CLEAR coaching model (Hawkins)

CLEAR coaching model - toolshero

CLEAR coaching model: in dit artikel wordt het CLEAR coaching model, ontwikkeld door Peter Hawkins praktisch uitgelegd. Na het lezen begrijp je de basis van deze krachtige managementtool. Dit artikel bevat tevens een CLEAR coaching model template om met jouw doelen aan de slag te gaan. Veel leesplezier!

Wat is het CLEAR coaching model?

Het CLEAR coaching model is een transformationeel coaching model dat ingezet wordt bij het coachen van leiders en leidinggevenden in onder andere het bedrijfsleven. Het model is ontwikkeld om maximale werkplekprestaties te bereiken onder werknemers van bedrijven.

Het is volgens de ontwikkelaars van dit model nodig om meer te zijn dan alleen een manager. Goede prestaties komen voort uit het leiden en orkestreren van acties en maatregelen, het ingrijpen in de bedrijfsprocessen en de inzet van managers als katalysator in de ontwikkeling van medewerkers.

Gratis e-book bij Toolshero

De naam CLEAR is een acroniem en bestaat uit de verschillende fasen van het model: contract, listen, explore, action en review. De verschillende fasen komen aan bod in dit artikel. Het CLEAR coaching model is een eenvoudig model.

Het is ontworpen om werknemers te helpen om fundamentele veranderingen te bereiken op basis van nieuwe waarden, gedragingen of overtuigingen. Dit gaat verder dan oplossingsgerichte coaching, waarbij een persoon alleen geholpen wordt om een bepaald doel te bereiken. De CLEAR coachingsessies duren ongeveer 45 minuten tot een uur.

CLEAR coaching model acroniem - toolshero

Figuur 1 – CLEAR coaching model: acroniem

Peter Hawkins

Het GROW coaching model is zo populair voor het organiseren en structureren van coachsessies dat andere modellen vaak vergeten worden, met name in bedrijfscoaching. Het CLEAR coaching model is een van die modellen.

Toch kan het model zeer effectief ingezet worden. Het model zo is ontworpen dat hetzelfde proces wordt gebruikt in elke sessie van het coachprogramma.

Het CLEAR coaching model werd geïntroduceerd in de jaren tachtig van de vorige eeuw. De persoon die geaccrediteerd werd met de ontwikkeling ervan is hoogleraar Peter Hawkins, hoogleraar leiderschap en destijds verbonden aan Bath Consultancy Group.

Wat is het nut van coachen in het bedrijfsleven?

De voordelen van coachen zijn breed. Veel mensen die deel hebben genomen aan coaching sessies weten dat coaching een positieve invloed kan hebben op een loopbaan en het leven.

De voordelen van coachen zijn gebleken uit verschillende onderzoeken, onder meer door The Ken Blanchard Companies. Zij houden zich voornamelijk bezig met leiderschapsontwikkeling.

Zo leren medewerkers getraind om proactief te zijn zodat zij actief bezig zijn met het bereiken van doelen. Hierdoor worden mensen zelfredzamer en zelfverzekerder.

Een ander gevolg van het in handen nemen van de spreekwoordelijke touwtjes is het krijgen van meer vreugde in het werk in leven. Door coaching actief in te zetten kunnen bedrijven ervoor zorgen dat hun personeel effectiever bij kunnen dragen aan de pogingen om het bedrijf naar een hoger niveau te tillen.

Zelfontwikkeling en coaching

Coaching is van onschatbare waarde voor persoonlijke ontwikkeling. Managers en leidinggevenden krijgen bijvoorbeeld geregeld te maken met werknemers die te maken hebben met motivatieverlies of een laag zelfvertrouwen. De traditionele benadering en kijk hierop is dat deze mensen een lesje assertiviteit moeten volgen en dat dit voldoende is.

Helaas houdt het effect van dergelijke losse trainingen niet lang aan. Hoewel gedrag veranderd kan worden door externe invloeden, is het ook zeer belangrijk dat verandering wordt ondersteund door interne denkprocessen. Dit is precies waar de waarde van coaching voor het bedrijfsleven ligt.

