Futures Wheel (Glenn)

Futures Wheel van Jerome Glenn - toolshero

Futures Wheel: in dit artikel wordt het Futures Wheel van Jerome Glenn praktisch uitgelegd. Na het lezen begrijp je de basis van deze krachtige besluitvorming tool.

Wat is het Futures Wheel?

De Amerikaanse wetenschapper Jerome C. Glenn is vooral bekend geworden voor zogenoemd ‘toekomstonderzoek’. Dergelijk onderzoek deed hij voor overheden en internationale organisaties.

Wereldwijd hield hij toespraken over toekomstgerichte onderwerpen. In de jaren zeventig van de vorige eeuw vond hij het Futures Wheel uit (het toekomstwiel); een methode om grafisch visualisatie van directe en indirecte toekomstige gevolgen van een bepaalde verandering of ontwikkeling uit te werken.

Gratis e-book bij Toolshero

Dit Futures Wheel maakte hij om de mogelijke consequenties van trends en gebeurtenissen te identificeren.

Desalniettemin is het ook goed te gebruiken in zakelijke besluitvorming om zo bepaalde opties te kiezen. Ook in verandermanagement helpt het Futures Wheel om de gevolgen van verandering te identificeren. Daarnaast kan een Futures Wheel ook nuttig zijn om inzicht te geven hoe verschillende delen van een evenement met elkaar verbonden zijn.

Bepaalde resultaten van verandering kunnen op die manier niet over het hoofd worden gezien en de impact van bepaalde beslissingen wordt inzichtelijk.

Brainstormtechniek

Een Futures Wheel is een manier om te denken over toekomstige gebeurtenissen. Door dit met meerdere personen tegelijk te organiseren, wordt het een gestructureerde brainstormsessie. Er wordt gezamenlijk gebrainstormd over de toekomst van een specifiek onderwerp; men gaat voorspellen wat het mogelijk effect zal zijn van de verandering, de aanpassing of het besluit.

Door de kracht van het visuele aspect voelt iedereen zich betrokken en zal men de gevolgen van de verandering of de ontwikkeling beter begrijpen. In de meeste gevallen wordt er met kleuren gewerkt. Gezamenlijk zullen zij de consequenties van een verandering identificeren en in beeld brengen, waardoor er overzicht ontstaat van wat er kan gebeuren als gevolg van de beslissing.

Doorgaans vindt men het moeilijk om mogelijke resultaten te identificeren. Met het toekomstwiel participeert elke deelnemer en wordt het gemakkelijker voor hen om een steentje bij te dragen.

Op een gestructureerde manier denkt men na over de directe en indirecte gevolgen van een beslissing, evenement of trend.

5 stappen (inclusief voorbeeld)

Het tekenen van een Futures Wheel is erg simpel en bestaat uit 5 stappen. Het is verstandig om vooraf de deelnemers korte uitleg en instructie te geven. Bij voorkeur wordt er in duo’s gewerkt. Elk duo heeft een groot stuk papier of flipovervel en gekleurde pennen. Hen wordt verteld om welk onderwerp het gaat. De stapsgewijze methode levert het beste resultaat:

Stap 1: Verandering identificeren

Om een Futures Wheel (toekomstwiel) te starten wordt de centrale term in het midden van het vel papier gezet. Dit kan de verandering zijn, een gebeurtenis, trend, probleem of een mogelijke oplossing voor een probleem. Door deze verandering te identificeren, is het voor alle deelnemers duidelijk wat het startpunt is van deze brainstormsessie.

Stel dat een speelgoedfabriek kampt met te hoge kosten, waardoor het management bepaalt dat er 20% bezuinigd moet gaan worden. ‘20% bezuiniging’ wordt dan in het midden van het Futures Wheel gezet en is het uitgangspunt van de mogelijke gevolgen die de deelnemers gaan opschrijven. In dit voorbeeld wordt ‘20% bezuiniging’ in het blauw opgeschreven in een cirkel.

