LEAN management: de betekenis en principes

Lean management - toolshero

LEAN management: in dit artikel worden de principes van LEAN management praktisch uitgelegd. Het artikel start met de betekenis van LEAN management, gevolgd door de geschiedenis en het gemeenschappelijke doel van LEAN. Ook vind je informatie over de begrippen Muri, Muda en Mura en de verschillende tools die horen bij LEAN. Veel leesplezier!

Wat is LEAN management?

Betekenis

De Engelse term Lean manufacturing betekent letterlijk slanke productie. De principes van LEAN management zijn afkomstig van de Japanse autofabrikant Toyota.

Toyota let op de verhouding tussen hoge en kwalitatief goede productie tegen lage kosten, wat leidt tot een verbetering van het bedrijfsresultaat. Soms word de principes van LEAN management ook wel Toyota Production System (TPS) genoemd.

Gratis e-book bij Toolshero

Deze managementfilosofie richt zich op het tegenhouden en elimineren van Muda, de Japanse uitdrukking voor verspillingen. Alles wat Muda is, levert geen toegevoegde waarde.

Lean management geschiedenis

Ten onrechte wordt deze managementfilosofie gezien als een Japanse methode.

Maar Lean management is grotendeels gebaseerd op Britse en Amerikaanse principes (Henry Ford en W. Edwards Deming), die na de Tweede Wereldoorlog met behulp van Amerikaans heropbouwwerk in Japan werden verspreid en ingevoerd.

TPS werd grotendeels ontwikkeld door Sakichi Toyoda, de oprichter van Toyota en werd verder uitgewerkt door ingenieur Shigeo Shingo.

Door toepassing van TPS slaagde Toyota erin om de kosten te reduceren en zo uit te groeien tot de top tien van multinationals. TPS geldt als klassiek voorbeeld van de Gemba Kaizen aanpak van Masaaki Imai, dat zich richt op productieverbetering.

LEAN management, het gemeenschappelijk doel

lean methode - toolshero

Figuur 1 – de principes van LEAN management

Bij de principes van LEAN management worden veel gevestigde methodes toegepast. Al deze methoden hebben met elkaar gemeen, dat zij zich richten op het identificeren van probleempunten, het elimineren van overbodige processtappen, het combineren van meerdere processtappen in één stap en het oplossen en voorkomen van de probleempunten.

De principes van LEAN management worden ook wel symbolisch aangeduid als een huis, dat op een stabiel fundament staat en verder opgebouwd is uit al die gevestigde methodes.

Basis

De basis van principes van LEAN management worden gevormd door een multifunctioneel inzetbaar team, dat vooraf de gebruikte materialen en het proces beoordeelt.

Dit team bestaat uit diverse medewerkers, van productie en onderzoek tot aan accountants toe. Zij hebben als taak van alle processtappen vooraf de kosten te berekenen, zodat het duidelijk is waar de meeste winst kan worden behaald. In hun beoordeling worden beslissingen over make-or-buy of reengineering overwogen.

Organisaties

Vooral Toyota zet deze methode volop in, waardoor Toyota in kostenbeheersing een grote voorsprong heeft opgebouwd ten opzichte van concurrenten. Naast Toyota zijn er diverse andere multinationals die de principes van LEAN management succesvol inzetten; General Motors, Scania en Volkswagen zijn hier voorbeelden van. Daarnaast komen er steeds meer grote (productie)bedrijven bij, die over te schakelen op deze methode.

Flow in lean-productiesystemen

Flow is hoe producten en informatie stroomt, en het werk vordert. Wanneer een systeem een goede flow heeft, heeft het de neiging om zeker en voorspelbaar te bewegen. Bij een slechte flow is de stroom van het werk onvoorspelbaar, en kent veel storingen.

Elke kans dat er een storing voorkomt in de stroom van werk en waarde, neemt de kans op accumulatie van afval (muda) toe. En elke vorm van verspilling, of het nou Mura, Muda of Muri is, zorgt voor een inconsistent productieproces.