De impact van coaching kan groot zijn. Het is belangrijk dat managers en leidinggevenden dit inzien voordat zij werknemers in contact brengen met een coach of coachmodel. Vaak zorgt coaching voor een fundamentele verschuiving in de manier waarop werknemers hun werk benaderen.

Door het opdoen van meer zelfvertrouwen leren werknemers om meer van zichzelf naar de werkvloer te brengen. Het gevolg hiervan is dat zij assertiever en veerkrachtiger worden.

Een manier om coaching te introduceren op de werkvloer is het inzetten van het CLEAR coaching model. Hieronder worden de verschillende fases uitgelegd van een coachprogramma gebaseerd op de principes van het CLEAR coaching model.

Coaching Toolbox: 40+ Methods and Tools Business / Life Coach  

Fase 1. Overeenstemming (contracting)

De eerste fase van de coaching sessie en tevens de eerste fase van het CLEAR coaching model, omvat verschillende zaken. De eerste hiervan gaat om het bereiken van overeenstemming tussen de coach en de gecoachte als het gaat om logistieke aspecten zoals duur en frequentie van de bijeenkomst, locaties, etc.

Daarna is het zaak dat de gecoachte vaststelt wat er precies van de coach verwacht wordt. Dit kunnen verschillende zaken zijn, zoals het helpen bij persoonlijke problemen, het aan het licht brengen van andere problemen, het definiëren van doelen of een combinatie van verschillende wensen.

Samengevat gaat het in de eerste fase van het CLEAR coaching model om de volgende uitgangspunten:

  • Dialoog openen
  • Scope vaststellen
  • Gewenste uitkomsten vaststellen
  • Spelregels vaststellen

Fase 2. Luisteren (listening)

De tweede fase draait om actief luisteren. Actief luisteren omvat tevens het stellen van doelgerichte vragen die erop gericht zijn om de coach en de werknemer in staat te stellen om de situatie te begrijpen. Als coach is het belangrijk om de luistervaardigheden goed af te stemmen op de persoon en dat hij of zij attent is, empathisch en accuraat.

Deze fase van actief luisteren in cruciaal in het coachproces. In deze fase wordt het individu in staat gesteld om eigen aannames en motivaties rond bepaald gedrag te overdenken en in twijfel te trekken.

De coach dient tijdens dit proces niet overdreven vaak in te grijpen, maar moedigt in feite het gesprek aan en begeleid het individu naar de onderwerpen en problemen waar het om draait.

Fase 3. Ontdekken (exploring)

In de ontdekkingsfase van het CLEAR coaching model worden open vragen gesteld op basis van een onderwerp dat aan de orde werd gesteld in de vorige fase.

Wanneer voldoende informatie is verzameld en goede gesprekken zijn gevoerd, kan het hele verhaal uitgewerkt worden en aanvullende details worden toegevoegd.

Neem de tijd in deze fase om zoveel mogelijk aspecten te onderzoeken en vanuit zoveel mogelijk verschillende perspectieven naar het probleem of de situatie te kijken.

Zodra het volledige beeld is geschetst, is het tijd om meer proactief te worden. Met name de coach kan verder peilen naar de diepte en de context van de situatie.

Deze fase is bedoeld om de werknemer of gecoachte een emotionele band te laten ontwikkelen met de verandering die aanstaande is. Dit gebeurt door de persoon zelf de situatie te laten beschrijven.

Hoe meer katalytische vragen die gesteld worden, hoe beter de werknemer in staat wordt gesteld om zelf deze emotionele verbinding te laten maken met de situatie. Voorbeelden van dit soort vragen zijn:

  • Hoe word jij op professioneel niveau beïnvloed door de aanstaande veranderingen?
  • Hoe kunnen toekomstige gebeurtenissen en acties deze situatie kunnen beïnvloeden?

Het gaat erom dat de kandidaat in deze fase een moment van openbaring krijgt, waarin zij zich zullen realiseren dat iets hen heeft weerhouden om persoonlijke doelstellingen te behalen in het verleden.

In deze stap wordt ook voorbereid op de volgende fase: het bepalen van mogelijke interventies het beoordelen van de effectiviteit van deze actiemomenten.

