7 eigenschappen van effectief leiderschap (Covey)

7 eigenschappen van effectief leiderschap: in dit artikel worden de 7 eigenschappen van effectief leiderschap, ontwikkeld door Stephen Covey praktisch uitgelegd. Het geeft een samenvatting en achtergrond van deze zeven eigenschappen. Na het lezen begrijp je de basis van dit krachtige persoonlijk leiderschap instrument.

Wat zijn de 7 eigenschappen van effectief leiderschap?

Stephen Covey presenteert een methode in dit boek om effectief te worden in het bereiken van doelen. Stephen Covey definieert effectiviteit als de balans tussen de te behalen van doelen en de zorg voor de manier waarop die doelen behaald worden.

Van het boek zijn wereldwijd meer dan 25 miljoen exemplaren verkocht. De factoren die volgens hem terug te vinden zijn in effectieve mensen, vat hij samen in 7 beschreven eigenschappen. Deze zijn:

• Wees proactief
• Begin met het einde voor ogen
• Belangrijke zaken eerst
• Denk in termen van winnen/winnen
• Probeer eerst te begrijpen voordat je begrepen wilt worden
• Werk synergetisch
• Houd de zaag scherp

Achtergrond over de 7 eigenschappen van effectief leiderschap

Stephen Covey beschrijft in zijn boek The seven habits of highly successful people (1989) hoe je gelukkiger en effectiever in het leven kan staan. Het boek is het resultaat van langdurig onderzoek naar de principes van succes. Tot de eerste wereldoorlog was succes vanuit een principiële levenshouding vooral samen te vatten in begrippen als nederigheid, integriteit, gematigdheid, trouw, geduld etc.

Na WO I werd succes door een meer pragmatische levenshouding anders gedefinieerd. Succes wordt vooral afgemeten aan persoonlijke prestatie, vaardigheden en status. Stephen Covey beargumenteert dat blijvend succes alleen langdurig mogelijk is als je leeft volgens principiële principes. Principes die hij samenvat in de zeven eigenschappen van effectief leiderschap.

De 7 eigenschappen van effectief leiderschap samenvatting

Hoe geef je op een constructieve, effectieve manier richting en inhoud aan je leven? Dit is de centrale vraag waar het boek The seven habits of highly successful people (1989) antwoord op geeft. Stephen Covey ontwikkelt, op basis van jarenlange onderzoek en ontwikkeling, een plan van aanpak voor persoonlijke ontwikkeling in het volgende gestructureerde ontwikkelingsmodel.

Figuur 1 – De 7 eigenschappen van effectief leiderschap (Stephen Covey)

1. Wees proactief

Pro-activiteit heeft veel te maken met de ‘cirkel van invloed’ van de persoon. Wat heb je onder controle, waar heb je invloed op, en wat staat buiten je bereik. Pro-activiteit is sterk gerelateerd aan het erkennen van je eigen verantwoordelijkheid en invloed.

De eerste grote stap die gemaakt moet worden is de stap van afhankelijkheid naar onafhankelijkheid. Hierbij begin je met je eigen agenda voor je leven te bepalen. Je bent je er van bewust dat je architect bent van je leven (eigenschap 1) en gaat dus aan de slag.

Pro-activiteit de eerste eigenschap van effectief leiderschap volgens Stephen Covey. En met een reden. De meest fundamentele eigenschap van een succesvol en effectief persoon is pro-activiteit.

Het is volgens Stephen Covey cruciaal om niet anderen, of omstandigheden, de schuld te geven van dingen die fout gaan. Proactieve mensen focussen in het geval van een probleem op dingen die ze kunnen veranderen, en reactieve mensen focussen zich op de gebieden waar ze geen controle over hebben. Zij nemen negatieve energie in zich op door externe factoren of andere mensen die schuld te geven. Reactieve mensen nemen daarom eerder een slachtofferrol op zich dan proactieve mensen.

Het belangrijkste element van pro-activiteit is het vermogen om vast te houden aan de verplichtingen die mensen zichzelf en anderen geven. Zelfverbetering en persoonlijke groei staat hierin centraal. Door doelen te stellen en aan de doelen vast te houden, vergroot men geleidelijk integriteit en verantwoordelijkheid.