Mike Wroblewski, Senior Consultant voor Gemba Consulting, legt uit dat er zeven soorten stromen zijn binnen een productie-eenheid.

  1. De stroom van grondstoffen
  2. De stroom van work-in-progress
  3. De stroom van voltooide producten
  4. De stroom van operators
  5. De stroom van machines
  6. De stroom van informatie
  7. De stroom van engineering

Bedrijven die de principes van LEAN management succesvol hebben toegepast, begrijpen dat elk van deze soort stromen in harmonie moeten samenwerken zodat de kans vergroot wordt om afgewerkte producten en diensten te produceren zonder corrigerende maatregelen te nemen.

Door de productie in een dergelijke flow te houden, zorgt de organisatie ervoor dat een bedrijf efficiëntie nastreeft en uiteindelijk ook bereikt.

De principes van LEAN management kennen driemaal Mu

Binnen de principes van LEAN management worden er drie hoofdcategorieën onderscheiden, die alle met ‘Mu’ beginnen:

Muri

Muri is de Japanse term voor overbelasting van mensen en machines. Muri is alles dat voor deze overbelasting zorgt.

In de praktijk resulteert Muri zich in werknemers die kampen met burn-outs doordat zij teveel werk doen wat zij niet kunnen delegeren. Muri kan ook de totale afbraak van een machine veroorzaken. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer een machine meer moet produceren dat de maximale capaciteit.

Mura

Mura betekent oneffenheid in processen; overbezetting in productie door slechte afstemming in maatvoering van productiemiddelen. Mura is alles dat voor deze oneffenheden zorgt; alles dat inconsistentie en inefficiënties veroorzaakt.

Een voorbeeld van Mura is wanneer een vrachtauto tien minder pallets aan middelen in zijn trailer heeft dan de maximale capaciteit voor 1 rit, maar daarna voor de tweede rit meer moet vervoeren dan hij in 1 keer kan. Dit resulteert in onnodig langere doorlooptijden.

Ook andere zaken worden aangeduid als Mura. Voorbeelden van inconsistenties zijn de fluctuaties in de vraag van consumenten, procestijden, of verschillende productfasen.

In een productieomgeving met een lage capaciteit en hoge productvariatie is flexibiliteit belangrijker dan in een productiefaciliteit met een groter volume en een lagere productievariatie.

Mura wordt gezien als veroorzaker van Muri en Muda wanneer het niet wordt verminderd. Mura kan worden verminderd door volledige transparantie te creëren in de supply chain, maar ook in de andere organisatorische processen zoals het productontwerp.

Muda

Muda is de Japanse bewoording voor afval. Muda is alles dat in een bepaald productieproces afval veroorzaakt en beperkingen veroorzaakt bij het produceren van iets waardevols.

Het is bekend dat een groot gedeelte van de organisatorische processen geen waarde toevoegen aan het eindproduct. Er liggen verschillende (muda) gevaren op de loer. Acht worden er genoemd in de TPS-benadering.

1. Talent verwaarlozen

Het niet kapitaliseren op talent wordt in toenemende mate gezien als verspilling. Terecht. Organisaties bestaan uit individuen, en ieder komt met zijn of haar talenten, vaardigheden en kennis. Wanneer dit niet ingezet wordt in het najagen van bedrijfsdoeleinden, dan draait de organisatie niet op volle kracht.

2. Wachten

Afval ontstaat ook wanneer mensen of machines binnen de productie moeten wachten om welke reden dan ook. Wanneer het werk stopt, stopt de flow en creatie van waarde naar de eindgebruiker.

Het werk kan gestopt moeten worden om verschillende redenen: een machine is defect, iets is niet meer in voorraad, er moet gewacht worden op goedkeuring van iemand.

