Waarderend leiderschap: de uitleg

Waarderend leiderschap is een vorm van leiderschap waarin de overtuiging gedeeld wordt dat samenwerking belangrijker is dan autoriteit en dat het succes van elke organisatie afhankelijk is van de gebundelde krachten van alle betrokkenen. In dit artikel wordt waarderend leiderschap praktisch uitgelegd. Na het lezen begrijp je de basis van deze leiderschapsstijl. Veel leesplezier!

Wat is waarderend leiderschap?

Waarderend leiderschap (Appreciative Leadership) is een vorm van leiderschap waarin de overtuiging gedeeld wordt dat samenwerking belangrijker is dan autoriteit en dat het succes van elke organisatie afhankelijk is van de gebundelde krachten van alle betrokkenen.

Deze vorm van leiderschap wekt vertrouwen op, evenals energie, enthousiasme en goede prestaties. Samengevat gaat waarderend leiderschap over relationele processen en werkwijzen waardoor mensen effectief kunnen samenwerken om dingen te laten gebeuren.

Verder schetst de theorie een positief wereldbeeld gebaseerd op de overtuiging dat elk individu potentieel heeft. De kern van waarderend leiderschap is dan ook het herkennen van potentieel en het veranderen in positieve krachten.

Deze idealen vormen samen een verschuiving in leiderschap. Van een traditionele en individualistische besturingsvorm naar een nieuwe norm die de leider helpt om gewenste resultaten te behalen.

De basis van de waarderend leiderschap theorie ligt in een oudere theorie. Dit model staat ook bekend als Appreciative Inquiry (AI), en is een verandervisie- en strategie.

Het uitgangspunt van deze theorie is dat het systeem zich positief ontwikkeld wanneer mensen gezamenlijk onderzoek gaan doen.

Het is een zeer participatieve manier van leiderschap waarbij het draait om het stellen van strategische vragen over collectiviteit, sterke en zwakke punten, prestaties, succesverhalen, tradities en visies voor de toekomst.

De 5 basis principes van waarderend leiderschap

De basis principes van Waarderend leiderschap zijn in overeenstemming met de basis principes van de AI benadering voor organisatorische verandering.

De auteurs introduceerden vijf kernstrategieën van waarderend leiderschap. De strategieën komen tegemoet aan de behoeftes die mensen hebben voor hoge prestaties:

• Gevoel van ergens bij horen
• Gevoel van waardering
• Kennis waar de organisatie op afkoerst
• Gevoel dat ze bijdragen aan een groter iets
• Wetenschap dat excellentie wordt verwacht

Onderzoek

Onderzoek stelt mensen in staat om te weten dat hun bijdragen gewaardeerd worden. Het gaat er hier om dat de leider aan zijn team vraagt welke gedachten en gevoelens zij hebben.

De leider moet vervolgens oprecht naar hun luisteren en hun zeggen dat hij de personen en hun inbreng erg waardeert.

Verlichting

Verlichting helpt individuen om te begrijpen hoe zij het beste een bijdrage kunnen leveren. Door dit te oefenen komt de leider meer te weten over de mensen in zijn team en over hun sterke punten, evenals de sterke punten van anderen.

Op deze manier worden individuen uitgedaagd om zichzelf te uiten, risico’s te nemen en anderen te ondersteunen bij het werken vanuit hun sterke punten.

Inclusie

Inclusie geeft mensen het gevoel van verbondenheid. Wanneer inclusie uitgeoefend wordt in een groep wordt de deur geopend voor samenwerking en co-creatie.

Dit creëert een omgeving waarin mensen het gevoel hebben dat ze ergens deel van uitmaken en dat resulteert in een hoog gevoel verbondenheid en betrokkenheid, goed voor de productiviteit.

Inspiratie

Inspiratie geeft mensen een richtingsgevoel. Door een visie te delen en een pad voorwaarts uit te stippelen wordt een team hoopvol en wordt er energie ontketend. Dit is de basis voor transformatie, innovatie en duurzame goede prestaties.

