Value Stream Mapping: uitleg, stappen en tips

Value stream mapping (VSM) - toolshero

Value Stream Mapping (VSM): in dit artikel wordt Value Stream Mapping (VSM) praktisch uitgelegd. Het beschrijft wat VSM is, welke doelen het heeft, hoe het eruit ziet in de praktijk en wat de voordelen ervan zijn. Ook lees je over de geschiedenis en evolutie van dit model. Na het lezen begrijp je de fundamenten van deze probleem oplossing tool. Het laatste onderdeel op de pagina is een gedetailleerde samenvatting van deze methode. Veel leesplezier!

Wat is Value Stream Mapping (VSM)?

Value Stream Mapping is een visueel hulpmiddel dat wordt gebruikt in Lean management om de stroom van materialen en informatie door een proces te analyseren en verbeteren, met als doel verspilling te elimineren en efficiëntie te optimaliseren.

Aan elke afzonderlijke activiteit wordt een bepaalde waarde toegevoegd. De waardestroomanalyse is ook bekend onder de naam Lean VSM.

Gratis e-book bij Toolshero

Doelen van Value Stream Mapping (VSM)

Value Stream Mapping (VSM) heeft als doel om bedrijfsprocessen continu te verbeteren. In een diagram wordt het bedrijfsproces schematisch weergegeven. Daarin zijn de processtappen en de informatie- en materiaalstromen visueel weergegeven (present state).

Vanuit het diagram wordt duidelijk, waar mogelijkheden tot eventuele verbeteringen zijn. Doordat er een gezamenlijk beeld ontstaat van de huidige situatie inclusief verspillingen, krijgen medewerkers meer begrip voor elkaars werk en problemen.

Daarnaast is binnen LEAN VSM een goed model om naar een toekomstige situatie toe te werken (future state).

Werkwijze en Value Stream Mapping voorbeeld

Voordat de huidige situatie in kaart wordt gebracht, moet eerst het doel van de analyse worden vastgesteld; bijvoorbeeld het verlagen van de doorlooptijd of het verhogen van de kwaliteit.

Het is daarbij belangrijk dat de doelen acceptabel zijn voor de medewerkers. Vervolgens wordt de klantwaarde per product geïdentificeerd. Vervolgens wordt er een team samengesteld, die betrokken zijn bij de activiteiten in de waarde- en informatiestroom.

Van daaruit kan er volgens een stappenplan worden gewerkt:

Stap 1: Identificeren van de activiteiten (processtappen) en het toekennen van de juiste volgorde

In deze eerste stap van Value Stream Mapping (VSM) is het essentieel om alle activiteiten in het proces te identificeren en ze in de juiste volgorde te plaatsen. Dit omvat het grondig begrijpen van het proces en het duidelijk vastleggen van elke processtap, van begin tot eind.

Stap 2: Kaders bepalen in welke rol de activiteit wordt uitgevoerd

Bij deze stap van VSM is het belangrijk om de verantwoordelijkheden en rollen binnen elke activiteit te bepalen. Identificeer welke teamleden of afdelingen verantwoordelijk zijn voor elke specifieke activiteit. Dit helpt bij het creëren van een duidelijk beeld van de betrokken partijen en hun bijdrage aan het proces.

Stap 3: De bewerkings-, wacht- en hersteltijd van een activiteit bepalen en uitdrukking in %

Om een nauwkeurig beeld te krijgen van de prestaties van elke activiteit, is het van belang om de bewerkings-, wacht- en hersteltijden te bepalen. Meet de tijd die nodig is om een activiteit uit te voeren en bereken het aandeel van elke type tijd ten opzichte van de totale doorlooptijd.

Stap 4: De efficiëntie van het proces berekenen (bewerkingstijd versus doorlooptijd)

In deze stap wordt de efficiëntie van het proces geanalyseerd door de bewerkingstijd te vergelijken met de totale doorlooptijd. Door de verhouding tussen deze twee te berekenen, kan worden vastgesteld hoeveel tijd daadwerkelijk wordt besteed aan waarde toevoegende activiteiten en hoeveel tijd verloren gaat aan verspillingen.

Stap 5: Verspillingen in het gehele proces identificeren

De laatste stap van VSM draait om het identificeren van verspillingen in het gehele proces. Dit omvat het onderzoeken van elke processtap en het identificeren van activiteiten die geen waarde toevoegen, zoals overproductie, overbodige bewegingen, wachttijden of defecten.

Value Stream Mapping (VSM) - Toolshero

Figuur 1 – Value Stream Mapping voorbeeld | Bron: http://www.edrawsoft.com

Geschiedenis van Value Stream Mapping (VSM)

Value Stream Mapping heeft een lange geschiedenis. Diagrammen die de materiaal- en informatiestroom laten zien, dateren al uit 1918 in het boek “Installing Efficiency Methods” van Charles E. Knoeppel.

Later werd dit soort diagrammen geassocieerd met het Toyota Productiesysteem en lean manufacturing, hoewel het toen andere namen had.

