Marketingmix 4 P’s: de uitleg en betekenis

Marketingmix 4 P’s: in dit artikel wordt de marketingmix oftewel de 4P’s van Jerome McCarthy praktisch uitgelegd. Het artikel begint met een uitleg over de betekenis van de 4P marketingmix, gevolgd door een gedetailleerde beschrijving van de 4 elementen, praktische tips en een voorbeeld uit de praktijk. Veel leesplezier!

Wat is de Marketingmix 4 P’s?

Om hun marketingstrategie zo optimaal mogelijk in te zetten, maken organisaties graag gebruik van de marketingmix. In de jaren zestig van de vorige eeuw gaf de Amerikaanse marketeer Jerome McCarthy de bekendste invulling hieraan door middel van de 4 P’s.

Deze 4 P`s staan voor de variabelen Prijs, Promotie, Product en Plaats. Door de juiste combinatie en inzet van deze variabelen, kunnen volgens Jerome McCarthy marketeers een goed marketingplan opstellen en het bedrijfsresultaat zienderogen verbeteren.

Marketingmix 4 P’s zijn multi-inzetbaar

De 4 P’s van McCarthy zijn vooral relevant in de marketing voor consumentengoederen (B2C), zoals supermarktproducten of duurzame goederen als witgoed en auto’s.

Desalniettemin worden de 4 P’s ook ingezet voor B2B. Daarbij valt te denken aan het aanbod van kantoorartikelen voor bedrijven, waarbij de 4 P’s maximaal worden ingezet. Het is echter een feit dat de 4 P’s zich voornamelijk richten op de verkoop van producten en minder van toepassing zijn op de verkoop van diensten.

Doordat de Engelse termen (´product´, ´price´, ´place´ en ´promotion´) in veel talen ook met de letter ´P´ beginnen, zijn de 4 P’s wereldwijd bekend en is het daardoor een veel gebruikt marketingmix model

Figuur 1 – Marketingmix 4 P’s (McCarthy, 1975)

Product

Deze ´P´ wordt wel ´productmix´ genoemd. Naast fysieke producten gaat het ook om diensten. Soms wordt het product opgesplitst in:

Fysieke product

Het product zonder opsmuk. Het gaat puur om de functionele en esthetische kenmerken zoals afmetingen, functie en levensduur.

Uitgebreide product

Het fysiek product met toegevoegde eigenschappen zoals verpakking, merknaam, service en garantie.

Totale product

Het uitgebreide product met toegevoegde emotionele, instrumentele en expressieve eigenschappen en/of waarden die de consument er aan hecht. Op korte termijn staat het product vast. Verandering van het product door wijzigingen van verpakking of nieuwe innovaties, kost echter tijd.

Prijs

De prijs (Price) is voor zowel leverancier als consument een belangrijke factor in de marketingmix en wordt vooral bepaald door de verhouding tussen vraag en aanbod. De prijs is snel aan te passen, waardoor dit marketing-instrument veelvuldig wordt ingezet. Daar zijn echter wel kosten mee gemoeid. In de micro-economie worden dit menukosten genoemd; wanneer een prijsstijging wordt doorgevoerd moet dit gewijzigd worden op de menukaart. Frisdrank geldt als goed voorbeeld.

De prijs in de supermarkt verschilt enorm met die van een terras:

• Product: 1 fles frisdrank, prijs: € 1,30 voor 5 glazen, promotie: -, plaats: supermarkt
• Product: 1 glas frisdrank, prijs: € 2,25 per glas, promotie: -, plaats: terras

Plaats

De plaats (Place) binnen de marketingmix omvat zowel de geografische locatie waar het product wordt aangeboden als het (type) distributiekanaal. Winkelcentra zijn plaatsen waar commercie dominant aanwezig is.

Daarnaast is de plaats in de winkel zelf bepalend; in supermarkten wordt er door leveranciers betaald voor een goede plek van hun producten op ooghoogte, ´kop-zijn-kant´ en naast kassa´s (kassakoopjes). Distributie is onder te verdelen in direct en indirect.

Bij de eerste vorm wordt het product direct van de leverancier aan de eindgebruiker geleverd (verzekeringsmaatschappijen, outletstores en verkoop via internet). Bij indirecte distributie wordt het product via een tussenschakel zoals groothandel of detailhandel aan de eindgebruiker verkocht.

