4MAT model van Bernice McCarthy

4MAT model - Toolshero

4MAT model: in dit artikel wordt het 4MAT model, ontwikkeld door Bernice McCarthy praktisch uitgelegd. Naast wat het is, belicht dit artikel ook het observeren en verwerken van informatie en de leerstijlen in het model. Na het lezen van dit artikel begrijp je de basis van deze leertheorie. Veel plezier met lezen!

Wat is het 4MAT model?

Het 4MAT model is een raamwerk voor het creëren van een dynamische en meer betrokken stijl van lesgeven doordat het nauwkeurig het leerproces visualiseert waar iedere lerende doorheen gaat. 4MAT biedt een gemeenschappelijk kader voor het begrijpen van de manier waarop individuen en groepen door het proces van interpreteren, assimileren, het handelen op en integreren van kennis gaan.

Het 4MAT model is gebaseerd op de vier verschillende stijlen van leren ontwikkeld door David Kolb.

Gratis e-book bij Toolshero

Elk van de categorieën uit het uiteindelijke model is gebaseerd op een vraag die reflecteert wat de lerende zoekt in nieuwe kennis. Naast gebruik in het klaslokaal is het model ook geschikt om toe te passen op organisatorisch gebied, bijvoorbeeld op de manier waarop presentaties worden gegeven. Het helpt docenten om op een boeiende manier les te geven omdat het een hoger niveau van studentbegrip en betrokkenheid ontlokt en stimuleert.

Het 4MAT model werd ontwikkeld en gepubliceerd door Bernice McCarthy in 1980, maar zij kwam al eerder op het idee toen zij als kleuterleidster werkte in de jaren zeventig. Ze onderzocht hoe de kinderen leerden en creëerde de theorie door bestaande theorieën en haar praktische kennis te combineren in een synthese.

De theorieën die ze hiervoor gebruikte waren Kolb’s model van leerstijlen en het concept van de twee hersenhelften die informatie op een verschillende manier verwerken.

In het 4MAT model worden dus vier leerstijlen geschetst in relatie met de dynamiek die ontstaat door de interacterende modus van waarnemen en de modus voor het verwerken van informatie. Het resultaat is een 8-staps, sequentieel instructiemodel bestaande uit vier kwadranten.

Het waarnemen en verwerken van informatie

Het 4MAT model legt uit hoe mensen leren in termen van het waarnemen en verwerken van informatie.

Waarneming

De manier waarop mensen nieuwe informatie opnemen gebeurt op een oneindige variëteit aan manieren, maar tussen allemaal is er een relatie tussen ervaring en conceptualisering.

Ervaring is de perceptie door persoonlijk betrokken sensaties, emoties en fysieke herinneringen: in het moment opgaan. Conceptualisatie is de vertaling van ervaringen in conceptuele vormen: ideeën, taal en hiërarchieën.

Het samenspel tussen het gevoel van ervaring en conceptualisatie is cruciaal voor het leerproces. Het verbindt de persoonlijke waarden en percepties van de lerende met die van de deskundigen.

Verwerking

Verwerking gaat over wat de lerende vervolgens doet met de nieuwe informatie. Ook dit gebeurt op verschillende manier, maar allemaal zijn ze gerelateerd aan reflectie en actie.

Reflectie is de transformatie van kennis door structurering en ordering. Acties gaan over het toepassen van de ideeën op de externe wereld, testen, uitvoeren en manipuleren.

De wisselwerking tussen reflectie en actie is belangrijk omdat het aanzet tot handelen op interne ideeën. Het moedigt de lerende aan om ideeën in de echte wereld te testen en om zijn leerproces aan te passen aan meerdere situaties.

Het 8-staps leerproces

Het 4MAT model kent vier fasen in een leercyclus met daaraan vast een aparte leerstijl. De leerstijlen worden later in dit artikel verder toegelicht.

Elke leerstijl wordt bepaald door de manier waarop de linker en de rechter hersenhelft functioneert en dus heeft ieder kwadrant een linker en rechter modus. De linkerhelft geeft de voorkeur aan structuur en volgorde, taal en getallen en werkt om informatie te analyseren.

