Reflectiemodel van Boud: de uitleg
Reflectiemodel van Boud: in dit artikel wordt het Reflectiemodel van Boud, ontwikkeld door David Boud, Rosemary Keogh en David Walker, praktisch uitgelegd. Naast wat het is, belicht dit artikel ook de identificerende leerervaringen, de voordelen, de fasen van reflectief leren en een verdere uitwerking van de stadia van het Boud Reflectiemodel. Na het lezen begrijp je de basisconcepten van dit reflectieve cyclus-leerinstrument voor professionals die zichzelf willen beoordelen. Veel plezier met lezen!
Wat is het reflectiemodel van Boud?
Het reflectiemodel van Boud is een reflectief leermodel ontworpen door David Boud, Rosemary Keogh en David Walker (1995) dat zich richt op leren door te reflecteren op het eigen gedrag.
Welk beroep je ook uitoefent, iedereen kan reflecteren op zijn/haar eigen doen en laten om zijn activiteiten en achtergrond beter te begrijpen en beter om te gaan met de verantwoordelijkheden die zijn/haar werk met zich meebrengt.
Het model is gebaseerd op de reflectieve zelfanalyse van de emoties van een persoon gerelateerd aan de ervaringen op het werk. Dat betekent dat over de werkervaring moet worden nagedacht en dat er een reflectie en evaluatie moet plaatsvinden om de persoonlijke ontwikkeling te stimuleren.
Vroeger vond men het belangrijk dat in educatieve leermodellen accent werd gelegd op het doorgeven van informatie van docent naar student. Inmiddels weten we meer over de manier waarop mensen kennis verwerven en hoe ze die kennis bewust (door reflectie) in praktijk kunnen brengen; iets waar destijds nauwelijks aandacht voor was. Dit model herinnert ons eraan hoe belangrijk onze eigen ervaringen zijn gekoppeld aan wat we ‘weten’ en op welke manier we dat in de praktijk kunnen brengen vanuit ons gevoel en onze intelligentie.
Wat ons wordt verteld, uitgelegd en meegedeeld, reikt verder als iedere persoon eigenaar is van de boodschap die hij/zij krijgt. We leren hoe deze boodschap transformeert en betekenis geeft aan onze omgeving en individuele doelen.
Dat we niet alleen dingen doen omdat anderen ons zeggen dat we ze moeten doen, maar dat we er daadwerkelijk iets zinnigs mee bereiken.
Waarom is reflectie op wat je leert zo belangrijk?
Leerervaringen gaan verder dan slechts de handelingen die een professional doet vanwege ‘zijn / haar plicht op het werk’ en ‘zijn / haar professionele verantwoordelijkheden’.
Reflecties op het geleerde zijn belangrijk, omdat het de emoties verbindt die een persoon voelt bij het uitoefenen van zijn of haar beroep. Hoe iemand de plichten ervaart die uit zijn / haar werk voortkomen. is gerelateerd aan de manier van reageren. Inclusief de stijl waarmee hij / zij beslissingen voor zichzelf neemt of voor het hele team.
Voor de uitvoering van je verantwoordelijkheden is een bepaalde voorkennis nodig van wat je doet. Die kennis heb je omdat iets je jaren geleden werd aangeleerd, of omdat je iets in korte tijd hebt geleerd.
Het Boud Reflectiemodel helpt ons ons doen en laten te doorgronden alsof we een objectieve buitenstaander zijn die meningen, gedachten en standpunten observeert, zonder dat we bang hoeven te zijn voor kritiek.
Reflectiemodel van Boud: leerervaringen vaststellen
Meer nog dan over de informatie die we voortdurend krijgen door ervaringen met onze omgeving en mensen, denken we soms onophoudelijk na over wat we leren van de meest elementaire zaken in ons bestaan die ons persoonlijk intellect gemakkelijk en op een leuke manier helpen ontwikkelen.