Stap 2: Directe consequenties

Vervolgens worden door de deelnemers de ‘eerste orde’ consequenties opgeschreven, die direct voortvloeien uit de ontwikkeling. Deze directe gevolgen worden om de verandering geplaatst, bij voorkeur in een andere kleur.

Alle mogelijke directe consequenties mogen bedacht worden. Elk gevolg wordt in een cirkel gezet en verbonden met een pijl vanuit de centrale verandering. Deze directe consequenties kunnen voortvloeien uit de verandering of beslissing.

In het voorbeeld van de speelgoedfabriek worden deze directe gevolgen weergegeven door middel van gele cirkels. Denk bijvoorbeeld aan ‘geen mogelijkheid om te investeren in nieuwe middelen’, ‘ontslaan van medewerkers’, ‘vermindering van voorraad’, ‘vermindering van reclamebudget’.

Futures Wheel / toekomstwiel voorbeeld - toolshero

Stap 3: Indirecte consequenties

Vervolgens worden de ‘tweede orde’ consequenties geïdentificeerd. Dit zijn indirecte gevolgen die zich rondom de ‘eerste orde’ of het 1e niveau situeren. Deze gevolgen worden als knooppunten aan de directe gevolgen verbonden, waardoor er een web aan consequenties ontstaat.

Het brainstormen gaat nu echt beginnen; er moeten immers indirecte gevolgen worden genoteerd, die voortvloeien uit de directe gevolgen. Dit kan dit ook herhaald worden met weer daaruit voortvloeiende gevolgen, waardoor er ook ‘derde’ en een ‘vierde orde’ consequenties ontstaan.

Het gaat vaak om de dingen die gebeuren als gevolg van de directe gevolgen. Er ontstaat dan een soort druppeleffect, dat ook weer in andere kleuren wordt opgenomen in het Futures Wheel.

Voor de speelgoedfabrikant worden deze indirecte consequenties in groene cirkels gezet. Denk bijvoorbeeld aan ‘demotivatie van personeel’, ‘klachten van afnemers’, ‘vertraging in logistiek’ en ‘onbekendheid bij consument’.

Stap 4: Analyse van implicaties

Zodra alle niveaus van het Futures Wheel zijn voltooid, ontstaat er een duidelijk beeld van de mogelijke directe en indirecte gevolgen van de wijziging. Door een lijst te maken van al deze implicaties, komt er overzicht.

Vervolgens kan er geprioriteerd worden op meest ingrijpende gevolgen, waarbij de grootste impact bovenaan de lijst komt te staan en de minste impact onderaan.

In het voorbeeld van de speelgoedfabrikant zal de lijst er als volgt uit komen te zien:

  1. geen mogelijkheid om te investeren in nieuwe middelen
  2. klachten van afnemers
  3. demotivatie van personeel
  4. vertraging in logistiek
  5. ontslaan van medewerkers
  6. vermindering van voorraad
  7. vermindering van reclamebudget
  8. onbekendheid bij consument

Stap 5: Acties

Als laatste moeten de meest negatieve gevolgen worden geïdentificeerd. Hier moet met elkaar over gesproken worden, en zowel de voor- als nadelen moeten de revue passeren.

Positieve gevolgen moeten juist gekoesterd worden. Duidelijk is, dat er acties ondernomen moeten gaan worden, die aansluiten op de mogelijke eerder benoemde consequenties.

Bij de speelgoedfabrikant zullen ze zich goed moeten realiseren wat een verminderde investering in nieuwe middelen zal gaan opleveren en welke alternatieven er zijn om de bedrijfsvoering zo goed mogelijk te continueren.

Naast afnemers die wellicht gaan klagen over kwaliteit van het speelgoed, de veiligheid en de distributie, is het verstandig dat het bedrijf vooral alert is voor mogelijke demotivatie onder het personeel.