De rechterhelft omvat visualisatie, beelden, zoekt patronen en creëert metaforen. Een hoge dynamiek tussen de linker- en de rechterhelft is cruciaal voor hoger leren en denken en stimuleert creatieve denkprocessen en probleemoplossend vermogen.

4MAT model - Toolshero

Figuur 1 – 4MAT-leercyclusmodel

De complete leercyclus volgens het 4MAT model bestaat uit 8 stappen uit de vier kwadranten. Het model dient afgelezen te worden met de klok mee, te beginnen met:

Kwadrant 1.1: verbinden (connect)

In het eerste kwadrant wordt de reden gecreëerd waarom iets geleerd wordt, het antwoord op de vraag ‘waarom?’. Hier wordt gebruik gemaakt van de rechtermodus van het brein.

Het doel is om dit de lerende zelf te laten ervaren door hem te betrekken. Dit kan bijvoorbeeld door de lerende zijn of haar eigen ervaringen te laten delen. Op deze manier wordt de ervaring gestimuleerd door persoonlijke betekenis.

De leraar of expert die iets wilt overbrengen op anderen heeft hier een motiverende rol en moet alleen de discussie of het groepsgesprek sturen.

Kwadrant 1.2: bijwonen (attend)

In de linkse modus van kwadrant 1 onderzoeken de studenten de ervaring. De methode is weer discussie, maar studenten worden hier gevraagd om verder dan de eigen ervaring te kijken.

De ervaring vloeit dan over in een betekenisvol dialoog en reflectie. De doelen in het eerste kwadrant zijn: betekenis geven aan het onderwerp, visualiseren en de student zich aspecten van het onderwerp in te laten leven.

Kwadrant 2.1: inbeelden (image)

In het tweede kwadrant moet de vraag ‘wat?’ worden beantwoord. In deze stap wordt een poging gedaan om de student zich te laten verdiepen in de reflectie en is een integrerende stap in de rechtermodus van het brein.

Leraren dienen hier de leerlingen te verplaatsen van het concrete naar het abstracte. De subjectieve ervaringen worden gemengd met de abstractie theorie die behandeld gaat worden. Dit laat de leerlingen een beeld vormen over de leerstof, wat ervoor zorgt dat zij de focus versterken.

Kwadrant 2.2: informeren (inform)

In de linkse modus van kwadrant twee neemt de leraar de leerling mee naar de kern van de conceptuele informatie. Het gaat hier dus volledig om informatie opnemen.

De keuze van informatie die gedeeld wordt moet gebaseerd zijn op het concept en de besproken ervaringen en leidt tot verder onderzoek door de leerling. De doelen in kwadrant twee zijn conceptualiseren, definiëren, vormgeven en kennis verwerven.

Kwadrant 3.1: oefenen (practice)

In het derde kwadrant wordt de vraag ‘hoe?’ beantwoord. In deze stap gaan de leerlingen actief aan de slag met de opgedane kennis uit de vorige stappen in de linkse modus. Zij gebruiken werkbladen, voeren experimenten uit of gebruiken gerelateerde technologie.

Kwadrant 3.2: verlengen (extend)

In de rechtse modus van het derde kwadrant voegen de leerlingen zelf iets toe aan het lesmateriaal. Dit kan een persoonlijke synthese zijn, maar hen moet vooral de mogelijkheid geboden worden om de inhoud van de les op hun eigen manier te benaderen. Dit is een activiteit in de rechtermodus.

De common sense leerlingen, beschreven in het kopje ‘de leerstijlen in het 4MAT model’, voelen zich hier het meest op hun gemak.

De docent kan hier de leerlingen een projectvoorstel laten doen, gerelateerd aan de lesstof, wat hen aanzet tot actief denken. De doelen uit kwadrant drie zijn onder andere gegevens verzamelen, vragen stellen, hypothetiseren, sleutelen, experimenten en beslissingen nemen.

Kwadrant 4.1: verfijnen (refine)

In het vierde kwadrant wordt de vraag ‘wat als?’ beantwoord. In deze stap worden de leerlingen gevraagd om te analyseren wat ze hebben gepland als het verlengstuk van het geleerde uit de vorige stap.