Als we van onze ervaringen willen leren, moeten we de volgende vragen stellen: hoe leren we van onze ervaringen? Wat zijn de sleutelfactoren als we willen leren van onze ervaringen? Hoe reflecteren we op onze leerervaringen? Hoe sluit de context van onze omgeving aan op het leerproces?
Met deze vragen kunnen we de verschillende onderdelen van het reflectie model van Boud nader bekijken.
Ook willen we benadrukken dat de Reflectieve Leertheorie gebaseerd is op de persoonlijke gewaarwording van individuen ten aanzien van hun ervaringen en het leerproces. Boud richt zich specifiek op ervaringen van volwassenen en de manier waarop zij zichzelf beoordelen bij de uitoefening van hun beroep.
Bekijk het onderstaande figuur van het reflectie model van Boud.
Figuur 1 – Het reflectieproces
Afhankelijk van de intelligentie van een persoon, houden zijn doen en laten verband met het verkennen van de verschillende ervaringen waaruit hij lering trekt en met hoe hij de ervaringen waardeert.
De ervaringen die iemand opdoet zijn gerelateerd aan gedragingen, gedachten en gevoelens. Als een persoon een gebeurtenis meemaakt, vindt er een mentale reflectie plaats op wat er tijdens die gebeurtenis wordt ervaren.
Daarbij is het belangrijk je te richten op verschillende punten die voortkomen uit positieve en op negatieve gevoelens, zodat je kunt onderscheiden wat goed is en wat slecht is. Als deze punten eenmaal duidelijk zijn, moeten negatieve gevoelens worden weggenomen en omgezet in positieve gevoelens die je vervolgens kunt gebruiken voor reflecties op toekomstige ervaringen.
Voordelen van het reflectiemodel van Boud
Het reflectiemodel van Boud heeft verschillende voordelen ten aanzien van de toepassing en de resultaten die je ermee kunt bereiken.
Dit model kan iemand helpen op een andere manier over zijn / haar werk te denken. Het kan andere inzichten opleveren over zaken waarover eerder negatief werd gedacht. Met meer toewijding werken, je meer bewust zijn van wat je doet en waarom je het doet, kan leiden tot meer succes in de zakelijke praktijk.
Iets anders wat dit model biedt, is de focus op emoties. Men was altijd van mening dat mensen zich moeten concentreren op logica, zonder beïnvloed te worden door emoties.
In het reflectiemodel van Boud zijn emoties juist belangrijk, want het stelt mensen in staat te luisteren naar wat ze voelen tijdens de uitvoering van hun werk. Intuïtie is een belangrijk gegeven. Met hun intuïtie kunnen mensen de nuttige en zinloze gevoelens die deel uitmaken van het dagelijkse werk, uit elkaar houden.
Dat komt het arbeidsethos ten goede, omdat ze in staat zijn voortaan hun emoties te beheersen en deze in hun voordeel in te zetten bij de uitvoering van hun professionele taken.
De fases van reflecterend leren
De kerngedachte van het reflectiemodel van Boud is dat lessen geleerd uit ervaringen worden verbonden met de gebeurtenissen en dat je, als je ervan wilt leren, in staat moet zijn de ervaringen te begrijpen en het geleerde toe te passen. De fase van reflecterend leren helpt daarbij.
Hieronder lees je welke acties nodig zijn om het leerproces in gang te zetten:
- Teruggaan naar de ervaring
- In contact komen met emoties of gevoelens
- De ervaring opnieuw evalueren
Deze drie fases zijn belangrijk voor het proces van reflectie.
1. Teruggaan naar de ervaring
Teruggaan naar de ervaring is de basis van het leerproces. Het is noodzakelijk terug te kijken op alles wat er gebeurd is, wat je hebt doorgemaakt en wat je hebt ervaren zodat je er in de toekomst van kunt leren.
Ervaringen moeten niet weggestopt of vergeten worden. Het is belangrijk om die geestelijk reis te maken, terug naar de ervaring, en te doorgronden wat er is gebeurd. Dat is de eerste stap.