Promotie

Alle communicatie van een bedrijf die erop gericht is om verkoop te stimuleren, valt onder promotie binnen de marketingmix. Promotie (Promotion) is echter een breed begrip en kan worden opgesplitst in verschillende subcategorieën (promotie-mix):

Public relations

Dit onderdeel richt zich op een goede relatie met publieksgroepen zoals klanten, concurrenten, leveranciers en financiers.

Free publicity

Hiermee wordt zonder investering bekendheid gecreëerd, door bijvoorbeeld persberichten en/of lovende kritieken van gebruikers te publiceren. Helaas vallen openbare klachten ook onder free publicity.

Reclame

Dit is betaalde, niet-persoonlijke communicatie, gericht op grote groepen afnemers, met het genereren van verkoop als hoofddoel (o.a. reclamefolders, radio- (bijvoorbeeld Rivierenland Radio), televisie- en abri-reclame).

Persoonlijke verkoop

Een effectief, maar duur verkoopmiddel. In interactie met de klant kan direct op eventuele bezwaren of vooroordelen ingespeeld worden. Persoonlijke verkoop werkt klantenbindend; er ontstaat een vertrouwensband met de klant.

Verkooppromotie

Hier ligt de nadruk op aandacht voor een prijsverlaging, zoals ´3 voor de prijs van 2´, actieprijs of uitverkoop. De prijsverlaging zelf valt onder de ´P´ van prijs.

Cold calling

Het gaat hier om het direct telefonisch benaderen van willekeurige of geselecteerde personen of bedrijven, met productverkoop als doel.

Planning

Op de lange termijn zijn alle vier de variabelen in de marketingmix door marketeers aan te passen. Op de korte termijn zijn de variabelen product en plaats/ distributiekanaal echter moeilijk te beïnvloeden en/of te veranderen.

Binnen de marketingmix is strategische langetermijnplanning erg belangrijk, omdat alleen dan het product en het distributiekanaal aangepast kunnen worden. Wanneer marketeers op korte termijn binnen de marketingmix iets willen veranderen of aanpassen, worden ze daardoor bijna gedwongen om zich te beperken tot de helft van hun instrumentarium. Er zal daarom snel met prijzen gestunt worden en de consument wordt overladen met reclamepost.

Marketingmix 4 P’s: de basiselementen

Naast de 4 P’s van Jerome McCarthy zijn er nog enkele zaken waar rekening mee moet worden gehouden bij het werken in marketing.

Doelgroep-analyse (Target market analysis)

De doelgroep van een bedrijf is de groep mensen waar het zich op richt bij het inzetten van de marketingmix bij de verkoop van producten of diensten. Het is belangrijk om alles te weten over deze groep voordat er nog maar een marketingplan wordt opgesteld, laat staan een marketingstrategie.

Voor de analyse op een doelgroep zijn verschillende tools beschikbaar. Demografisch onderzoek omvat onderzoek naar factoren als leeftijd, opleiding en geslacht. Demografische gegevens is niet de enige manier waarop groepen mensen worden geanalyseerd.

Waarden, levensstijlaspecten en andere psychografische aspecten zoals persoonlijkheid en houdingen zijn ook waardevol voor marketeers. Door zoveel mogelijk te weten te komen over een bepaalde doelgroep kan een marketeer zijn strategie personaliseren.

Bereiken doelgroep

Een cruciaal gedeelte van het onderzoek naar demografische gegevens is het onderzoeken hoe de doelgroep communiceert, en hoe het informatie uitwisselt. Om een zeer gepersonaliseerde strategie te ontwikkelen is het essentieel om te begrijpen op welke manier de doelgroep welke communicatiemedia gebruikt.

Differentiatie

Zodra de doelgroep gedefinieerd en onderzocht is, is het belangrijk om te focussen op het productgedeelte van deze marketingmix. Lees hier meer over in het Toolshero artikel over Value Proposition Canvas. Wat onderscheidt ons product van andere producten?

Het is belangrijk om te weten wat producten uniek maakt, maar ook wat het bedrijf zelf uniek maakt. Een manier om dit te doen is door onderzoek onder bestaande klanten. Vraag hen wat het bedrijf uniek maakt. De informatie die hierbij vrijkomt zal helpen begrijpen wat het bedrijf anders maakt dan de rest.