Het analyserende aspect aan deze stap maakt dat het een activiteit in de linkse modus betreft. Deze zevende stap vereist dat de leerlingen verfijnen wat ze hebben geleerd en toegepast in de oefeningen.

Kwadrant 4.2: uitvoeren (perform)

In de laatste stap van het leerproces uit het 4MAT model voeren de leerlingen uit wat ze geleerd of gemaakt hebben met elkaar.

In deze stap is het ook zaak dat aan de leerlingen gevraagd wordt om uit te spreken wat ze uit de hele cyclus geleerd en opgedaan hebben. De doelen in het vierde kwadrant zijn onder anderen: identificeren van beperkingen, reviseren, sluiten, samenvatten en evalueren.

De leerstijlen in het 4MAT model

Ondanks dat ieder persoon een bepaalde leerstijl prefereert, gaat volgens het 4MAT model van Bernice McCarthy iedere lerende door het gehele bovenstaande proces.

De leerstijlen van vier types lerende personen worden onderscheiden die zichzelf elk een verschillende vraag stellen over de informatie die ze opnemen. De vier soorten lerende personen zijn:

De fantasierijke lerende

Het fantasierijke type houdt ervan om op te gaan in gevoelens en tijd te besteden aan reflectie. Dit type lerende is op zoek naar persoonlijke betekenis en betrokkenheid. Type 1 is gericht op persoonlijke waarden voor zichzelf en anderen en maakt snel verbindingen. De favoriete vraag van dit type is: waarom moet ik dit leren?

Analytisch lerende

Het analytische type lerende houdt ervan om te luisteren, te denken over informatie en bedenkt ideeën. Dit type is geïnteresseerd in het verwerven van feiten en verdiepen zich graag in concepten en processen. Ze kunnen effectief leren en genieten van onafhankelijk onderzoek doen. De favoriete vraag de type 2 lerende is: wat moet ik leren?

Gezond verstand lerende

Het gezond verstandstype houdt van denken en doen. Type 3 is tevreden wanneer hij experimenten kan uitvoeren, bouwen en ontwerpen en het creëren van bruikbaarheid. Dit type houdt van sleutelen en nuttige ideeën toepassen. De favoriete vraag van dit type is: hoe moet ik leren?

Dynamisch lerende

Het dynamische type lerende houdt van doen en voelen. Dit type is voortdurend op zoek naar verborgen mogelijkheden en het onderzoeken van ideeën om originele aanpassingen te maken. Ze leren door vallen en opstaan en zelfontdekking. De favoriete vraag van de type 4 lerende is: wat als ik dit leer?

Word lid van Toolshero

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over het 4MAT model? Herken jij de verschillende fases waar doorheen gegaan wordt tijdens het waarnemen en verwerken van nieuwe informatie? Hoe denk jij dat leren gestimuleerd kan worden door dit model toe te passen? Heb jij tips of aanvullingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

  1. Scott, H. V. (1994). A Serious Look at the 4MAT Model..
  2. Wilkerson, R. M., & White, K. P. (1988). Effects of the 4MAT system of instruction on students’ achievement, retention, and attitudes. The Elementary School Journal, 88(4), 357-368.
  3. About learning. (2001). 4MAT MODEL OF LEARNING. Website: http://aboutlearning.com

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2018). 4MAT model. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/persoonlijke-ontwikkeling/4mat-model/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 20/11/2018 | Laatste update: 29/02/2024

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=” https://www.toolshero.nl/persoonlijke-ontwikkeling/4mat-model/>Toolshero: 4MAT model</a>

Interessant artikel?

Geef je waardering of deel het artikel via social media!

Gemiddelde beoordeling 4 / 5. Totaal aantal beoordelingen: 3

Dit artikel is nog niet beoordeeld! Wees de eerste met jouw beoordeling.

We vinden het jammer dat het artikel niet waardevol voor je was

Laat ons dit artikel verbeteren!

Vertel ons wat er beter kan aan het artikel? Wat mis je bijvoooebeeld of wat kan worden aangevuld?

Ben Janse
Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.

Tags:

Geef een reactie