3. Overproductie

Afval betekent ook iets produceren dat niet verkocht kan worden. Dit probleem ontstaat wanneer de consumenten nog niet klaar zijn om het product te ontvangen, of deze nog niet nodig hebben, en de werknemers blijven onnodig produceren.

4. Defecten

Fouten zijn menselijk en blijven gemaakt worden. Toch streeft Lean naar productie tegen het perfecte aan. Daarin is Zero Defects een belangrijk speerpunt. Met Zero Defects wordt geprobeerd het aantal fouten dat gemaakt worden zoveel mogelijk te beperken. Fouten kosten immers tijd, geld en andere middelen om te herstellen.

5. Transport

Als er teveel getransporteerd wordt, op welke manier dan ook, wordt het risico op productschade en achteruitgang groter. Tevens leidt het tot hogere kosten en tijdsverspilling. Muda.

6. Voorraadoverschot

Wanneer het aanbod groter is dan de vraag door consumenten, blijven er producten of diensten ongebruikt. Dat kost geld op verschillende manieren, zoals houdbaarheid en afschrijving, en hogere voorraadkosten. Daarnaast maskeert de voorraad de echte vraag van de klant.

7. Overtollige verwerking

Dit zijn processen waarbij er meer werk in het proces zelf zit dan dat het oplevert in termen van waarde.

8. Bewegingsverspilling

Elke actie die niet nodig is, veroorzaakt afval. Dat komt omdat alles binnen een organisatie in het teken moet staan van waarde toevoegen aan het product of de dienst.

Afval reduceren

Door zowel Mura, Muri als Muda te verminderen of te elimineren, wordt de hoogste kwaliteitsstandaard binnen de productie gewaarborgd.

Dat betekent dat elk proces, maakt niet uit welke, verbeterd en geperfectioneerd wordt.

Aanhangers van TPS en het Lean-productiesysteem geloven dat alleen door deze drie activiteiten succesvol, en op continue basis uit te voeren, een bedrijf perfectie kan bereiken binnen de productie. Dit resulteert in hogere inkomsten en productiviteit.

Om afval te reduceren, kunnen er verschillende methoden worden ingezet. Veel van deze methoden zijn uitgelegd in andere toolshero artikelen.

Lean tools

Om Mura, Muri en Muda succesvol te elimineren, kunnen de volgende hulpmiddelen worden ingezet:

Voordelen van de principes van LEAN management

Een groot voordeel van deze methode is de verhouding tussen kostenbesparing en verbetering van de productiviteit en kwaliteit.

Alle energie en creativiteit van een organisatie is er bij deze methode op gericht om de aspecten die waardevol voor de klant zijn, te optimaliseren.

Het gaat hier onder andere om prijs, kwaliteit, levertijd, onderhoudskosten en milieubelasting. Daarnaast blijken vaak ook interne factoren zoals veiligheid, arbeidshygiëne en ergonomie te verbeteren.

De principes van LEAN management implementeren

Het overschakelen op een Lean-productieproces klinkt moeilijker dan het is. Onterecht wordt gedacht dat bestaande productieprocessen zonder meer op de schop genomen moeten worden. Hoewel dat in gevallen ook daadwerkelijk zo is, hoeft er weinig te veranderen als productie al goed georganiseerd is.

Na het inlichten van alle medewerkers over de te wachten veranderingen, kunnen de volgende vijf principes van Lean management worden toegepast om Lean te implementeren in het huidige productieproces.

1. Identificeer waarde

Als eerste is het belangrijk om de waarde van het team te identificeren. Er zijn teams die geen directe waarde produceren voor een klant van het bedrijf, maar wel directe algehele waarde toevoegen voor de organisatie. Identificeer ook alle soorten afval binnen het bedrijf.

2. Gebruik Value Stream Mapping

Daarna is het noodzakelijk om het pad naar de klant te visualiseren. Dit kan gedaan worden door een Kanban board.

