Wat is metaplanning? Betekenis, uitleg en een voorbeeld
Metaplanning: in dit artikel wordt metaplanning praktisch uitgelegd. In dit artikel vind je de definitie en uitleg van metaplanning, een volledig stappenplan en voorbeelden over de toepassing ervan en andere relevante zaken. Na het lezen begrijp je de basis van deze krachtige tool voor creativiteit en brainstorming.
Wat is metaplanning?
Metaplanning is een techniek die gebruikt kan worden voor het genereren van ideeën om bedrijfsprocessen te verbeteren. In bredere context kan de methode gebruikt worden voor het genereren van ideeën voor bijna elke situatie.
Het kan daarom ook wel gezien worden als een gestructureerde vorm van brainstorming.
Definitie
Het woord metaplanning is op te delen in ‘meta’ en ‘planning’. De betekenis van meta is: in relatie tot. Metakennis is bijvoorbeeld kennis over kennis. Metacognitie is weten over weten, of denken over denken.
Planning gaat over het maken van een overzicht van doelstellingen, middelen en tijdspannen. Metaplanning kan daarom gedefinieerd worden als het plannen van plannen. Dat klinkt vreemd, maar participanten denken actief over nieuwe plannen.
Door wie werd metaplanning ontwikkeld?
Metaplanning als uitgewerkte techniek werd ontwikkeld door Wolfgang en Eberhard Schnelle.
Zij waren van mening dat door grotere problemen systematisch op te splitsen in kleinere delen, en door grote groepen mensen op te splitsen in kleine, de betrokkenheid van participanten gemaximaliseerd wordt.
De hoofdgroep bepaalt de taken en resultaten. Kleinere groepen concentreren zich op subtaken en verzamelen de ideeën.
Voorbeeld metaplanning
Metaplanning is het meest waardevol voor gebruikers wanneer het gebruikt wordt in een groep. Aan de groep wordt een situatie, idee of voorstel voorgelegd. Daarna zal elk lid van de groep zijn of haar mening geven over dat wat besproken wordt, inclusief redenen.
In een andere situatie kan de methode individueel worden ingezet, waarna de ideeën van meerdere mensen vergeleken worden en geclusterd. Ideeën die 2 keer of vaker voorkomen, of die zijn overeengekomen, worden verder onderzocht.
Op die manier wordt gebruik gemaakt van een eliminatieproces waardoor sneller een oplossing voor het probleem kan worden gevonden die breed gedragen wordt door de groep.
Waar wordt de methode nog meer voor gebruikt?
Deze brainstormtechniek is geschikt voor meerdere situaties. Normaal gesproken bestaat de groep uit vijftig tot wel enkele honderden leden die weer opgesplitst worden. Het kan ook toegepast worden op kleinere groepen.
Metaplanning als brainstormtechniek wordt toegepast in de volgende situaties:
- Het ontwikkelen, verzamelen, structureren of opslaan van nieuwe ideeën
- Oorzaak-gevolganalyses
- Stellen van prioriteiten
- Opbouwen van momentum voor verandering
- Evaluaties op taken of resultaten
10 stappen in het proces van metaplanning
Het proces van metaplanning bestaat uit een aantal eenvoudig te doorlopen stappen. Hieronder worden deze uiteengezet.
Figuur 1 – Metaplanning proces: 10 stappen
1. Introductie
In deze stap wordt het scenario geïntroduceerd en wordt de rationale toegelicht voor het organiseren van de metaplanning-sessie. Ook de doelstellingen van de sessie worden aan iedereen duidelijk gemaakt.
2. Creëren van input
Het praktijkgedeelte van het proces begint met het opschrijven van ideeën. Vaak worden kleine post-its gebruikt. Elk stuk papier of online document is goed genoeg.
Ideeën kunnen gemarkeerd worden met een specifieke kleur die staat voor een type probleem of een idee-categorie.
3. Verzamelen van input
In de derde stap worden alle ideeën verzameld. Kleine post-its worden op een groot bord geplakt, bijvoorbeeld een whiteboard.
