Schramm communicatiemodel

Schramm communicatiemodel: in dit artikel wordt het Schramm communicatiemodel praktisch uitgelegd. Na het lezen zal je de basis begrijpen van deze krachtige communicatietool.

Wat is het Schramm communicatiemodel?

Het Schramm communicatiemodel is een cyclisch communicatiemodel waarin alle basisprincipes van communicatie zijn meegenomen. Het Schramm communicatiemodel biedt een klassieke benadering en uitleg van communicatie, en kan gebruikt worden om te weten te komen hoe communicatie werkt tussen twee personen wanneer er een uitwisseling plaatsvindt van informatie, ideeën of houdingen.

Het cyclisch communicatiemodel is gebaseerd op de theorie en opvatting dat communicatie tweerichtingsverkeer is. Dat houdt in dat er tenminste een ontvanger en een verzender is. Daarnaast bestaat het model uit tenminste nog een element, het bericht zelf.

Meestal vindt communicatie plaats volgens de traditionele weg met een verspillende ontvanger en een verzender. De ontvanger en verzender kunnen ook hetzelfde zijn. Dan wordt er gesproken van intra-persoonlijke communicatie. In dat geval spreken we van interpersoonlijke communicatie.

Waar verschillende andere modellen en theorieën over communicatie lineair zijn, is het Schramm communicatiemodel circulair. Dat betekent dat er tenminste twee deelnemers benodigd zijn om een bericht te verzenden en te ontvangen. Zowel de verzender als de ontvanger moet het bericht coderen en decoderen om voor een juiste interpretatie van de boodschap te komen.

Wilbur Schramm publiceerde het circulair communicatiemodel in 1954, enkele jaren na de publicatie van het communicatiemodel van Laswell.

Schramm schreef en sprak over het communicatiemodel, gebaseerd op het model van Charles Egerton Osgood, in zijn boek ‘the Process and Effects of Mass Communication’. Later voerde hij hier nog enkele wijzigingen in door, waaronder de introductie van het ervaringsgebied, of gemeenschappelijkheid.

Dit omvat wat tussen ontvanger en zender wordt begrepen, onderling. Een hoogleraar natuurkunde kan wiskundige principes leren aan een klas psychologie, maar dat zal niet gemakkelijk zijn aangezien de klas psychologie geen ervaringsgebied deelt waardoor de boodschap makkelijker te begrijpen is.

3 elementen

Volgens het Schramm communicatiemodel is communicatie circulair, en kunnen de verzender en ontvanger van een bericht een en dezelfde persoon zijn. Een bericht wordt versleuteld doorgegeven aan dezelfde persoon, of aan een ander persoon.

De ontvanger dient het bericht te ontcijferen, vervolgens te interpreteren en weer te coderen alvorens het bericht weer doorgestuurd wordt aan een nieuwe ontvanger (circulair). Een vierde element, zoals het kanaal in Berlo’s SMCR communicatiemodel ontbreekt.

Bron (encoder)

Met de bron van het bericht wordt de afzender bedoeld; degene die het bericht verstuurd. De bron moet duidelijk zijn in het te verzenden bericht, en moet kunnen laten zien waarom het belangrijk is dat de ontvanger het bericht leest. Daarom moet de afzender van een bericht er zeker van zijn dat de informatie die hij verstrekt nuttig, relevant en accuraat is.

Om ervoor te zorgen dat de ontvanger het bericht goed kan lezen wordt het bericht gecodeerd. Daaruit blijkt de noodzaak dat de afzender de ontvanger kent. Het succes van de poging tot communicatie hangt af van het vermogen om informatie eenvoudig maar duidelijk over te brengen. De manier waarop het bericht gecodeerd wordt beïnvloed door culturele aspecten, percepties, kennis, houdingen, ervaringen en vaardigheden.

Ontvanger (decoder)

De ontvanger van een bericht is de persoon of groep waaraan het bericht gestuurd is. Of de ontvanger in staat is om het ontvangen bericht te decoderen hangt af van een aantal factoren.

Onder andere hoeveel het individu weet over het onderwerp van het bericht speelt een rol, maar ook de ontvankelijkheid voor een bericht en het vertrouwen in de bron. Ook de interpretaties van de ontvanger worden beïnvloed door culturele aspecten, percepties, kennis, houdingen, ervaringen en vaardigheden.

Het decoderen van een bericht is een psychologisch proces. Nadat het bericht ontvangen is wordt de stimulus direct ter interpretatie naar de hersenen gestuurd. Daar wordt al dan niet betekenis gegeven aan het bericht.

Deze verwerkingsfase wordt ook wel decoderen genoemd. Succesvolle communicatie is wanneer de ontvanger de boodschap van de bron op de juiste manier interpreteert.