Probleemoplossing door klantenservice (customer service)

Elke organisatie waarbij contact tussen klant en organisatie soms nodig is heeft een goede en effectieve klantenservice nodig. Dit is een integraal onderdeel is vrijwel alle organisaties. Vanuit een marketingperspectief is het oplossen van problemen van klanten cruciaal.

Het belang van klantenservice in de marketing mix wordt zelfs steeds groter in een tijd waar de invloed van sociale media zeer sterk is. Klantrecensies spelen vaak een grote rol, van het kopen van producten tot het kopen van diensten.
Het oplossen van klantenproblemen is de eerste stap. Het is ook belangrijk dat de feedback die vrijkomt tijdens het klantcontact geanalyseerd wordt.

Door klantfeedback te analyseren kan een bedrijf groeien en aanpassen. Marketeers dienen de feedback van klanten serieus te nemen, en direct te onderzoeken om te zorgen dat een eventueel probleem nooit meer voorkomt. Wordt een probleem niet tijdig opgelost, dan is het mogelijk dat negatieve recensies gedeeld worden op sociale media, wat de reputatie van zowel het product als het bedrijf kan beïnvloeden.

Samenwerkingen

Dit laatste basiselement van de marketing mix is de meest belangrijkste, en geldt voor alle fasen en activiteiten van marketing. Het is tijdens samenwerkingen waar medewerkers samen komen om hun creatieve ideeën te delen en een effectieve marketingstrategie te ontwikkelen. Daarnaast is plannen belangrijk.

Deze basiselementen van marketing zou een marketeer in staat moeten stellen de 4P’s van McCarthy te gebruiken om een betrokken, unieke en boeiende strategie te ontwikkelen, die een bedrijf helpt om hun product of dienst te onderscheiden van de rest van de markt.

Deze elementen benadrukken het belang van onderzoek en een continue verwerking van feedback van klanten. Een goede marketingstrategie moet voortdurend worden aangepast aan de omgeving van de consument.

Voorbeeld marketingmix Coca Cola

Coca Cola is een van de meest toonaangevende merken in de frisdrankindustrie. Het is tevens het grootste non-alcoholische drankje ter wereld. Coca Cola wordt in meer dan tweehonderd landen verkocht, en dus kan met recht gezegd worden dat Coca Cola zeer succesvol is geweest in het opbouwen van dit imperium.

De populariteit van frisdranken in het algemeen neemt af vanwege de hedendaagse gezondheidstrends. Ook hier proberen de frisdrankgiganten op in te spelen. Dit is mogelijk vanwege een erg dynamisch marketingdepartement.

Naast het immense marktaandeel van Coca Cola, staat het ook bekend om zijn hoge klantloyaliteit. Coca Cola investeert elk jaar een grote som geld om promotie en naamsbekendheid te vergroten.

Hieronder staan de losse elementen van de marketingmix met betrekking tot Coca Cola toegelicht.

Product

Het portfolio van Coca Cola omvat meer dan vijfhonderd merken, en meer dan vierduizend verschillende keuzes. Het meest belangrijke merk in de portfolio is het product Coca Cola. Daarnaast omvat het meer dan 21 merken waarvan de waarde hoger was dan 1 miljard in 2018.

Enkele keuzes uit het Coca Cola-assortiment:

• Coca Cola
• Coca Cola Light
• Coca Cola Zero
• Sprite
• Fanta
• Minute Maid

Place

Coca Cola heeft waarschijnlijk een van de meest uitgebreide distributiesystemen ter wereld. De producten worden verkocht in meer dan tweehonderd landen, ongeveer 2 miljard porties per dag. Coca Cola vertrouwt op zijn partners voor de verpakking en distributie van de producten.

Het bedrijf produceert en verkoopt geconcentreerde Coca Cola, drankbasissen en siropen aan bedrijven die het in een fles stoppen; bottelen. De partners produceren, verpakking, verhandelen en distribueren de producten vervolgens naar de klanten en andere verkooppartners. Deze verkopen de producten vervolgens aan de consument.

Price

De P van prijs staat in deze context voor concurrentie. De grootste concurrent van Coca Cola is Pepsi. Beide merken prijzen hun producten concurrerend.