2. Begin met het einde voor ogen

Dit is de eigenschap van de Visie, het doel, de missie. Beginnen met het einde voor ogen houdt in dat je er bij de beslissingen van vandaag consistent rekening houdt met waar je ‘in het algemeen’ voor staat. Eigenschap 2 heeft te maken met de principes en richtlijnen waarnaar je wilt leven. Je gaat vaststellen wat je in het leven belangrijk vindt, waar je voor staat, wat je wil bereiken.

Stephen Covey vraagt de lezer in zijn boek om bij deze eigenschap de eigen begrafenis voor te stellen. Hij stelt de bekende vraag: hoe zou jij willen dat jouw geliefden jou herinneren? Door na te denken over dit soort zaken, en na te denken over wat het verschil maakt voor jou in het leven, kunnen belangrijke waarden worden geïdentificeerd. Deze waarden moeten het eigen gedrag in het leven weerspiegelen.

De essentie van deze tweede eigenschap is om alle dingen te verwijderen uit het leven die iemand weghoudt van wat belangrijk is.

3. Belangrijke zaken eerst

Deze eigenschap (Put first things first) heeft te maken met integriteit, discipline, je aan je afspraken houden. Waar draait het in het leven om, en hoe wil je je leven vormgeven? Dat wetende ga je ook proactief en met de juiste prioriteitsstelling aan de slag. De tweede grote stap is die van onafhankelijkheid naar wederzijdse (zelfgekozen) afhankelijkheid. Dit is ook wel de timemanagement eigenschap.

Opnieuw stelt Covey bij deze eigenschap een aantal vragen:

• Wat kan je doen om jouw persoonlijke leven te verbeteren?
• Wat zou je kunnen doen om jouw professionele of beroepsleven te verbeteren?

Eigenschap een is om de controle te nemen over het eigen leven. Eigenschap twee gaat over het besef van kernwaarden en eigenschap drie gaat over het samenvoegen van de eerste twee. Door deze twee vragen hierboven te beantwoorden, word een persoon zich bewust van de kracht die aanwezig is om het leven te veranderen en verbeteren.

Verder draait eigenschap drie om het stellen van de juiste prioriteiten. Dat houdt ook in dat iemand ‘nee’ moet kunnen zeggen tegen opdrachten of andere dingen die niet samenvallen met de eigen waardes. Activiteiten en acties moeten aan enkele voorwaarden voldoen:

• Acties zijn gebaseerd op principes.
• Acties en gedragingen moeten passen in de voorheen vastgestelde persoonlijke waarden.
• Acties en gedragingen mogen niet zorgen voor een onbalans.

4. Denk in termen van win-win

Dit is de eigenschap (Think win-win) van de Paradox. De verleiding is sterk om te denken in winnen OF verliezen – je gelijk willen halen. Het is de kunst om in te zien dat bij schijnbare tegenstrijdigheden er ruimte is om de polen juist te verenigen. Je blijft weliswaar onafhankelijk, maar tegelijkertijd besef je dat je met anderen meer kunt bereiken dan in je eentje.

Je weet wat je waard bent, maar je weet ook dat je de ander nodig hebt en het belangrijk is om liefde te geven en te ontvangen. Dat bereik je door te denken in termen van win-win. Hierbij zoek je bij conflicten altijd naar oplossingen die recht doen aan alle partijen en waarbij geen verliezers zijn.

Stephen Covey duidt erop dat win/win geen techniek is, maar eerder een filosofie van menselijke interacties. Het is een gemoedstoestand die ervoor zorgt dat iemand voortdurend op zoek is naar voordelen in alles wat hij of zij doet.

Drie karaktereigenschappen zijn belangrijk voor dit paradigma. De eerste hiervan is integriteit. Dit is de waarde die een persoon aan zichzelf hecht. Daarna komt volwassenheid. Hiermee wordt de balans tussen overwegen en moed bedoeld. Het derde begrip dat genoemd wordt is abundance mentality, wat zoveel betekent als overvloedige mentaliteit. Hiermee wordt het idee bedoeld dat er genoeg is voor iedereen.

