld is het aannemen van extra werknemers. Het is dan cruciaal dat er wel geld is voor het betalen van de salarissen van deze mensen.

Risicobeheersing

Strategieën bevatten bijna altijd op zijn minst een kleine hoeveelheid risico (risicomanagement). Bij het evalueren van de verschillende strategieën moet daarom bepaald worden hoe dit risico in verhouding staat met de voordelen van het implementeren ervan.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over de alternatieven analyse? Heb jij wel eens een alternatieven analyse uitgevoerd? Of een multi-criteria analyse? Welke andere ondersteunende tools voor het vergelijken van opties ken jij? Heb jij tips of opmerkingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Georgiadis, D. R., Mazzuchi, T. A., & Sarkani, S. (2013). Using multi criteria decision making in analysis of alternatives for selection of enabling technology. Systems Engineering, 16(3), 287-303.
2. Hofstetter, P., Bare, J. C., Hammitt, J. K., Murphy, P. A., & Rice, G. E. (2002). Tools for comparative analysis of alternatives: competing or complementary perspectives?. Risk Analysis: An International Journal, 22(5), 833-851.
3. Stufflebeam, D. L., Shinkfield, A. J., Stufflebeam, D. L., & Shinkfield, A. J. (1985). An analysis of alternative approaches to evaluation. Systematic Evaluation: A Self-Instructional Guide to Theory and Practice, 45-68.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2023). Alternatieven analyse. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/project-management/alternatieven-analyse/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 15/03/2023 | Laatste update: 15/03/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/project-management/alternatieven-analyse/>Toolshero: Alternatieven analyse</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.