2. Aandacht hebben voor gevoelens
Deze fase omvat twee aspecten: blokkerende negatieve gevoelens wegnemen en positieve gevoelens inzetten. Dat houdt in: gebruikmaken van positieve gevoelens om via reflectie een negatieve ervaring om te zetten in een positief leermoment.
Dat maakt je bewust van de omgeving waarin de ervaring zich heeft afgespeeld en daardoor kun je de voordelen zien van de leerervaringen die voortkomen uit de gebeurtenissen die je hebt meegemaakt.
Als de nodige aandacht wordt gegeven aan gevoelens als onderdeel van de herbeleving van de ervaring, leren mensen zich te concentreren op de gevoelens en emoties die de ervaring oproept.
Deze gevoelens kunnen het reflectie- en leerproces versterken. In de professionele werksfeer verbetert dat de motivatie en de wens om meer te leren.
3. De ervaring opnieuw evalueren
De ervaring opnieuw evalueren houdt in dat je teruggaat naar de gebeurtenis en aandacht besteedt aan de gevoelens en gedachten die ermee gepaard gaan. Voor de persoon die van zijn ervaringen wil leren zijn in dit gedeelte vier elementen van belang om opnieuw te kunnen evalueren:
- Associatie: nieuwe informatie koppelen aan informatie die iemand al in zich heeft.
- Integratie: zoeken naar verbanden tussen de nieuwe en de al aanwezige informatie.
- Waardering: vaststellen wat je kunt leren uit de gedachten en gevoelens die uit een ervaring voortkomen.
- Eigenaar worden: de eigen kennis een belangrijk onderdeel maken van het te verrichten werk.
De bovenstaande elementen worden niet beschouwd als fases omdat ze zich afzonderlijk kunnen voordoen in de ervaring van de pupil en elk op zich een kritische reflectie bevorderen op de oude manier van terugkijken op de ervaring.
Nadere uitleg over de fases in het het reflectiemodel van Boud, inclusief voorbeeld
Fase 1 van het reflectiemodel van Boud: Teruggaan naar de ervaring
Een van de meest gebruikte manieren om op ervaringen te reflecteren, is om de herinnering omhoog te halen van wat er is gebeurd. Terugkijken op wat er werkelijk plaatsvond tijdens de gebeurtenis en welke reacties de gebeurtenis met zich meebracht.
Telkens als we terugblikken op een herinnering, in dit geval een ervaring, vertrouwen we op de chronologische volgorde om de herinnering duidelijker en nauwkeurig in beeld te krijgen. Op die manier kunnen we situaties en momenten die we vergeten waren gedetailleerd voor ons zien in het moment waarop we de gebeurtenis meemaakten.
De herbeleving van een ervaring is belangrijk om het leerproces te kunnen veranderen.
Voorbeeld: een student bedrijfskunde gaat met zijn collega’s op studiereis naar Luxemburg om de economische ontwikkeling te bestuderen. Volgens de Wereldbank is het bruto nationaal product per hoofd van de Luxemburgse bevolking het hoogste ter wereld.
Na de studiereis moet de student een verslag maken over wat hij of zij heeft geleerd. Daarvoor heeft de student zijn/haar aantekeningen nodig om de gebeurtenissen uit het verleden (de dagelijkse ervaringen) te kunnen reconstrueren.
Dat roept vragen op zoals: met welk doel schrijf ik dit verslag? Wat gebeurde er toen ik dit opschreef? Welke emoties voelde ik? Op basis van de antwoorden op die vragen, kun je het verslag schrijven en gebruik je jouw ervaringen om de belangrijkste zaken op te schrijven.
Door de herbeleving van de ervaring op een logische en georganiseerde manier te laten verlopen, kun je de gebeurtenissen van dat moment vanuit verschillende perspectieven bekijken. Als er uitdagingen bij waren kun je samenvatten wat er gebeurd is, mentale behendigheid ontwikkelen en ervan leren.
Fase 2 van het reflectiemodel van Boud: Aandacht schenken aan gevoelens
Van onze emoties en gevoelens kunnen we enorm veel leren, maar we moeten ons ook realiseren dat ze soms een barrière vormen. We moeten er dus voor kiezen onze positieve gevoelens belangrijker te maken dan onze negatieve gevoelens.