Belangrijke personen in de ontwikkeling van het Toyota Productiesysteem waren onder andere Shigeo Shingo, Taiichi Ohno, Kiichiro Toyoda en Eiji Toyoda.

In de jaren 1990 werd “value stream map” steeds vaker gebruikt als term voor deze methoden, en het werd een centraal onderdeel van Lean in veel industrieën.

Value Stream Mapping werd ook geïntegreerd in Six Sigma. Andere belangrijke figuren in de lean-beweging en VSM zijn James P. Womack, Daniel T. Jones, John Y. Shook, Karen Martin en Mike Osterling.

In welke sectoren wordt Value Stream Mapping gebruikt?

Value Stream Mapping (VSM) wordt in verschillende sectoren gebruikt, met name in sectoren waar procesverbetering en efficiëntie een belangrijke rol spelen. Enkele sectoren waarin VSM veelvuldig wordt toegepast, zijn:

Productie-industrie

VSM wordt vaak gebruikt in productieomgevingen, zoals fabrieken en assemblagelijnen. Het doel daarvan is voornamelijk om de stroom van materialen, informatie en de productieprocessen te analyseren. Het helpt bij het identificeren van verspillingen, optimaliseren van doorlooptijden en het verbeteren van de algehele productiviteit.

Logistiek en supply chain

In de logistieke en supply chain-sector wordt VSM gebruikt om de end-to-end stroom van goederen, informatie en diensten te begrijpen. Het helpt bij het identificeren van knelpunten, vertragingen en inefficiënties, en het optimaliseren van de supply chain-processen.

Gezondheidszorg

VSM wordt toegepast in ziekenhuizen en andere zorginstellingen om de stroom van patiënten, materialen en informatie te analyseren. Het kan helpen bij het identificeren van wachttijden, vertragingen en bottlenecks, met als doel de patiëntenzorg te verbeteren en de operationele efficiëntie te verhogen.

Dienstverlenende sector

Hoewel VSM oorspronkelijk geassocieerd werd met de productiesector, wordt het steeds vaker toegepast in de dienstverlenende sector. Het kan gebruikt worden om de processen en de doorstroming van klantgerelateerde activiteiten in bijvoorbeeld banken, verzekeringsmaatschappijen, callcenters en administratieve omgevingen te verbeteren.

Value Stream Mapping: identificeren van verspilling

Het doel van een waardestroomanalyse is om de huidige situatie in kaart te brengen en verspilling te identificeren. Vanuit een uitwerking voor de ideale en toekomstige waardestroom, komen verspillingen aan het oppervlak. Er zijn acht vormen van verspilling te onderscheiden:

Lange wachtperiode

Het is verspilling wanneer machines en/ of medewerkers moeten wachten, voordat zij hun activiteiten kunnen uitvoeren. Voorbeelden: voorraadtekort, geen instructie en wachten op beslissing.

Transport

Een slechte doorstroming van onder andere grondstoffen, producten, documenten, zorgt voor verspilling. Voorbeelden: slechte lay-out en routing van en op de werkvloer, overlapping van transport, slechte afspraken omtrent transport.

Overproductie in Value Stream Mapping

Als er meer geproduceerd wordt dan nodig is, is dat zonde. Voorbeelden: onbekend wat de behoefte van de klant is, te grote voorraden die tot incourantie leiden.

Voorraad

Een minimale voorraad is nodig, maar wel in beperkte mate. Te grote voorraad kost geld, neemt teveel ruimte in beslag en verliest waarde (incourantie).

Correctie

De eerste keer dat een activiteit correct wordt uitgevoerd is onderdeel van VSM. Het is echter verspilling wanneer fouten later hersteld worden. Voorbeelden: Correcties tijdens een activiteit, reparaties achteraf.

Beweging

Onnodige bewegingen gedurende een activiteit kosten tijd en geld. Voorbeelden: benodigde gereedschappen liggen niet op hun plaats, documenten zijn onvindbaar of liggen te ver weg (archief in kelder).

Overbewerking

Als er teveel handelingen en/of bewerkingen aan een product worden verricht, is dat duur. Daarom is het belangrijk om vooraf goed in te schatten wat de wens van de klant is en hier de bewerkingen op aan te passen.

Talent in Value Stream Mapping

In een organisatie die de principes van Lean management volgt staat respect voor de medewerkers centraal.

Het is daarom belangrijk om hun talent optimaal op de juiste plaatsen te benutten. Gebeurt dat niet, dan is er sprake van verspilling.

Voordelen van Value Stream Mapping

Doordat VSM goed inzicht geeft in verspillingen, kan een organisatie beter inspelen op de behoefte en vraag van de klant. Het wordt op een snelle manier duidelijk hoe de activiteiten van een bedrijfsproces in elkaar steken.

Doordat er nadruk op het teamverband wordt gelegd, is er sprake van een gezamenlijke betrokkenheid en wordt er beter gecommuniceerd. Een VSM is een startpunt voor verbeterprojecten, waarbij overzicht worden gecreëerd op de doorloop-, bewerkings- en hersteltijd.