5. Probeer eerst te begrijpen en dan begrepen te worden

Je eerst concentreren op het begrijpen van de ander en dan pas energie stoppen in het begrepen worden. Dit is de eigenschap (Seek first to understand then to be understood) van het luisteren, één van de basiseigenschappen van een leider of een coach.

Deze eigenschap komt neer op het volgende: probeer eerst om de situatie te begrijpen voordat je jezelf verstaanbaar maakt. Dit is volgens Covey essentieel om de interpersoonlijke relaties te verbeteren.

Stephen Covey stelt dat er te weinig aandacht wordt besteed aan het ontwikkelen van luistervaardigheden. Als de principes en waardes van iemand oprecht zijn, dan wil iemand oprecht betrokken zijn bij anderen zonder dat zij het gevoel krijgen dat het om eigen belang gaat. Waar veel mensen luisteren om vervolgens te antwoorden, luistert een bekwame luisteraar vooral om te begrijpen. Dit staat ook wel bekend als empathisch luisteren.

Zodra de situatie goed begrepen wordt, is het zaak om jezelf verstaanbaar te maken. Door empathisch te luisteren, kunnen ideeën worden overgebracht die in overeenstemming zijn met de zorgen en uitgangspunten van de luisteraar.

6. Werk synergetisch

De zesde benodigde eigenschap (Synergize) om wederzijdse afhankelijkheid te bereiken is het synergetisch werken. Hieronder wordt verstaan dat je aanpak fundamenteel gebaseerd is op respect, samenwerking en vertrouwen. Dit is de eigenschap van het versterken. De valkuil is het compromis. Het doel is om de derde weg te vinden: hoe kunnen twee schijnbare tegenstellingen worden verenigd tot iets beters?

De eigenschap synergie heeft veel te maken met het willen bereiken van win/win situaties. Dit is een grote kracht van elk succesvolle leider. Het verenigt en stimuleert de kracht en capaciteiten van mensen. De uitdaging is om deze synergetische samenwerkingen te realiseren in alle interacties. Hiervoor is openheid in communicatie vereist, evenals kwetsbaarheid.

Synergie betekent dat verschillende soorten verschillen (mentaal, emotioneel, psychologisch) in balans moeten worden gebracht. Juist dan wordt creativiteit en prestatie gemaximaliseerd.

7. Houd de zaag scherp

Eigenschap zeven heeft alles te maken met persoonlijk onderhoud en verbetering. Dit omvat ook actief werken aan jezelf en slechte gewoontes zoals ongezonde dingen eten. Ook het mentale aspect is belangrijk. Oefeningen in deze dimensie van persoonlijke ontwikkeling zijn het lezen van boeken, visualiseren van informatie, plannen en schrijven.

Dit is de eigenschap die zegt dat je nooit klaar bent met verbeteren en volhouden. Door voldoende oefening, rust, meditatie, etc. Houd je de conditie van je lichaam, geest, relaties en spiritualiteit op peil.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken je de zeven eigenschappen van effectief leiderschap of heb je aanvullingen? Hoe pas jij enkele, meerdere of alle zeven eigenschappen toe om succesvol te zijn? at zijn voor leermomenten geweest die je wilt delen, in relatie tot de zeven eigenschappen van effectief leiderschap van Stephen Covey?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Haimes, Y. Y., & Schneiter, C. (1996). Covey’s seven habits and the systems approach: a comparative analysis. Systems, Man and Cybernetics, Part A: Systems and Humans, IEEE Transactions on, 26(4), 483-487.
2. Covey, S. (2004). The seven habits of highly effective people. Econo-Clad Books.
3. Covey, S. (1989). The seven habits of highly effective leaders. Amsterdam: Business Contact.

Citatie voor dit artikel:
Mulder, P. (2015). 7 eigenschappen van effectief leiderschap (Covey). Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/leiderschap/7-eigenschappen-van-effectief-leiderschap/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 03/16/2015 | Last update: 17/01/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/leiderschap/7-eigenschappen-van-effectief-leiderschap/”>Toolshero: 7 eigenschappen van effectief leiderschap (Covey)</a>

Article by:

Patty Mulder

Patty Mulder is een management expert op het gebied van competentie ontwikkeling, time management, persoonlijke effectiviteit en zakelijke communicatie. Naast content schrijven, is ze een business coach en verzorgt ze bedrijfstrainingen.