Hiermee kan elke stap in een bepaald proces in kaart gebracht worden, en daarmee de waardestroom van teams te visualiseren.

Een alternatief dat hiervoor gebruikt kan worden is Business Process Mapping (BPM).

3. Creëer flow

Flow is een sleutelbegrip in Lean management. Elke vorm van wachten is verspilling, dus een constante stroom van waardevolle activiteiten is cruciaal.

Een belangrijk obstakel om stroom te bereiken, is het wegnemen van knelpunten in het proces. Houd goed in de gaten waar activiteiten en taken vastlopen en wat daar aan gedaan kan worden.

4. Zorg voor pull

Nadat al het werk voldoende stroomt, moet er een pull-systeem opgezet worden. Dit houdt in dat pas met nieuw werk begonnen wordt als er vraag naar is.

Het doel moet zijn om producten te produceren die klanten daadwerkelijk willen, en overproductie voorkomen. In een pull-systeem worden taken die moeten worden verwerkt opgeslagen. Iemand die nergens aan werkt, gaat naar deze database en kiest de activiteit met de hoogste prioriteit.

5. Continue verbetering

Alleen door het continue monitoren en verbeteren van productieprocessen kan perfectie bijna worden behaald.

Continue verbetering kan bereikt worden door tools als PDCA, maar is vooral een mentaliteit die medewerkers eigen moeten maken.

Kenmerken van de principes van LEAN management

Naast voordelen heeft de principes van LEAN management een aantal karakteristieke kenmerken:

  • vlakke hiërarchie
  • meer verantwoording en competentie aan de basis van een organisatie
  • het tegengaan en elimineren van verliezen
  • verbeterde communicatie met klanten en leveranciers
  • concentratie op hetgeen wat belangrijk is
  • verbeterde klantvriendelijkheid

Nadelen van Lean management

Doordat een organisatie zich met deze methode volledig richt op verbetering van het bestaande product, neemt de kans op het ontdekken van innovatieve, nieuwe technieken af.

Daarnaast vereist de invoering van een succesvol systeem vergaande voorbereidingen, terwijl de resultaten niet meteen op korte termijn merkbaar zijn.

Het wordt bovendien vaak onderschat, dat het omschakelen van korte termijn denken naar lange termijn denken voor medewerkers veel tijd en moeite kost.

Word lid van Toolshero

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Hoe pas jij de principes van LEAN management toe? Herken je het bovenstaande voor een goede uitrol van deze methode? Wat zijn volgens jou succescriteria die kunnen bijdragen aan een goede Lean methode implementatie?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

  1. Arnheiter, E. D. & Maleyeff, J. (2005). The integration of lean management and Six Sigma. The TQM magazine, 17(1), 5-18.
  2. Myerson, P. (2012). Lean supply chain and logistics management. McGraw-Hill.
  3. Salah, S., Rahim, A. & Carretero, J. A. (2010). The integration of Six Sigma and lean management. International Journal of Lean Six Sigma, 1(3), 249-274.
  4. Womack, J. (2011). GEMBA walk. Lean Enterprise Institute, USA.

How to cite this article:
Janse, B. (2020). LEAN Management. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/kwaliteitsmanagement/lean-management/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 01/09/2020 | Laatste update: 13/12/2023

Add a link to this page on your website:
<a href=”https://www.toolshero.nl/kwaliteitsmanagement/lean-management/”>Toolshero: LEAN Management</a>

Interessant artikel?

Geef je waardering of deel het artikel via social media!

Gemiddelde beoordeling 4 / 5. Totaal aantal beoordelingen: 11

Dit artikel is nog niet beoordeeld! Wees de eerste met jouw beoordeling.

We vinden het jammer dat het artikel niet waardevol voor je was

Laat ons dit artikel verbeteren!

Vertel ons wat er beter kan aan het artikel? Wat mis je bijvoooebeeld of wat kan worden aangevuld?

Ben Janse
Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.

Tags:

Geef een reactie