Integriteit

Integriteit in de theorie van waarderend leiderschap gaat over het feit dat mensen weten wat er van hen verwacht wordt, dat ze hun best doen voor het gemeenschappelijke doel en dat ze anderen kunnen vertrouwen om hetzelfde te doen. De voorbeeldfunctie van een integer persoon is een standaard voor anderen om te volgen.

Waarderend leiderschap: organisatorische cultuur & verandering

Vaak is er een divers spectrum aan medewerkers te vinden binnen een organisatie. Samen vormen zij de organisatiecultuur welke gevormd wordt door de taal, gebruiken, relaties en interpersoonlijke constructies.

De kwaliteit hiervan bepaalt hoe harmonieus, creatief, productief, energetisch of juist vernietigend de cultuur is. De organisatiecultuur kan inclusiviteit bevorderen, maar ook exclusiviteit.

De bedrijfscultuur kan mensen dus optillen, maar ook in de steek laten. Door het gebruik van Appreciative Inquiry (AI) en Waarderend leiderschap wordt getracht de mensen tot grote hoogte te brengen en goed te laten presteren.

Waarderend leiderschap is een bevestigende manier van leidinggeven om institutionele, maar ook menselijke en organisatorische verandering te omarmen. De vijf basis principes bieden een gestructureerde aanpak om mensen binnen een organisatie te stimuleren en te sturen in de richting waarin zij het liefste willen gaan.

De appreciative leader wijst de medewerkers op hun sterke punten, kerncapaciteiten, successen en nodigt hen uit om een toekomstbeeld te schetsen en na te jagen. Waarderend leiderschap initieert en stimuleert projecten en samenwerkingen, kansen en andere waardevolle ontwikkelingen.

Dit zijn allemaal zaken die bijdragen aan het uitbreiden van het netwerk en de verbindingen tussen verschillende belanghebbenden. Verandering gestuurd door Appreciative Inquiry (AI) is duurzaam en vergroot welzijn en groei.

Relatie tussen waarderend leiderschap & transformationeel leiderschap

Er zijn verschillende overeenkomsten te ontdekken in de kernprincipes van Waarderend leiderschap en transformationeel leiderschap. Niet alleen de idealistische visie tussen de twee stijlen komt overeen, maar ook inspirerende motivatie, intellectuele stimulering en geïndividualiseerde overwegingen hebben betrekking op beide modellen.

Ook is er een zekere overlap tussen de twee theorieën en hoe deze worden geconceptualiseerd. De auteurs hebben de theorie en werkwijze van waarderend leiderschap overgenomen en vertaald in een houding en benadering van leiderschap die op een vrij concrete manier overgenomen kan worden en in de praktijk kan worden gebracht.

Er is echter ook een belangrijk verschil op te merken. Waarderend leiderschap staat duidelijk in de kinderschoenen als het vergeleken wordt met transformationeel leiderschap.

Het gaat hier dan vooral om de hoeveelheid onderzoek die is uitgevoerd in een poging om overeenkomsten en raakvlakken te bepalen met organisaties en hun Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s).

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over waarderend leiderschap? Kun jij waarderend leiderschap toepassen in jouw omgeving of binnen de hedendaagse organisaties? Herken jij het bovenstaande of heb je aanvullingen? Wat zijn volgens jou factoren binnen leiderschap die bijdragen aan een effectief en productief team?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Whitney, D. K., Trosten-Bloom, A., & Rader, K. (2010). Appreciative leadership: Focus on what works to drive winning performance and build a thriving organization. New York, NY: McGraw-Hill.
2. Keefe, M. R., & Pesut, D. (2004). Appreciative inquiry and leadership transitions. Journal of Professional Nursing, 20(2), 103-109.
3. Lewis, D., Medland, J., Malone, S., Murphy, M., Reno, K., & Vaccaro, G. (2006). Appreciative leadership: Defining effective leadership methods. Organization Development Journal, 24(1).

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2019). Waarderend leiderschap. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/leiderschap/waarderend-leiderschap/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 08/12/2019 | Laatste update: 17/04/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/leiderschap/waarderend-leiderschap/”>Toolshero: Waarderend leiderschap</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.