4. Groep verdelen in subgroepen
Op basis van alle ideeën wordt de totale groep nu opgedeeld in subgroepen op basis van het type idee. Participanten kiezen zelf tot welke subgroep ze willen horen. De keuze maken ze op basis van het onderwerp dat hen aantrekt.
5. Discussie
De discussiestap in het proces van metaplanning is een belangrijke omdat hier de ideeën toegevoegd worden, gesorteerd en besproken. Alle input wordt vervolgens omgezet in relevante principes en stellingen.
Ook wordt alvast nagedacht over actiepunten die opgezet moeten worden om de ideeën in de praktijk te kunnen brengen.
6. Delen van de resultaten
Elke groep presenteert in deze stap kort (3 min) hun resultaten en ideeën zodat de hele groep op de hoogte is van de plannen en een idee krijgt van het grote plaatje.
7. Stellen van prioriteiten
Vervolgens worden de ideeën beoordeeld door middel van een stemming. Ook hiervoor kunnen weer kleurcodes gebruikt worden.
8. Voortzetten van het werk van subgroepen
Na het stemmen en stellen van prioriteiten gaan de groepen weer aan het werk. Deze keer focussen ze op de items met hoge prioriteit. De doelstelling in deze stap is het opstellen van een voorlopig actieplan.
9. Presenteren van de resultaten
De subgroepen presenteren in de voorlaatste stap hun bevindingen aan de gehele groep. Deze presentaties worden gevolgd door een open discussie van ongeveer 20 minuten. Presenterende leden focussen op het verkrijgen van draagvlak voor hun ideeën en betrokkenheid.
10. Conclusies trekken en samenvatten
In de laatste stap van het proces van metaplanning worden conclusies getrokken en wordt het definitieve actieplan geselecteerd en aangenomen.
Nadelen van metaplanning als brainstormtechniek
Het gebruik van metaplanning als methode voor brainstormen kent een aantal nadelen. Sommige nadelen kunnen opgelost worden door concrete maatregelen te nemen.
- Het organiseren van het proces voor metaplanning kan kostbaar zijn. Kosten kunnen hoog oplopen voor specifieke materialen, locaties, facilitators en andere benodigdheden.
- Sommige handgeschreven input is slecht leesbaar. Benadruk dat mensen moeten proberen om het zo overzichtelijk mogelijk te houden.
- Mensen kunnen beïnvloedt worden door het aantal stemmen dat een idee krijgt. Dat is een nadeel van publieke stemming.
- Sommige mensen durven niet alles te delen in een grote groep, ook al zijn ze zeer competent.
- Andere mensen kunnen juist weer vaak de boventoon voeren. Soms tot irritatie van anderen.
- Ervaring in het faciliteren van dergelijke grote groepen is noodzakelijk.
Nu is het jouw beurt
Wat denk jij? Herken jij de uitleg over metaplanning? Gebruik jij wel eens brainstorm-technieken? Zo ja, zie jij overeenkomsten tussen metaplanning en andere technieken? Denk jij dat meer werknemers gebaat zijn bij brainstorming? Waarom denk je dat brainstorming nog niet altijd wordt ingezet wanneer het wel waardevol is? Heb jij andere tips of opmerkingen?
Meer informatie
- Campagna, M. (2016). Metaplanning: About designing the Geodesign process. Landscape and Urban Planning, 156, 118-128.
- Schnelle, E. (1991). Managementrolle: Gruppenmitglied und Moderator. In Handbuch Management (pp. 263-283). Gabler Verlag, Wiesbaden.
- Stefik, M. (1981). Planning and meta-planning (MOLGEN: Part 2). Artificial Intelligence, 16(2), 141-169.
- Wilensky, R. (1980). Meta-planning. In AAAI.
Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2022). Wat is metaplanning? Betekenis, uitleg en een voorbeeld. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/creativiteit/metaplanning/
Gepubliceerd op: 29/11/2022 | Laatste update: 29/11/2022
Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/creativiteit/metaplanning/>Toolshero: Wat is metaplanning? Betekenis, uitleg en een voorbeeld</a>
Ben Janse
Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.