Bericht

In de retoriek en communicatiestudies wordt een bericht gedefinieerd als informatie. De informatie wordt overgebracht door woorden of andere tekens en symbolen. Een bericht, zowel verbaal als non-verbaal is de inhoud van het communicatieproces en speelt een belangrijke rol in het Schramm communicatiemodel.

Een bericht kan verbale inhoud bevatten zoals spraak, gebarentaal, e-mails, whatsapp berichten of telefoontjes. Een bericht kan ook uit non-verbale inhoud bestaan, zoals gedrag, lichaamsbewegingen, lichaamstaal, oogcontact, aanraking, timing en zelfs kleding en artefacten.

Schramm communicatiemodel: Feedback en organisaties

Hoewel niet duidelijk aangegeven in het Schramm communicatiemodel, de ontvangers hebben een belangrijke rol in het hele communicatieproces. Zij dienen niet alleen het bericht te absorberen, maar zij ontvangen het bericht ook en uiten een reactie op het bericht.

Het antwoord van de ontvanger op het bericht van de verstuurder wordt feedback genoemd. Feedback kan zowel verbaal als non-verbaal zijn. Soms is het een mondelingen reactie, en soms is het een zucht of een knikje. Feedback wordt ook vaak geschreven geuit, zoals een e-mail.

Feedback is dus een manier om te meten hoe het publiek het bericht ontvangt. Daarmee kan de effectiviteit van de manier waarop berichten worden samengesteld en verstuurd verbeterd worden. Als het publiek een bericht niet begrijpt, kan de bron van het bericht dat aan de reactie zien en het bericht verfijnen.

Voor effectieve communicatie in een open communicatieklimaat is het essentieel om de kans te bieden voor feedback. Een manager in een zakelijke omgeving dient daarom een setting te creëren die het uiten van feedback stimuleert.

Veel vaker zouden vragen gesteld moeten worden als: ‘begrijp je het?’, en: ‘hoe denk jij hierover?’ Organisaties kunnen op tal van manieren feedback vergaren van medewerkers: enquêtes, open-deur beleid, nieuwsbrieven, memo’s en vergaderingen.

Schramm communicatiemodel: Universal Law of Communication

Een van de eerste personen die een communicatietheorie bedacht was Aristoteles. Enkele denkers volgden hem waaronder Lasswell, Berlo en Shannon & Weaver. Er is echter een universele wet van communicatie die van toepassing is op al deze theorieën geschreven door S.F. Scudder in 1980. Scudder schreef hierin dat alle levenden wezens op de planeet aarde het vermogen hebben om te communiceren. De communicatie vindt plaats op verschillende manieren, zoals fysieke veranderingen, taal, ademhaling, bewegingen, geluiden, of door kleurtransformaties.

Scudder benadrukte in deze wet van communicatie dat communicatie een noodzakelijk middel is voor wezens om te overleven, maar ook noodzakelijk voor het bestaan van wezens omdat het hen in staat stelt om informatie te geven over hun toestand en aanwezigheid.

Communicatie wordt volgens de universele wet van communicatie gebruikt om biologische behoeften uit te drukken, gevoelens, gedachten en andere soorten informatie die relevant zijn om de toestand van een levend wezen uit te drukken.

Zoals in het Schramm communicatiemodel vindt er in de universele wet van communicatie ook codering en decodering plaats. Het is in deze wet de ontvanger die verantwoordelijk is voor het decoderen.

Ook stelt de universele wet van communicatie dat het communicatieproces op meerdere manieren kan worden onderbroken. De reden hiervan zijn barrières. Barrières kunnen de betekenis van een bericht wijzigen en de ontvanger het bericht verkeerd laten interpreteren.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Herken jij de uitleg over het Schramm communicatiemodel en deel jij de opvattingen van Scudder over communicatie? Wat is volgens jou cruciaal bij het coderen en decoderen van een bericht? Heb jij tips of opmerkingen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

1. Rogers, E. M. (1994). History of communication study. New York: Free Press.
2. Schram, W. E. (1954). The process and effects of mass communication.
3. Schramm, W., & Porter, W. E. (1982). Men women messages and media: Understanding human communication.
4. Dance, F. E., & Larson, C. (1985). The functions of human communication. Information and behavior, 1(1), 62-75.

Citatie voor dit artikel:
Janse, B. (2019). Schramm communicatiemodel. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/communicatie-modellen/schramm-communicatiemodel/

Gepubliceerd op: 12/07/2019 | Laatste update: 10/05/2022

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/communicatie-modellen/schramm-communicatiemodel/”>Toolshero: Schramm communicatiemodel</a>

Article by:

Ben Janse

Ben Janse is een young professional en werkzaam als Content Manager bij Toolshero. Daarnaast houdt hij zich binnen zijn studie International Business aan de Hogeschool Rotterdam bezig met het analyseren en ontwikkelen van managementmodellen. Dankzij zijn theoretische en praktische kennis weet hij hoofd- en bijzaken goed te onderscheiden waardoor de essentie van elk artikel goed naar voren komt.