Ook hier moeten acties op ondernomen worden. Aan het personeel moet worden uitgelegd waarom er 20% bezuinigd moet gaan worden. Door gezamenlijk (bottom up) naar oplossingen te zoeken, zal het personeel zich betrokken voelen en loyaler zijn om mee te buigen.

Werkbare tips omtrent het Futures Wheel

Om het gehele brainstormproces van het Futures Wheel zo soepel mogelijk te laten verlopen, helpen de volgende tips.

  • Zoals in het stappenplan al naar voren kwam, is het goed om elk niveau in een kleur te coderen. Voor alle deelnemers is het zo in 1 oogopslag duidelijk of het om ‘eerste’, ‘tweede’ of andere orde consequenties gaat. Zo wordt het gemakkelijker om implicaties te prioriteren.
  • Ook moet men zich realiseren dat consequenties lang niet altijd negatief hoeven zijn.
  • Het is van essentieel belang dat alle deelnemers het gehele concept van het toekomstwiel snappen, voordat zij deelnemen aan het gehele proces. Door hen in duo’s te laten werken, zullen zij tot snelle en bruikbare ideeën komen.
  • Nadat elk groepje een Futures Wheel heeft gemaakt, is het goed om hen met elkaar in contact te brengen en hen aan te moedigen te luisteren naar waar andere duo’s mee zijn gekomen.
  • Het is verstandig om voor elke ronde hooguit 15 minuten uit te trekken. De eerst ideeën die opkomen zijn vaak het meest bruikbaar.

Word lid van Toolshero

Onderlinge relaties

Het Futures Wheel wordt meestal gebruikt om gedachten over een toekomstige ontwikkeling of trend te ordenen. Het zorgt voor een ‘wat, als’ ervaring, waar het draait om de consequenties van een handeling en de onderlinge relaties van al deze gevolgen. Alle mogelijke effecten worden zo gestructureerd verzameld en het gebruik van de onderling verbonden lijnen maakt de onderlinge relaties tussen de oorzaken en resulterende veranderingen helder.

Nu is het jouw beurt

Wat denk jij? Ben jij bekend met het Futures Wheel? Helpt het visualiseren van gevolgen jou in het werk en het maken van beslissingen? Welke tips of ervaringen zou je willen delen?

Deel jouw kennis en ervaring via het commentaar veld onderaan dit artikel.

Meer informatie

  1. Bengston, D. N. (2016). The Futures Wheel: a method for exploring the implications of social–ecological change. Society & natural resources, 29(3), 374-379.
  2. Bishop, P., Hines, A., & Collins, T. (2007). The current state of scenario development: an overview of techniques. foresight, 9(1), 5-25.
  3. Glenn, J. C., & Gordon, T. J. (Eds.). (2009). Futures Research Methodology-Version 3-0. Editorial desconocida.

Citatie voor dit artikel:
Mulder, P. (2019). Futures Wheel (Glenn). Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/besluitvorming/futures-wheel/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 21/01/2019 | Laatste update: 05/10/2023

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/besluitvorming/futures-wheel/>Toolshero: Futures Wheel (Glenn)</a>

Interessant artikel?

Geef je waardering of deel het artikel via social media!

Gemiddelde beoordeling 4 / 5. Totaal aantal beoordelingen: 11

Dit artikel is nog niet beoordeeld! Wees de eerste met jouw beoordeling.

We vinden het jammer dat het artikel niet waardevol voor je was

Laat ons dit artikel verbeteren!

Vertel ons wat er beter kan aan het artikel? Wat mis je bijvoooebeeld of wat kan worden aangevuld?

Patty Mulder
Article by:

Patty Mulder

Patty Mulder is een management expert op het gebied van competentie ontwikkeling, time management, persoonlijke effectiviteit en zakelijke communicatie. Naast content schrijven, is ze een business coach en verzorgt ze bedrijfstrainingen.

Tags:

Geef een reactie