De prijzen zijn niet te hoog om het klanten van het product af te houden, maar ook niet te laag om het product geen indruk van lage kwaliteit te geven. Door externe marktontwikkelingen zoals gezondheidstrends wordt de concurrentie tussen de twee versterkt.

Promotion

Vanwege de concurrentie in de frisdranksector, maar ook vanwege de potentiële winst die er te behalen valt in de sector, geven topmerken extreem veel geld uit aan promotie in de vorm van advertenties en sponsoractiviteiten. De totale marketinguitgaven van Coca Cola bedroeven in 2016 bijna vier miljard dollar.

Bij de promotie van zijn producten gebruikt Coca Cola zowel traditionele als moderne kanalen. Zo lanceren zij geregeld wereldwijde campagnes, zoals Taste te Feeling, die al de merken onder Coca Cola verenigt. Dit is anders dan hoe het merk in het verleden promootte. Het is mogelijk dat dit het gevolg is van de veranderingen in de markt.

Naast advertenties op TV en bilboards, gebruikt het bedrijf ook advertentieruimte op sociale media-kanalen. Deze kanalen worden gebruikt voor zowel promotie als branding.

Uitbreiding van de marketingmix 4 P’s

Door de jaren heen zijn de 4 P’s van McCarthy meerdere keren aangepast en uitgebreid. Zo wordt Personeel veelvuldig als vijfde ‘P’ genoemd. Personeel is de spil van een organisatie en zonder goed personeel komen de overige P’s niet goed tot hun recht. Ook wordt de Periferie als extra ´P´ gezien.

Hiermee worden de omgevingsfactoren als economische, technologische en politieke factoren bedoeld, die invloed op een organisatie kunnen hebben.

Daarnaast kan een organisatie de Periferie slim als marketingmiddel inzetten, door bijvoorbeeld een duur grachtenpand als kantoorpand in te richten, waardoor het imago wordt opgepoetst. Ook de ´P´ van Partners wordt genoemd als belangrijk facet in de marketing. Door middel van samenwerkingsverbanden kunnen bedrijven van elkaar profiteren en een krachtiger concept aanbieden.

Een veel gebruikte uitbreiding van de 4 P’s zijn de 6 P’s van de retail mix. Dit model is speciaal afgestemd op winkeliers. Aan de hand van dit model kan een winkelier een effectief en converterend marketingbeleid uitvoeren. De 6 P’s van de retail marketingmix zijn: plaats, product, prijs, promotie-communicatie, presentatie en personeel.

Kritiek op de marketingmix 4 P’s

Naast het feit dat de marketingmix vaak door bedrijven wordt toegepast, is er ook kritiek op het model van McCarthy. Zo zouden de 4 P’s teveel van toepassing zijn op alleen de consumentenmarkt en wordt er te weinig nadruk op B2B gelegd. Daarbij zou het model zich teveel richten op producten en schiet het daardoor te kort wanneer het om dienstverlening gaat.

Ook zou er teveel vanuit het perspectief van de organisatie worden uitgegaan, in plaats vanuit het perspectief van de consument. Ondanks dat bedrijven iets willen verkopen, is het belangrijk om in het marketingconcept de ideeën van de consument mee te nemen.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Is de marketingmix theorie van McCarthy nog steeds toepasbaar binnen de huidige economie en moderne marketing? Herken je het bovenstaande of heb je nog aanvullingen? Wat zijn volgens jou andere succes criteria of factoren die kunnen bijdragen aan goede uitrol van een marketing mix?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Needham, Dave (1996). Business for Higher Awards. Heinemann.
2. McCarthy, E. J. (1975). Basic Marketing: A Managerial Approach. Richard D. Irwin, Inc.
3. Borden, Neil H. (1965). The Concept of the Marketing Mix. In Schwartz, George. Science in marketing. Wiley marketing series. Wiley. p. 286ff. Retrieved 2013-11-04.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2020). Marketingmix 4 P’s. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/marketing-modellen/marketingmix-4ps-mccarthy/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 01/08/2020 | Laatste update: 16/11/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/marketing-modellen/marketingmix-4ps-mccarthy/”>Toolshero: Marketingmix 4 P’s</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.