Afhankelijk van de omstandigheden van de ervaring, moeten we werken aan onze emotionele reacties.
In het voorbeeld van de student bedrijfskunde gebruikt de student positieve emoties en gevoelens die hij in zijn geheugen heeft opgeslagen om zijn ervaringen goed te verwoorden en een samenhangend verslag te schrijven. Dat kan gaan over de gebeurtenissen die hem tijdens zijn reis het meest positief hebben beïnvloed.
Als we onze positieve mindset met onze ervaringen in verband brengen, kunnen we ervan leren en onze emotionele ontwikkeling verbeteren.
Fase 3 van het reflectiemodel van Boud: De ervaring opnieuw evalueren
Om de ervaring opnieuw te kunnen evalueren, moeten twee stappen worden uitgevoerd: terugkeren naar de ervaring en de gevoelens onderzoeken met toepassing van de vier bovengenoemde elementen (associatie, integratie, waardering en eigenaar worden).
Afhankelijk van de doelen die we willen bereiken, zijn we continu bezig met reduceren en deduceren. Dat proces helpt ons te leren.
De student zal zich meer bewust zijn van zijn reiservaring in Luxemburg, doordat hij in zijn rapport samenvat wat hij heeft geleerd: naast logica zal het verslag een ‘geschreven bewijs’ vormen van zijn emoties.
Achtergrond
Dat iemand kan leren van zijn ervaringen is bekend sinds de jaren 70. In die tijd was het onderwijssysteem gebaseerd op het doorgeven van informatie aan studenten. Docenten leverden de kennis aan en de student hoefde die kennis meestal alleen tot zich te nemen en te herhalen.
Daarom kwam reflecterend leren in beeld, een manier waarnaar Boud en andere academici op zoek waren in het leerproces.
David Kolb pleitte ervoor bij pedagogen om zich te concentreren op het vermogen van de leerling om kennis op te bouwen. De leerstijlen van Kolb kenmerkte leren als een proces waarbij elk individu reflecteert op zijn ervaringen om begrip en vaardigheden op te bouwen en te vergroten.
Daarnaast was er de visie van John Dewey, die reflecterend denken beschouwde als belangrijk onderdeel bij het leren van ervaringen.
Dewey was ervan overtuigd dat reflecterend denken begon met een ervaring die voortkomt uit problemen of uitdagingen en hoe mensen daarover nadenken.
Nu is het jouw beurt
Wat vind jij? Is het mogelijk dat je leert door te reflecteren op persoonlijke ervaringen? Kun je pedagogie toepassen in de werksfeer? Vind je dat iemand zich bewust moet zijn van de werkprocessen, zelfs als die geautomatiseerd en monotoon van aard zijn?
Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.
Meer informatie
- Boud, D., Keogh, R., & Walker, D. (1996). Promoting reflection in learning: A model. Boundaries of adult learning, 1, 32-56.
- Boud, D., Keogh, R., & Walker, D. (Eds.). (2013). Reflection: Turning experience into learning.
- Boud, D., & Walker, D. (1993). Barriers to reflection on experience. Using experience for learning, 73-86
- Boud, D. (1999). Avoiding the traps: Seeking good practice in the use of self assessment and reflection in professional courses. Social Work Education, 18(2), 121-132
Citatie voor dit artikel:
Ospina Avendano, D. (2021). Reflectiemodel (Boud). Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/persoonlijke-ontwikkeling/reflectie-model-boud/
Oorspronkelijke publicatiedatum: 11/01/2021 | Laatste update: 08/12/2023
Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/persoonlijke-ontwikkeling/reflectie-model-boud/”>Toolshero: Reflectiemodel (Boud)</a>
Gerelateerde Artikelen
Roos van Leary toepassen: de uitleg en test
Train de trainer principe: betekenis en uitleg
4MAT model van Bernice McCarthy
Wheel of Life: de uitleg en template