Fase 4. Actie

In de vierde fase van het CLEAR coaching model wordt ervoor gezorgd dat de gecoachte zich voldoende inzet voor de gewenste verandering. Hier worden mogelijke actiepunten opgesteld en is het de bedoeling dat de kandidaat zich hier mee verbind.

De kandidaat moet de weg voor verandering zelf aanwijzen en de impact van de veranderingen echt overwegen. Het model suggereert om dit op een vraaggerichte benadering te doen, met vragen als: wie, wat, waar, wanneer en vooral waarom?

Fase 5. Beoordeling (review)

De laatste fase van het coachmodel gaat om het beoordelen van de sessie en interventie. Met tussenpozen tijdens de interventie en sessies zelf is het belangrijk om te kijken wat er precies is besloten en wat er moet gebeuren.

Dit kan effectief worden bereikt door het gebruik van tijdschema’s en toewijding. Iedere keer als er een stap is gezet, is het een goede zet om die actie te beoordelen.

Feedback is in deze fase erg belangrijk. Wat vond de gecoachte nuttig? Wat zou het beste veranderd kunnen worden voor toekomstige coachsessies?

Voor- en nadelen CLEAR coaching model

Het gebruik van het CLEAR coaching model als fundament voor coachsessies kent enkele voor- en nadelen.

Voordelen van het CLEAR coaching model

  • De methode biedt een kader voor professionals en voorkomt een doelloos coachgesprek
  • In combinatie met SMART-doelen is het duidelijk voor zowel de coach als de gecoachte waar het proces heengaat
  • Het CLEAR coaching raamwerk is ook handig voor het coachen van groepen of zelfs het structureren van een bedrijfsvergadering
  • Het CLEAR coaching model maakt duurzame verandering mogelijk

Nadelen van het CLEAR coaching model

  • Het CLEAR coaching model is ontworpen om flexibel te zijn, maar toch blijven veel mensen het model blind volgen wat het potentieel van het model in de situatie verkleint
  • Het komt vaak voor dat kandidaten en werknemers het coachgesprek sturen door te blijven focussen op de toekomst in elke fase. Ondanks de flexibiliteit van het model is het toch belangrijk dat de basiselementen van zelfreflectie, overdenking en beoordeling worden uitgevoerd

CLEAR coaching model template

Via de link hieronder is het mogelijk om een toolshero CLEAR coaching model template te downloaden. Zo kun jij direct zelf aan de slag met het uitvoeren van coachsessies en jouw eigen zelfontwikkeling.

Download het CLEAR coaching model template

Deze template is exclusief voor onze betalende Toolshero leden. Klik hier om te bekijken of een lidmaatschap ook iets voor jou is!

Word lid van Toolshero

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over het CLEAR coaching model? Wordt er in jouw werkomgeving gebruik gemaakt van coachtechnieken? Denk jij dat de productiviteit en effectiviteit van veel afdelingen en teams verbeterd kan worden door middel van coaching? Kan jij een voorbeeld geven van soortgelijke of alternatieve coachtechnieken? Heb jij tips of opmerkingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

  1. Dembkowski, S., & Eldridge, F. (2003). Beyond GROW: A new coaching model. The international journal of mentoring and coaching, 1(1), 21.
  2. Hawkins, P., & Shohet, R. (2012). Supervision in the helping professions. McGraw-Hill Education (UK).
  3. Passmore, J. (2005). The heart of coaching: A coaching model for managers. The Coaching Psychologist, 1(2), 6-9.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2021). CLEAR coaching model (Hawkins). Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/management-modellen/clear-coaching-model/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 07/03/2021 | Laatste update: 03/01/2024

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/management-modellen/clear-coaching-model/”>Toolshero: CLEAR coaching model (Hawkins)</a>

Interessant artikel?

Geef je waardering of deel het artikel via social media!

Gemiddelde beoordeling 4 / 5. Totaal aantal beoordelingen: 11

Dit artikel is nog niet beoordeeld! Wees de eerste met jouw beoordeling.

We vinden het jammer dat het artikel niet waardevol voor je was

Laat ons dit artikel verbeteren!

Vertel ons wat er beter kan aan het artikel? Wat mis je bijvoooebeeld of wat kan worden aangevuld?

Ben Janse
Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.

Tags:

Geef een reactie