Tips voor het toepassen van Value Stream Mapping

Hier zijn enkele tips voor het effectief toepassen van Value Stream Mapping (VSM):

Definieer het doel

Bepaal duidelijk het doel van de VSM-analyse. Wil je verspillingen identificeren, doorlooptijden verminderen, de productiestroom optimaliseren of de klanttevredenheid verbeteren? Door het doel helder te definiëren, kun je gerichter werken.

Breng de huidige situatie in kaart

Maak een gedetailleerde procesmap van de huidige toestand, inclusief alle processtappen, materiaal- en informatiestromen, en doorlooptijden. Zorg ervoor dat je alle relevante gegevens verzamelt en betrek het hele team bij het maken van de procesmap.

Identificeer verspillingen

Analyseer de procesmap om verspillingen te identificeren, zoals overproductie, wachttijden, overbodige verplaatsingen en onnodige handelingen. Dit helpt bij het identificeren van verbetermogelijkheden.

Ontwikkel een toekomstige waardestroom

Werk samen met het team om een toekomstige waardestroom te ontwerpen die de ideale processtappen en materiaal- en informatiestromen weergeeft. Elimineer verspillingen en streef naar een efficiënte en klantgerichte stroom.

Implementeer verbeteringen

Ontwikkel een actieplan om de geïdentificeerde verbeteringen daadwerkelijk te implementeren. Wijs verantwoordelijkheden toe aan teamleden en volg de voortgang van de implementatie.

Samenvatting Value Stream Mapping

Value Stream Mapping (VSM), binnen het Lean-gedachtegoed, is een krachtige methode om de huidige toestand van een productie- of bedrijfsproces te analyseren en verbeteringen te identificeren. Het implementatieplan van VSM omvat het in kaart brengen van de stroom van producten en informatie door het proces, inclusief de verschillende processtappen en bijbehorende doorlooptijden.

Voor een succesvolle VSM-analyse werkt een team samen. Elk teamlid draagt bij aan het creëren van een gedetailleerde proceskaart. Deze kaart visualiseert de huidige situatie en markeert de verschillende processtappen, van grondstof tot eindproduct. Het identificeren van de verspillingen en inefficiënties binnen de stroomanalyse helpt bij het vinden van mogelijkheden voor procesverbeteringen.

Door middel van data boxen worden belangrijke gegevens over de verschillende processtappen verzameld en weergegeven. Deze gegevens helpen bij het meten van de doorlooptijden, de verwerkingstijden en andere relevante prestatie-indicatoren. Het verzamelen van deze gegevens is essentieel voor het identificeren van knelpunten en het ontwikkelen van verbeteringsstrategieën.

Value Stream Mapping biedt een gestructureerde aanpak om de waardestroom binnen een organisatie te begrijpen en te optimaliseren. Door de implementatie van VSM kunnen organisaties inzicht krijgen in hun huidige processen, de inefficiënties aanpakken en uiteindelijk streven naar een verbeterde workflow en verhoogde klanttevredenheid.

Word lid van Toolshero

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Hoe pas jij Value Stream Mapping / VSM toe? Herken je de stappen en aandachtspunten voor een goede VSM sessie of zijn er aanvullingen? Wat zijn volgens jou andere succescriteria of -factoren die kunnen bijdragen aan een goede VSM sessie?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

  1. Abdulmalek, F. A., & Rajgopal, J. (2007). Analyzing the benefits of lean manufacturing and value stream mapping via simulation: a process sector case study. International Journal of production economics, 107(1), 223-236.
  2. Hines, P., & Rich, N. (1997). The seven value stream mapping tools. International journal of operations & production management, 17(1), 46-64.
  3. Rother, M., & Shook, J. (2003). Learning to see: value stream mapping to add value and eliminate muda. Lean Enterprise Institute.
  4. Seth*, D., & Gupta, V. (2005). Application of value stream mapping for lean operations and cycle time reduction: an Indian case study. Production Planning & Control, 16(1), 44-59.

Citatie voor dit artikel:
Van Vliet, V. (2013). Value Stream Mapping (VSM). Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/probleem-oplossen/value-stream-mapping/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 30/09/2013 | Laatste update: 26/01/2024

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/probleem-oplossen/value-stream-mapping/”> Toolshero: Value Stream Mapping (VSM)</a>

Interessant artikel?

Geef je waardering of deel het artikel via social media!

Gemiddelde beoordeling 4 / 5. Totaal aantal beoordelingen: 4

Dit artikel is nog niet beoordeeld! Wees de eerste met jouw beoordeling.

We vinden het jammer dat het artikel niet waardevol voor je was

Laat ons dit artikel verbeteren!

Vertel ons wat er beter kan aan het artikel? Wat mis je bijvoooebeeld of wat kan worden aangevuld?

Vincent van Vliet
Article by:

Vincent van Vliet

Vincent van Vliet is oprichter van Toolshero en verantwoordelijk voor de content en release management. Samen met het team bepaalt hij de strategie en beheert de content planning, marktintroducties, klantervaring en beleidsontwikkeling onderdelen van het bedrijf.

Tags:

Geef een reactie